Wielka rzesza

Czego na prawdę uczy Przekład Nowego Świata

Mariusz Kielar     

SKRÓTY: 

ST- Stary Testament

NT- Nowy Testament                

ŚJ- Świadkowie Jehowy

NW- Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata(Biblia ŚJ);Rzym 1997.

BW- Biblia Warszawska (Towarzystwo Biblijne w Polsce-1975).

BT- Biblia  Tysiąclecia (Pallotinum).

BT5- BT,wyd.5.

PG- Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata(Selters-1994)

BG- Biblia Gdańska(1632r.)

CzNW- Biblia  ŚJ- w języku czeskim(Wyd. w 1991r.)

RP- NT na 2000- lecie Chrześcijaństwa (tłum. Ks. Remigiusz Popowski)

WN- tzw. Warszawski NT(Trynitarian Bible Society)

BWP- Biblia Warszawsko- Praska

Int- Grecko- polski Nowy Testament (wyd. „Vocatio”)

K.Int- Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures(wyd.Strażnica)[1]

(Objawienie 7,9-17)

A więc, kim jest „wielka rzesza”?[2]

Czy nauczanie ŚJ na ten temat jest prawidłowe?

A może to inne wyznania chrześcijańskie się mylą?

ŚJ piszą o „rzeszy”tak:

„Objawienie nie mówi o jak o 144000, że są’ wykupieni z ziemi’, aby

przebywać z Chrystusem na niebiańskiej górze Syjon”

(„Prowadzenie rozmów na podstawie Pism”-str.204)

Czyli nauczają że „rzesza” przeżyje wielki ucisk i Armagedon, i będą żyć wiecznie w raju na ziemi  pod panowaniem Jezusa i niebiańskiej klasy 144000, tzw. „pomazańców”.

A co Biblia mówi o tych ludziach?

Pozwólmy jej się wypowiedzieć.

„Potem ujrzałem, a oto wielka rzesza...”

Czy Pismo wypowiada się o tej „rzeszy” w innych miejscach?

Otóż tak, i to w księdze Objawienia.

„Potem usłyszałem jakby donośny głos ogromnej rzeszy w niebie.[3]

Powiedzieli: ’Wysławiajcie Jah! Wybawienie i chwała, i moc należą do

Boga naszego’”(Obj. 19,1)[4]

Co dalej dowiadujemy się tych ludziach?

„...której żaden człowiek nie zdołał policzyć...”[5]

No cóż, czyż ŚJ nie są policzeni? W Strażnicy nr 1 z każdego roku są policzeni.[6]

A jeśli są policzeni, to jak mogą być tą „wielką rzeszą”?

Skąd pochodzi „rzesza”?

„...ze wszystkich narodów, i plemion, i ludów, i języków...”

A więc pierwszą rzeczą, którą należałoby zauważyć jest to, że te grupy etniczne księga Obj traktuje literalnie.

Oto przykłady: Obj. 11,9;13,7;14,6;17,5.

Najciekawszym, moim zdaniem, jest fragment Obj. 5, 9-10:

„I śpiewają nową pieśń, mówiąc:’ Godzien jesteś wziąć zwój i otworzyć jego pieczęcie, ponieważ zostałeś

zabity i swoją krwią kupiłeś Bogu ludzi z każdego plemienia i języka i ludu i narodu, i uczyniłeś ich Bogu naszemu królestwem i kapłanami, i mają królować nad ziemią’”.

Czy jesteś, czytelniku, kupiony przez krew Jezusa?(1 Kor 6, 19-20)

Jeśli nie, to czyją jesteś własnością?

A jeśli jesteś-to będziesz królował. Nie pozwól sobie wmówić, ze jest inaczej, przecież tak jest napisane w Biblii!

A wiec, „rzesza” „...stojąca przed tronem...”

A co jeszcze znajduje się przed Bożym tronem?

1. morze szklane ( Obj. 4, 6)
2. tam aniołowie padają na twarz ( Obj. 7,11)
3. tam znajduje się złoty ołtarz ( Obj. 8,3)

3.tam harfiarze śpiewają nową pieśń ( Obj. 14,3)

  A Boży tron znajduje się w niebie (Obj. 4,2; Ps. 11,4).[7]

A więc skoro uważasz się za członka wlk. rzeszy, to gdzie się znajdziesz?

„...i przed Barankiem,...”

Czyli tam, gdzie 4 żywe stworzenia i 24-ch starszych ( Obj. 5, 8-9).

„...ubrana w białe długie szaty...”

Co jeszcze Biblia mówi o posiadaczach białych szat?

  „Jednakże masz w Sardes trochę imion, które nie skalały swych szat wierzchnich, ci będą chodzić ze mną w białych szatach, dlatego, że są godni.[8] Zwyciężający będzie więc przyobleczony w białe szaty wierzchnie...”

(Obj. 3,4-5).

       Dalej:

„Radzę ci kupić ode mnie (...)białe szaty wierzchnie, żebyś był ubrany i żeby nie została ujawniona hańba twej nagości...”(Obj. 3,18)

     Dalej:

„A wokoło tronu są dwadzieścia cztery trony i na tych tronach ujrzałem zasiadających dwudziestu czterech

starszych, ubranych w białe szaty wierzchnie.”(Obj. 4,4).

                  Wg . ŚJ ten fragment mówi o 144000.

„I dano każdemu z nich[ pozabijanych dla słowa Bożego] białą długą szatę...”(Obj. 6,11).

Obj. 20,4 mówi o nich tak: „...i ożyli, i królowali z Chrystusem tysiąc lat.”

