26 grudnia 2018 (środa), 17:06:06

Subiektywna i skrócona historia Anglii w kluczowym momencie

Subiektywna i skrócona historia Anglii w kluczowym momencie

Królowie (streszczenie):

  • 1509-1547 - Henryk VIII
  • 1547-1553 - Edward VI
  • 1549 - Jane (Joanna) Grey, króluje przez 9 dni
  • 1553-1558 - Maria I Tudor (Krwawa Maria, Bloody Mary)
  • 1558-1603 - Elżbieta I
  • 1603-1625 - Jakub I

Subiektywna historia XVI-wiecznych królów Anglii:

  • 1509-1547 - Henryk VIII
    • 1525 - Nowy Testament w przekładzie Tyndalla, druk w Kolonii, mała, wygodna, przemycana do Anglii; Tyndal swoją pracę przypłacił życiem.
    • 1535 - Biblia Coverdale’a, Przekład bazujący na pracy Tyndala i innych reformatorów, autoryzowany przez króla; ponad 20 wydań, między innymi autoryzowane Wielka Bibliia czyli ta przykuta łańcuchem, ale dostępna w każdym kościele, aby każdy mógł sobie przyjść i poczytać.
    • Zerwał z Rzymem głównie z powodu swoich problemów małżeńskich - papież nie chciał mu dać rozwodu, a żona nie urodziła mu syna, który mógłby być następcą tronu. Stanął więc na czele kościoła anglikańskiego, żądał od księży przysięgi na wierność sobie, jako głowie kościoła. Ale w głębi serca był katolikiem. Mimo to pewna zawierucha w Anglii pozwoliła rozwinąć się ruchom reformacyjnym bazującym reformę na Piśmie Świętym.
    • Za jego życia  powstają przekłady Biblii:
  • 1547–1553 - Edward VI
    • Jak zaczął królować to miał 10 lat, a więc był to dzieciak. Praktycznie rządziła Rada Regencyjna realizująca politykę.
    • Król wychowany został jako protestant, dlatego w czasach jego rządów umacnia się nurtu protestanckiego kościoła anglikańskiego.
    • W 1549 wydany zostaje "Book of Common Prayer" - modlitewnik wraz z katechizmem.
  • 1549 - Jane (Joanna) Grey, króluje przez 9 dni, protestantka, nie chciała się nawrócić na katolicyzm, więc ją ścieli.
  • 1553–1558 - Maria I Tudow
    • Potocznie zwana Krwawa Mary, gdyż była to katoliczka, żona katolickiego króla Hiszpanii, prześladująca protestantów.
    • Reformatorzy muszą z Anglii uciekać, więc to w Genewie wydawana jest Biblia Genewska, 1560 zwana też Biblią Pielgrzymów.
  • 1558-1603 - Elżbieta I
    • Królowała 44 lata, a więc jak na owe czasy to bardzo długo.
    • Za jej życia katolicy wydają we Francji przekład Douay-Rheims (NT 1582, całość 1609) zgodny z teologią Sobory Trydenckiego.
  • 1603-1625 Jakub I
    • Chcąc zakończyć dyskusję o tym, który przekład Biblii jest dobry nakazał opracowanie jednego, wspólnego - i dlatego w 1611 roku powstał przekład autoryzowany przez króla: King James Version; tak ważny dla standaryzacji języka i teologii.
A potem:
  • Karol I Stuart
  • Republika Angielska
  • Karol II Stuart
  • Jakub II Stuart
  • Maria II Stuart i Wilhelm III Orański
  • Anna Stuart 

Inne, ciekawe postacie

  • Tomasz Moore
    • żyje w latach 1478-1535
    • sadysta ! a JP2 go kanonizował
  • William Shakespeare (Szekspir)
    • żyje w latach 1564-1616
  • No to chyba jeszcze Thomas Cranmer (1489-1556), spalony na stosie przez krwawą Mary
  • Henry Purcell (1659-1695) – angielski kompozytor muzyki barokowej.
 

 

Problem z tłumaczeniem Biblii Douay-Rheims

  • 1582 - pierwsze wydanie NT
    • Mt 6:11 dra "Give us this day our supersubstantial bread.” - Chleba naszego eucharystycznego ??? (ang. supersubstantial, łac. supersubstantialem) daj nam dzisiaj
    • Mt 6:11 kjv "Give us this day our daily bread ."
    • Kluczowe słowo: επιουσιον epiousion - powszedni, codzienny
 A jak przestawiają to inne przekłady

TR

Mt 6:11 gnt-tr "(11) τον αρτον ημων τον επιουσιον δος ημιν σημερον"

 
Geneva Bible (1599)
Mt 6:11 gnv "(11) Giue vs this day our dayly bread."
 
Vulgata Clementina (1598)
Mt 6:11 vuc "(11) Panem nostrum supersubstantialem da nobis hodie,"
 
The Douay-Rheims American Edition (1899)
Mt 6:11 dra "(11) Give us this day our supersubstantial bread."
 
King James Version (1611/1769) z kodami Stronga
Mt 6:11 kjv "(11) Give us this day our daily bread ."
 
Nova Vulgata (1986)
Mt 6:11 nov "(11) Panem nostrum supersubstantialem da nobis hodie;"
 
Biblia Brzeska (1563)
Mt 6:11 bb "(11) Chleba naszego powszedniego daj nam dzisia."
 
Biblia Wujka (1599)
Mt 6:11 wuj "(11) Chleba naszego powszedniego daj nam dzisia."
 
Biblia Tysiąclecia V (2000)
Mt 6:11 bt5 "(11) Naszego chleba powszedniego daj nam dzisiaj;"

Kategorie: _blog, historia, historia / notatka


Słowa kluczowe: henryk VIII, krwawa mery, kjv, biblia genewska, tyndal


Komentarze: (0)

Skomentuj notkę

Disclaimers :-) bo w stopce coś wyglądającego mądrze można napisać. Wszystkie powyższe notatki są moim © wymysłem i jako takie związane są ze mną. Ale są też materiały obce, które tu przechowuję lub cytuje ze względu na ich dobrą jakość, na inspiracje, bądź ilustracje prezentowanego lub omawianego tematu. Jeżeli coś narusza czyjeś prawa - proszę o sygnał abym mógł czym prędzej naprawić błąd i naruszeń zaniechać.