Czek domicylowany, bez prawa indosu

Teleinfo to gazeta dla ludzi z branży IT. Na ostatniej stronie czasami dorabia sobie jeden z większych autorytetów w dziedzinie informatyki, profesor Turski. Czasem, podczytuje jego felietony aby się pośmiać ale teraz okazało się, że od pana profesora znowu mogę się czegoś nauczyć.

Tym razem pan profesof napisał tak:

(...)
Ucząc się więc bankowości, doznałem olśnienia: uświadomiłem sobie, że istnieją - z grubsza powiedziawszy - dwa zupełnie różne systemy bankowe, oparte na dwu fundamentalnie różnych zasadach. W jednym, nazwijmy go anglosaskim, wystawienie czeku kreuje pieniądz, w drugim, nazwijmy go żyro, kreuje dług - czek jest de facto skryptem dłużnym, najprostszą formą weksla (trasowanego na bank, tamże domicylowanego, bez prawa indosu).

Odpowiednio do tego, w systemie anglosaskim głównym instrumentem rozliczeń między podmiotami gospodarczymi jest czek, zaś w systemie żyro - przelew. 

Konsekwencje praktyczne są ogromne: w systemie anglosaskim wierzyciel najpierw dostaje czek (czyli informację o dokonaniu zapłaty) od dłużnika, a dopiero potem zanosi czek do swego banku ("wpłaca" czek na swoje konto), w systemie żyro dłużnik poleca swojemu bankowi uregulowanie należności, wierzyciel zaś otrzymuje informację o zapłacie od swojego banku i to dopiero po dokonaniu transferu między bankami. W systemie anglosaskim na opieszałości banków "zarabia" wierzyciel, w systemie żyro – dłużnik
(...)
prof. Władysław M. Turski, Teleinfo, 46/2003

Rozumiem już dlaczego powiedzenie, że "czek generuje pieniądz" jest prawdziwe i rozumiem jaki jest mechanizm tego, że czek ten pieniądz generuje. Rozumiem co, oprócz okropnej inflacji było problemem gospodarki polskiej w latach 1991-1995 zanim w Krajowej Izbie Rozliczeniowej na dobre uruchomiono systemy SYBIR, a potem ELIKSIR.

Rozumiem też, że cała ta wiedza powoli przestanie być ważna, bo w czasach wymiany dokumentów elektronicznych (EDI, EdiFact, HL-7) i księgowania wszystkiego on-line problem trasowania czeków (zwłaszcza tych domicylowanych) po prostu nie istnieje.

Pewnie niedługo ekonomów będzie się tego uczyć tylko na zajęciach fakultatywnych, albo nie będzie się uczyć wcale podobnie jak zamiast uczyć Podstaw informatyki wg skryptu prof. Turskiego już w szkołach średnich uczy się programować w postmodernistycznym PHP-ie i VBA.

Ot, taka kolejna zmiana zaobserwowana w dzisiejszym świecie a ja się cieszę, bo jestem bogatszy, bo znowu coś zrozumiałem!

Kategorie: ekonomia, _blog

Słowa kluczowe: czek, weksel, bank, przelew, żyro, ekonomia, profesor Turski

Komentarze: (3)