                  „...a w rękach ich gałęzie palmowe.”

Dlaczego oni mają te gałęzie? W Biblii mamy dwie uroczystości, podczas których posługiwano się takimi gałęziami. W ST takim świętem było Święto Namiotów, które było przeznaczone dla dwunastu pokoleń Izraela

(Kpł. 23,34-43). W NT taką uroczystością był wjazd Jezusa do Jerozolimy(np. Jan. 12,12-19). Oba te wydarzenia

miały charakter ściśle żydowski, nie pogański.[9] Więc należałoby zadać pytanie: Dlaczego wlk. rzesza

obchodzi hebrajskie święto? Może są Izraelem, tyle, że duchowym?

                  „Albowiem nie ten jest Żydem, który jest nim na zewnątrz, i nie to jest obrzezanie, które jest

                  widoczne na ciele, ale ten jest Żydem, który jest nim wewnętrznie, i to jest obrzezanie, które

                  jest obrzezaniem serca, w duchu, a nie według litery; taki ma chwałę nie u ludzi, lecz u Boga”.

                  (Rz. 2,28-29BW;zob.też: Jer.9,24-25;Kpł. 26,41;Flp. 3,3;Kol. 2,11;).

Albo się jest duchowo obrzezanym, albo nie. A jak to jest z tobą, czytelniku?

Jeżeli czcisz Boga w duchu (zob. Jan. 4, 23-24), to jesteś. Nie daj sobie wmówić, że jest inaczej, skoro

tak jest napisane w Biblii. A jeśli  duchowym Izraelem są tylko ci ze 144.000, to kim są ci z wlk. rzeszy?

Duchowymi poganami?[10]                                                                                                                                                                                                           „I wołają donośnym głosem, mówiąc: ‘Wybawienie zawdzięczamy naszemu Bogu,

                                   który zasiada na tronie, i Barankowi’”.[11]

A nie sobie. Nasze zbawienie jest dziełem suwerennej łaski Bożej, a nie naszym, a tym bardziej nie jest dziełem

żadnej religii.

                                   „Właśnie za sprawą tej życzliwości niezasłużonej(„łaską”- BW) zostaliście

                                   wybawieni przez wiarę; i nie stało się to dzięki wam-jest to dar Boży.

                                   Bynajmniej nie dzięki uczynkom, żeby nikt nie miał podstaw do chełpienia się”.

                                                                                                                           (Ef. 2,8-9)

Ileż pychy potrzeba, żeby mówić:” Tylko my ocalejemy”.

                                   A co śpiewają aniołowie? Przeczytajmy te słowa:

                                   „A wszyscy aniołowie stali wokół tronu[12] i starszych, i czterech żywych stworzeń

                                   i upadli przed tronem na twarze swoje i oddali cześć Bogu, mówiąc: ’Amen!

                                   Błogosławieństwo i chwała, i mądrość, i dziękczynienie, i szacunek, i moc, i siła

                                   Bogu naszemu na wieki wieków. Amen’”.

Zaprawdę, jest tego godzien. Amen.

                                   „I odezwał się jeden ze starszych, i rzekł do mnie: ‘Kim są ci ubrani w długie,

                                   białe szaty, i skąd przyszli?’”

Czasami to Bóg wysyła do nas kogoś z jakimś pytaniem, na które nie znamy odpowiedzi. Dlaczego?

Może czasem chce nas czegoś nauczyć? A czy my pozwalamy się uczyć? Boże, otwórz oczy naszych serc.

                                   „Zaraz więc powiedziałem mu: ,Panie mój[13] ty to wiesz’”.

Gdyby Jan polegał na zrozumieniu innych ludzi, to czy dowiedziałby się, co oznacza ta wizja?

Nie polegajmy na ludziach, tylko na Bogu!

A jakie jest znaczenie tej „rzeszy”? Pozwólmy starszemu to wyjaśnić.

                                   „A on rzekł do mnie: ‘Są to ci, którzy wychodzą z wielkiego ucisku...”’

A kto wychodzi z wielkiego ucisku? Czy to przypadkiem nie ci, którzy „wytrwali do końca”(Mat. 24,13)?

Na początek kilka wersetów, które mówią o „wielkim ucisku”:

                                   „W owym czasie powstanie Michał, wielki książę, który jest orędownikiem

                                   synów twojego ludu, a nastanie czas takiego ucisku, jakiego nie było, odkąd istnieją narody,

                                   aż do owego czasu. W owym to czasie wybawiony będzie twój lud, każdy, kto jest wpisany do

                                   księgi żywota.”(Dn. 12,1 BW)

Na ten tekst powołuje się Pan Jezus w Mat. 24,21:

                                   „Bo potem[wtedy- BT, BW, BG, Int.] będzie wielki ucisk, jakiego nie było od

                                   początku świata aż dotąd i już nigdy nie będzie”.

Wersety 29-31 mówią, że zabranie wybranych nastąpi po ucisku, a nie, od 1914,1918,1919etc.[14]

                                   1Ts 1,6:

                                   „...a wy staliście się naśladowcami naszymi i Pana, ponieważ w ogromnym ucisku

                                   przyjęliście słowo z radością ducha świętego,...”

Zadam tutaj pytanie: Kto tu cierpi wielki ucisk? Czyż nie tzw. „pomazańcy”? A może ci  z Tesaloniki

 też należą do wielkiej rzeszy? Bo „rzesza” to wychodzący z wielkiego ucisku. A skoro Tesaloniczanie

wyszli (czyli przetrwali ucisk), to są częścią wlk. rzeszy.

Co do ucisku, to ks. Obj. 1,9 mówi, że Jan też cierpiał ucisk. Czyżby też należał do tej rzeszy?

Oto inne fragmenty Pisma, mówiące o ucisku lub uciskach:

Jan. 16,33; Dz.14,22; 2Ts 1,4-7; 2 Tym. 3,12; 2Pt 2,9;Obj 2,9-11.22;3,10; Neh.9,37.

A „dusze zabitych dla Słowa Bożego”?(Obj. 6,9-11;20,4). Czyż to nie ci, co zginęli w wielkim ucisku?

Ciekawe, że w szóstym rozdziale Objawienia znaki na niebie następują po wizji zabitych, podobnie jak

W Mat. 24,29n – po ucisku. Tym ludziom dano białe szaty, podobnie, jak „rzeszy”.

                                   „ ...i wyprali swe długie szaty...”[15]

A jaka nadzieja roztacza się nad tymi, którzy piorą swoje szaty?

A więc...

                                   „szczęśliwi ci, którzy piorą swe długie szaty, żeby mieć prawo pójść do drzew życia

                                   i żeby uzyskać wstęp do miasta przez jego bramy.”(Obj. 22,14)

No cóż, dalej (w w. 15) napisano, że pewni ludzie trafią „na zewnątrz”, do ognistego jeziora, pójdą na drugą śmierć. Albo wybierzesz Nową Jerozolimę, gdzie świeci Bóg i Chrystus, albo ciemności na zewnątrz.

Nie ma innej alternatywy, a wybór należy do ciebie(Pwt. 30,15).

                  A co do białych szat...

                                    „Zwyciężający będzie wiec przyobleczony w białe szaty wierzchnie; i jego imienia na pewno

                                   nie wymażę z księgi życia, ale wyznam jego imię przed moim Ojcem i przed jego aniołami.”

                                                                                                                                                                               (Obj. 3,5)

Czyli tylko zwycięzcy-nie przegrani-będą zapisani w księdze życia; tylko do zwycięzców Pan się przyzna przed

Ojcem i przed aniołami.[16]

                  Co jeszcze przygotował Chrystus dla tych zwyciężających?

1. drzewo życia (Obj. 2,7),
2. nie doznają szkody od drugiej śmierci (2,11)
3. biały kamyk, ukryta manna, nowe imię (2,17)
4. władza nad narodami, poranna gwiazda[17](2,26-27)
5. zwycięzca będzie filarem w świątyni Boga, dostanie imię Ojca i Syna i imię Nowej Jerozolimy(3,12)
6. zasiądzie z Panem na jego tronie, tak jak Jezus zasiadł na tronie Ojca(3,21)

Zwycięzca bierze wszystko, przegrany- nic(Obj. 21,7).

                                   „... i wybielili je we krwi Baranka.”

No cóż, czy pozwoliłeś, żeby krew Jezusa zmyła twoje grzechy?(Obj. 1,5;5,9;Hbr. 9,14; 1 Jn. 1,7-2,2)

                                   „Właśnie dlatego są przed tronem Boga i dniem i nocą pełnią dla niego świętą

                                   służbę w jego świątyni;”

Oczywiście chodzi tu o świątynię niebiańską(Obj. 11,19;14,17;15,5;16,17); Ewentualnie o Kościół (1 Kor.3,16;

6,19;2 Kor6,16). We wszystkich przypadkach na określenie świątyni  występuje tu słowo greckie: „naos”,

oznaczające „sanktuarium”.[18] Nie jest to ‘ziemski dziedziniec świątyni Jehowy’, jak interpretuje Tow. Strażnica,

(„Wspaniały finał Objawienia bliski!”), gdyż wg. Obj. 11,2 dziedziniec „jest na zewnątrz sanktuarium świątyni.”!

                                   „...a Zasiadający na tronie rozpostrze nad nimi swój namiot.”

Czyli będą mieszkać razem z nim[19], bo to JEGO namiot. Jeżeli ten namiot, to Przybytek, to może to oznaczać, że

są kapłanami. Dlatego napisano o nich, że „pełnią(...) służbę w jego świątyni” .Iz 4,5-6 sugeruje, jakoby  namiot był rozbity nad Syjonem.

Czyżby „rzesza” też była na górze Syjon?

„Nie będą już więcej głodować ani już więcej pragnąć...”

Jezus powiedział kilka razy, żeby przyjść do niego po żywą wodę.

Oto te wypowiedzi:

„Kto zaś napije się wody, którą ja mu dam już nigdy nie będzie odczuwał pragnienia, ale woda, którą ja mu dam, stanie się w nim źródłem wody tryskającej ku udzielaniu życia wiecznego.”(Jn4,14)

„Jezus rzekł do nich: ’Ja jestem chlebem życia. Kto do mnie przychodzi, w ogóle nie zgłodnieje, a kto we mnie wierzy, przenigdy nie będzie odczuwał pragnienia.’”(Jn6,35)

„Jeśli ktoś odczuwa pragnienie ,niech przyjdzie do mnie i pije. Kto we mnie wierzy, jak powiedziało Pismo:

‘Z jego najgłębszego wnętrza popłyną strumienie wody żywej.’ Jednakże mówił to o duchu, którego mieli otrzymać ci, co w niego uwierzyli...”(Jn7,37-39)

„A duch i oblubienica bezustannie mówią:’ Przyjdź!’ I każdy,(...)kto jest spragniony, niech przyjdzie; każdy ,kto chce, niech bierze wodę życia darmo.”(Obj. 22,17)

                  Każdy, kto chce, ma prawo do wody życia, czyli Ducha, każdy, kto wierzy.

„Ale jeśli ktoś nie ma ducha Chrystusa, to do niego nie należy”(Rz. 8,9).

                  Czy masz tego Ducha? Jeśli nie, to uwierz, przyjdź do Jezusa i weź.[20]                                             

                                    On daje za darmo. Nie musisz płacić(Iż.55,1n). Na dar Ducha nie można sobie zasłużyć, ani zapracować. Wystarczy tylko wierzyć(Gal. 3,1-7).

                                   „...ani nie porazi ich słońce ani żadna spiekota,...”

Można zadać pytanie: Dlaczego ich nie porazi? Myślę, że odpowiedź na to pytanie daje Obj.21,23:

                                   „I miasto[21] nie potrzebuje słońca ani księżyca, aby mu świeciły, bo chwała Boża

                                   je rozświetlała’ a jego lampą-Baranek.”

                                   Słońce nie będzie cię razić za dnia, ani księżyc w nocy.”(Ps. 121,6BW)

                  „...ponieważ Baranek, który jest pośrodku tronu, będzie ich pasł[22] i poprowadzi ich do źródeł wód życia. A Bóg otrze z ich oczu wszelką łzę”.

     Podobna rzecz jest napisana w Iż. 49,10, prawdopodobnie o Izraelu. Czyżby to wskazywało, że wielka rzesza

jest duchowym Izraelem?

                  W Obj. 21,4 Bóg też ociera łzy:

„I otrze z ich oczu wszelką łzę, i śmierci już nie będzie ani żałości, ani krzyku, ani bólu już nie będzie. To, co poprzednie, przeminęło”.

                  Ale w wersecie 7-mym tego rozdziału mówi tak:

„Każdy zwyciężający odziedziczy to wszystko i ja będę jego Bogiem, a on będzie moim synem”.

A zwyciężający to144000 (wg. ŚJ).

 Co do wód życia, to gdzie ich Baranek poprowadzi? Gdzie są te źródła? Niech Pismo odpowie same.

                                   „I pokazał mi rzekę wody życia czystą jak kryształ, wypływającą z tronu Boga

                                   i Baranka przez środek szerokiej ulicy miasta”.(Obj.22,1-2)

Czyli...

                  -Źródłem tej rzeki jest tron Boga,

                  -rzeka płynie przez Miasto,

                  czyli Nową Jerozolimę.

A z tego wynika, że  książka „Wspaniały finał Objawienia bliski” wprowadza czytelników, a zwłaszcza ŚJ w błąd. A w jaki sposób? Otóż tam rzeka została przedstawiona na rysunkach poza miastem, na zewnątrz.[23] 

                                   „Na zewnątrz są psy i uprawiający spirytyzm, i rozpustnicy, i mordercy, i bałwochwalcy,

                                   i każdy, kto lubuje się i trwa w kłamstwie”.(Obj. 22,15).

         WNIOSKI: 

1. Wielka rzesza pójdzie do nieba
2. Nikt nie mógł jej policzyć, więc to nie religia ŚJ, bo oni są policzeni.
3. Są potomstwem Abrahama
4. Są królestwem i kapłanami, będą królować nad ziemią
5. Stoją przed tronem i Barankiem, czyli tam, gdzie:
6. siedem duchów
7. siedem świeczników
8. morze szklane
9. 24-ch starszych(wg ŚJ-144.000)
10. aniołowie
11. złoty ołtarz
12. harfiarze (144.000)

5. mają białe szaty, bo zwyciężyli

6.świętują żydowskie święto namiotów, bo są duchowym Izraelem

7. wychodzą z wielkiego ucisku, bo są wybrani
8. wyprali swoje szaty i będą mieć dział w Nowej Jerozolimie i prawo do drzewa życia
9. tylko krew Jezusa ma moc wybielić sumienie z win, nie „robienie godzin”
10. Rzesza służy Bogu w świątyni, która jest w niebie
11. Mieszkają tam, gdzie Bóg
12. Będą w miejscu, gdzie nie będzie słońca ani księżyca, czyli w Nowym Jeruzalem
13. Mają i będą mieć jednego pasterza, Jezusa
14. On poprowadzi ich do źródeł Bożego Ducha, czyli do tronu Ojca

Więc nauka ŚJ, że wielka rzesza będzie żyć na ziemi, pod rządami Jezusa i 144.000, niestety jest fałszywa.

Czy ci, którzy lansują tak wypaczoną interpretację Słowa Bożego, mogą mówić o sobie, że tylko oni są ludem Bożym? Czy mogą mówić, że są najdoskonalszą z religii? Że nauki, które głoszą  są światłem od Jehowy?

Pozostawiam każdemu te pytania do przemyślenia.

                  „Czy w obronie Boga chcecie mówić przewrotnie, albo gwoli niemu mówić kłamliwie?”(Hiob 13,7BW).

PRZYPISY:

[1] Grecko-angielski Nowy Testament wyd. przez ŚJ. Na marginesie zawiera tekst PG.

[2] Chodzi oczywiście o „rzeszę” z Obj. 7,9-17. Tekst z tego fragmentu będę pisał grubym drukiem, bez numeracji wersetów.

[3] Ciekawy fakt, ŚJ do lat 30-ych uważali „rzeszę” za drugorzędną klasę niebiańską( do dzisiaj się to zachowało m.in. u Badaczy Pisma, Epifanistów, i innych naśladowców C.T. Russela).

[4] W Biblii słowo „rzesza” jest użyte zawsze w odniesieniu do ludzi, nigdy do aniołów(zob. np.  Jn 6,5- w greckim „polys ochlos”, podobnie, jak w Obj. 7,9; 19,1.6). Aniołowie nie dziękują za zbawienie, a jeśli

to nie są aniołowie, to kto?

[5] Por. Rdz. 13,16. (potomstwo Abrahama nie do policzenia).Ostatnio w numerze trzecim.

[6] Podają statystykę, procent wzrostu, itd.

[7] W Obj. 16,17 ten tron umiejscowiony jest w świątyni, stąd wniosek, że tą świątynią jest niebo, lub że ona jest w niebie (= Hebr. 8, 5; Dz. 7, 48-9). Co jeszcze znajduje się przed tronem? Zob. Obj. 1,4; 4,5.

[8] Por. 1 Kor 11, 27-8; 2 Kor 13,5.

[9] Poganie mogli brać udział w żydowskich świętach po uprzednim przyłączeniu się do Izraela, co następowało

w akcie obrzezania (zob. Wyj. 12,43-49). A w kwestii wjazdu Jezusa do Jerozolimy... Czy wyobrażasz sobie

Rzymianina wiwatującego na cześć króla żydowskiego jadącego na ośle? Bo ja nie.

[10] Wg  NW , to określenie mogłoby brzmieć: „ duchowe narody” lub „duchowi ludzie z narodów”.

Towarzystwo Strażnica takich terminów nie stosuje, bo musieliby tak nazwać np. narody z Obj. 13,7;17,15.

[11] Ciekawy szczegół: podobnie woła  rzesza w Obj. 19,1.

[12] Por. Obj. 4,4.

[13] Jeśli 24-ch starszych to 144000, to czemu apostoł mówi do jednego z nich „Panie”, skoro sam należy do tego

grona?

[14] Kiedyś ŚJ umiejscawiali wielki ucisk w okresie od 1914 r. do Armagedonu. Dziś-w bliżej nieokreślonej przyszłości, co naruszyło spójność tej doktryny, ponieważ według dzisiejszego nauczania, „pomazańcy”

są zabierani do nieba przed uciskiem. 

[15] Por. Wj. 19,10.14 (Izrael pod górą Synaj)

[16] Jeśli jesteś zapisany w księdze życia, wejdziesz do Miasta (Obj. 21,27), a jeśli nie, czeka cię jezioro ognia (Obj. 20,15). I znowu nie ma żadnej innej alternatywy.

[17] Czyli Jezus (Obj. 22,16)

[18] „divine habitation(Boskie mieszkanie)”- K. Int.

[19] zob. Jn.14,3; Ps.23,6;Obj.21,3;2Kor.6,16;

[20] Mat. 11,28-30.

[21] Oczywiście chodzi o Nową Jerozolimę.

[22] Zob. Jan 10,1-29;

[23] Czy ktoś widział, żeby ulica miasta była poza jego obrębem? Bo ja nie.  Poza obrębem miast widziałem tylko drogi, nie ulice.

Objawienia maryjne podrabiane przez demony

Fragment książki Jonatana Dunkel "Apokalipsa: Ostatnie wydarzenia na ziemi w proroctwach Pisma Świętego"

W obliczu nadprzyrodzonego zjawiska ludzie najczęściej poszukują odpowiedzi na pytanie: "Czy zdarzył się prawdziwy cud?". Słowo Boże zaleca inne pytanie, a mianowicie: KTO STOI ZA TYM CUDEM?

Johanna Michaelson opisuje w książce Piękna strona zła meksykańską kobietę, Pachitę, która jest medium dla ducha Hermanito. Duch ten przez nią uzdrawia.

Podczas seansów duch przejmuje całkowitą kontrolę nad jej ciałem, dokonując cudownych zabiegów w obskurnym pokoju przy pomocy nożyczek i myśliwskiego noża. Pogrążona w transie Pachita ma przez cały czas zamknięte oczy! Niektóre z uzdrowień były tak niewiarygodne, że obecni tam lekarze przyjęli nadprzyrodzony charakter tego fenomenu.

Johanna trafiła do Pachity za sprawą "przewodnich" duchów, które otrzymała podczas medytacji metodą Silva Mind Control. Posiadała też od dzieciństwa nadprzyrodzone zdolności, które odziedziczyła po babci zajmującej się wróżbiarstwem.

Hermanito chciał, aby Johanna pracowała u jego boku, na co się zgodziła. Była świadkiem wielu cudownych uzdrowień. Po kilku miesiącach zrozumiała jednak, że Hermanito nie jest wcale posłanym przez Boga dobrym duchem za jakiego uchodził, lecz potężnym demonem, który wziął Pachitę w swe posiadanie.

Johanna uciekła z tego miejsca. Wtedy jej "przewodnie" duchy zaczęły ją straszliwie molestować. Mogła w pełni rozpoznać demoniczną naturę sił, z którymi miała do czynienia. Kiedy wyrzekła się związku z okultyzmem oraz odżegnała od duchów przewodnich i zwróciła się o pomoc do Jezusa, Bóg uwolnił ją od nich.

We wspomnieniach napisała później, iż początkowo była przekonana, że za uzdrowieniami stał Bóg, bo działy się w katolickim domu, w którym wzywano Boga i Marię, gdzie na ścianach wisiał wielki krucyfiks i święte obrazy. Nie przypuszczała, że Szatan może wykorzystać takie elementy.

Hermanito, który podczas mediumistycznego transu przejmował kontrolę nad ciałem Pachity, mówił o Bogu, prosił obecnych o modlitwy, a jednak był demonem. Czasem tylko, gdy podczas zabiegu wzywano imienia Boga, Johanna słyszała jak Hermanito mówił do siebie cicho "Ja nim jestem, Ja nim jestem".

Michaelson przestrzega, że nawet jeśli cuda dzieją się w kościele i dochodzi do uzdrowień, nie dowodzi to wcale ich boskiego pochodzenia. Jezus przestrzegł przed autentycznymi znakami i cudami, za którymi będzie stała inna moc, niż Jego (Mt.7:21-23). Dlatego ostatecznym kryterium przyjęcia lub odrzucenia ich musi być Słowo Boże, a nie zmysły człowieka.

Fałszywe uzdrowienia i objawienia zajmują ważne miejsce w arsenale Szatana. Diabeł, który jest autorem wielu schorzeń (Łk.13:13.16) potrafi nawet cofnąć skutki choroby, jeśli to posłuży jego sprawie. Johanna Michaelson pisze:

"Czy nie wydaje się to dziwne, że możemy dziś spotkać ludzi praktykujących okultyzm w większości kościołów chrześcijańskich, wliczając w to kościół rzymskokatolicki? Wiadomo, że spirytystka Jeane Dixon uczestniczyła codziennie we mszy. A wiele 'cudów' głośnych w kościele katolickim, jak płaczące madonny, krwawiące drzewa i figury, objawienia, stygmaty, itp., ma zdecydowanie okultystyczny charakter."⁽¹⁾

FATIMA

Słowo Boże uczy, że jedyną osobą przez którą możemy przyjść do Ojca jest Jezus Chrystus: "Albowiem jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek Chrystus Jezus" (1Tym.2:5). Jezus rzekł: "Ja jestem droga i prawda, i żywot, nikt nie przychodzi do Ojca,tylko przeze Mnie " (J.14:6).

Słowa "tylko przeze Mnie" wykluczają pośrednictwo żywych (np. kapłanów), zmarłych (np. świętych), niebiańskich istot (np. aniołów). Jezus specyficznie przestrzegł nas przed innymi pośrednikami: "Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam, kto nie wchodzi przez drzwi do owczarni, lecz w inny sposób się tam dostaje, ten jest złodziejem i zbójcą... Ja jestem drzwiami dla owiec" (J.10:1.7).

15 lutego 1926 roku w Fatimie ukazało się "Dzieciątko Jezus". Zapowiedziało, że ludzie "muszą oddać należną cześć Niepokalanemu Sercu Marii, aby ludzkość mogła być zbawiona!"⁽²⁾

Czy te słowa wypowiedział Chrystus? Zaprzeczyłby samemu sobie. Bóg posłał Syna, "aby świat byłprzez Niego zbawiony" (J.3:17). Twierdzenie, że ludzkość może być zbawiona przez oddanie czci "Sercu Marii", kwestionuje Ewangelię, według której ludzkość może być zbawiona tylko dzięki krwi Jezusa Chrystusa! (Hbr.9:12-14):

"I nie ma w żadnym innym zbawienia, gdyż nie dano ludziom pod niebem żadnego innego imienia, w którym moglibyśmy być zbawieni." (Dz. 4:12).

Podczas jednego z objawień w Fatimie 'Maria' powiedziała: "Kiedy moje Niepokalane Serce zwycięży, Rosja zostanie nawrócona, i nastanie pokój!"⁽³⁾ Z podobną ofertą pokoju - za sprawą zwycięstwa Niepokalanego Serca - 'Maria' ukazuje się w wielu miejscach świata.

Powyższe słowa znów zaprzeczają Biblii, zgodnie z którą prawdziwy pokój nastaje wyłącznie "przez Pana naszego Jezusa Chrystusa" (Rz.5:1). Co fatimska 'Maria' oferuje jako receptę na pokój w miejsce osobistej przyjaźni z Chrystusem?

"Zmów różaniec każdego dnia za pokój na świecie... Módl się, módl się wiele i złóż ofiarę za grzeszników, gdyż wiele dusz idzie do piekła, nie ma bowiem nikogo, kto by złożył ofiarę za nich i modlił się za nimi... Ukazałam wam piekło, gdzie znajdują się dusze biednych grzeszników. Aby ich zbawić, Bóg chce ustanowić na całym świecie kult i modły do mojego niepokalanego serca. Jeśli ludzie uczynią to, co ja mówię, wiele dusz będzie zbawionych i nastanie pokój... Zmów różaniec do Matki Różańcowej każdego dnia, aby zaprowadzić pokój na świecie... ponieważ tylko ona może wam pomóc."⁽⁴⁾

Zastanawia, że 'Maria', zamiast wywyższyć Chrystusa, który przyszedł na ziemię, aby umrzeć za ludzkość, rzadko o Nim wspomina. A jeśli już, to nie mówi o Jego wielkim miłosierdziu, ofierze i miłości, lecz straszy Jego gniewem. Zaleca natomiast skierowany do siebie różaniec i "swoje niepokalane serce". Zamiast wywyższyć Słowo Boże, nakazuje "kult i modły do jej niepokalanego serca". Mówi, że ludzie zostaną zbawieni i nastanie pokój, gdy "uczynią to, co ja mówię", dodając, że "tylko ona" może nam pomóc!

Z kim kojarzą się powyższe słowa? Z pokorną dziewicą Marią, czy raczej z arogancką istotą, która pragnąc wynieść się ponad Chrystusa rzekła: "Ja wstąpię na niebiosa, ja swój tron wyniosę, ja zasiądę na górze narad, ja wstąpię na szczyty, ja zrównam się z Najwyższym?"

Fatimska 'Maria' powiedziała też "uczyń ofiarę za grzeszników... nie ma bowiem nikogo, kto by złożył ofiarę za nich". W świetle nauk Pisma Świętego powyższe słowa są kolejną herezją. Bóg zapewnia nas, że krew Chrystusa "oczyszcza nas od wszelkiego grzechu" (1J.1:7). Jezus złożył "raz na zawsze jedną ofiarę za grzechy... już więcej nie zachodzi potrzeba ofiary za grzechy" (Hbr.10:12-14.18).

Ofiara Jezusa wystarcza, aby zmazać wszelkie grzechy i zbawić każdego, kto wyznaje je Bogu i pokutuje za nie. Sugestia fatimskiej 'Marii', że "nie ma nikogo, kto by złożył ofiarę" jest kłamstwem. Twierdzenie, że to dzięki wstawiennictwu Marii "wiele dusz będzie zbawionych i nastanie pokój" pomniejsza ofiarę Jezusa Chrystusa. Zjawa kłamie też mówiąc, że nie ma nikogo, kto by "modlił się za nimi", skoro Biblia zapewnia nas, że Jezus oręduje za grzesznikami, odkąd wstąpił do nieba, "bo żyje zawsze, aby się wstawiać za nimi" (Hbr.7:25).

Zwróćmy uwagę, że prawdziwa Maria, aby wysłuchać modlitwy wznoszone do niej w różnych miejscach świata i przez wiele osób jednocześnie, musiałaby być wszechobecna, wszechwiedząca i wszechmogąca, a Pismo Święte uczy, że te atrybuty ma wyłącznie Bóg! To nie Maria ukazuje się w wielu miejscach świata, lecz demony, które przybierają postać zmarłych, aby zwodzić żywych. Co ciekawe, w 1917 roku lokalny proboszcz kościoła katolickiego w Fatimie był początkowo zdania, że dzieci w swej szczerości i naiwności dały się zwieść demonom. Wiele wskazuje, że miał rację.

Poselstwa z Fatimy zalecają kult człowieka, choć Słowo Boże przestrzega przed oddawaniem czci komukolwiek poza Stwórcą (Wj.20:3-4). Słowa rzekomej Marii poddają w wątpliwość (kilkakrotnie w jednej tylko wypowiedzi!) poselstwo Ewangelii, zaś apostoł Paweł ostrzegł nas wyraźnie: "Ale choćbyśmy nawet my albo anioł z nieba zwiastował wam ewangelię odmienną od tej, którą myśmy wam zwiastowali, niech będzie przeklęty!" (Gal.1:8).

Objawienia i cuda w Fatimie, Lourdes, Medjugorje mogą pochodzić tylko z dwóch źródeł. Czy stoi za nimi Bóg czy diabeł? Pewność dać może tylko uważne porównanie ich treści z Biblią. Tony Coffey napisał słusznie: "Prawda musi być mierzona nie tylko samym pojawieniem się zjawy, lecz poselstwem, które przynosi... Cuda same w sobie nie świadczą o niczym."⁽⁵⁾

Modlitwy kierowane do Marii czy świętych stoją w sprzeczności ze Słowem Bożym. Prawdziwa Maria była wzorem posłuszeństwa Bogu, dlatego taka idea nie może być jej inicjatywą. Zgodnie z Pismem Świętym zmarli, włącznie z Marią, oczekują na zmartwychwstanie, dlatego poszukiwanie ich pośrednictwa jest daremne, a nawet niewskazane, gdyż stanowi zaproszenie dla demonów, które z łatwością potrafią przybrać postać wzywanego zmarłego, aby nas zwieść.

Biblia naucza, że najwięksi bohaterowie wiary śpią w grobach: "A wszyscy ci, choć dla swej wiary zdobyli chlubne świadectwo, nie otrzymali tego, co głosiła obietnica, ponieważ Bóg przewidział ze względu na nas coś lepszego, mianowicie, aby oni nie osiągnęli celu bez nas." (Hbr.11:39-40). Skoro zmarli oczekują zmartwychwstania (1Tes.4:13-17), kim jest istota, która ukazuje się jako Maria, zachęcając ludzi, aby przychodzili do Boga przez nią, aby modlili się do niej, wznosili kaplice dla niej, oddawali cześć jej obrazom? Słowa te wskazują na Lucyfera, który lubi wywyższać siebie kosztem Syna Bożego.

Przybieranie wyglądu innych istot to częsta strategia Szatana (2Kor.11:14). W ogrodzie Eden przyjął postać pięknego, mówiącego ludzkim językiem węża. Biblia ukazuje go jako kąsającego węża, którego głowę zdepcze Mesjasz (Rdz.3:15).

Czy przypadkiem zjawa, która ukazała się Indianinowi Juan Diego kazała zwać się "Świętą Marią z Guadalupe", co w fonetycznym języku Azteków, znaczy "Zdeptany Kamienny Wąż"?⁽⁶⁾ Zjawa kazała zbudować sobie ogromną bazylikę, w której umieszczono cudowny obraz przed którym kłania się rocznie około 14 milionów pielgrzymów z Meksyku i całego świata.⁽⁷⁾

Osobliwe znaki i cuda mają potwierdzać boskie pochodzenie objawień maryjnych. Zauważmy jednak, że Chrystus nie uczynił żadnego cudu, aby udowodnić swoje boskie pochodzenie. Odmówił, gdy kusił Go w tej sprawie Szatan (Mt.4:3-6). Nie usłuchał, gdy faryzeusze prosili Go o znak potwierdzający Jego boskie pochodzenie, aby mogli w Niego uwierzyć.

Tymczasem zjawa, która ukazywała się w Fatimie dziewczynce imieniem Lucia, zapowiedziała, że w październiku 1917 roku uczyni cud, który potwierdzi, że jest Dziewicą Marią. Były więc co do tego wątpliwości. Pielgrzymi z całego świata zjechali się, aby zobaczyć ten cud. Tłum został zwiedziony. Obecny tam reporter napisał:

"Kiedy nadeszła zapowiedziana godzina, deszcz przestał padać, a gęste, ciężkie chmury odsłoniły słońce, które niczym połyskujący srebrzysty dysk pojawiło się w pełni, i zaczęło wirować gwałtownym, dzikim tańcem, przyrównanym przez wiele osób do karnawałowych świateł, gdyż tak wiele kolorów pojawiło się na jego powierzchni."⁽⁸⁾

MEDJUGORJE

24 czerwca 1981 roku szesnastoletnia Mirjana Dragacevic i piętnastoletnia Ivanka Ivankovic, wyszły na wzgórze za domem, aby po kryjomu palić papierosy. Ivanka zobaczyła tam wtedy świetlistą postać kobiety unoszącą się nad ziemią.⁽⁹⁾

Obie dziewczyny ogarnęło przerażenie. Uciekły do wioski, ale po godzinie ciekawość je przemogła. Powróciły w towarzystwie kilku dziewczyn. Ukazała im się ta sama zjawa z dzieckiem na rękach. Jedna z dziewczyn - Vicka Ivankovic - przerażona zbiegła w dół powiadomić innych. Powrócili z nią dwaj chłopcy. Świetlista postać skinęła palcem, aby dzieci podeszły bliżej. Zamiast tego, cała szóstka trzęsąc się ze strachu uciekła.

Ich doświadczenie przypomina wrażenia, jakie często towarzyszą manifestacjom demonicznym. Jeden z przyjaciół Hioba tak je opisuje: "Strach mnie ogarnął i drżenie przeniknęło moje członki, powiew musnął moją twarz, zjeżyły się włosy na moim ciele, coś stanęło, lecz nie rozpoznałem jego wyglądu; była to jakaś postać przed moimi oczyma, i usłyszałem cichy szept" (Hi.4:14-16).

Dzieci, którym objawiła się 'Maria' w Medjugorje twierdzą, że ukazują się im także inne istoty: aniołowie, diabeł, Jezus oraz zmarli krewni. Podczas objawień 'Maria' pokazała im piekło i czyściec, który rzekomo składa się z wielu poziomów, nakazując się modlić za zmarłymi.⁽¹⁰⁾ Także Lucii, fatimska 'Maria' ukazała przerażającą wizję piekła i męczonych w ogniu grzeszników.⁽¹¹⁾

Podobne wizje od istoty podającej się za Jezusa otrzymuje za pośrednictwem pisma automatycznego Vasula Ryden. Protestancki pastor Kenneth Hagin twierdzi, że Jezus oprowadza go po piekle ukazując straszny los potępionych.⁽¹²⁾

Koncept wiecznego piekła i czyśćca jest sprzeczny z naukami Słowa Bożego, co demaskuje prawdziwe źródło objawień, które propagują te fałszywe poglądy. Ich treść i towarzyszące im zjawiska dowodzą, że nie stoi za nimi Bóg, choć wyglądają i brzmią pobożnie, a czasem są zgodne z Biblią (2Kor.11:14).

Podobnie jak w Fatimie, także w Medjugorje "wielokrotnie, tysiące ludzi zaobserwowało, że słońce zmieniło kolor, zaczęło tańczyć przed ich oczyma, stało się niczym srebrny dysk, pulsując i wyrzucając tęczę kolorów," jak sprawozdaje mariolog Rene Laurentin.⁽¹³⁾ Ich podobieństwo do zjawisk UFO sugeruje wspólne, demoniczne źródło wszystkich tych fenomenów.

W rezultacie długoletnich badań prowadzonych nad objawieniami maryjnymi, jak i w oparciu o szereg wywiadów przeprowadzonych na miejscu w Medjugorje, teolog Kenneth Samples doszedł do następujących wniosków:

"Natura objawień maryjnych jest niezgodna z Biblią, toteż, jeśli mają nadnaturalny charakter, ich źródłem są demony. Zdaję sobie sprawę, że taki sposób myślenia może urazić wielu katolików, niemniej, wierzę, że to nieuchronna konkluzja teologiczna.

Czy Szatan i demony mogą się kryć za tak z pozoru dobroczynnymi i cudownymi zjawiskami? Istnieje dość dowodów biblijnych, aby odpowiedzieć twierdząco. Czytamy, że "szatan przybiera postać anioła światłości" (2Kor.11:14-15). Jego działaniu towarzyszą "znaki i rzekome cuda" (2Tes.2:9-10), zaś w czasach końca ukryje się za fałszywymi chrystusami i prorokami, którzy "czynić będą wielkie znaki i cuda, aby, o ile można, zwieść i wybranych" (Mt.24:24). Księga Apokalipsy mówi o "Bestii" i "Fałszywym Proroku", którzy pod jego auspicjami czynić będą "wielkie znaki" (Ap.13:13; 16:14; 19:20).

Oprócz podrabiania cudów, Szatan potrafi też przepowiadać przyszłość (czasem z zadziwiającą dokładnością, choć myli się też często), a nawet obwieszczać drogę zbawienia (Dz.16:16). Jego celem jest zwiedzenie lub odciągnięcie ludzi od prawdziwej wiary, aby sprowadzić świat na manowce (1Tym.4:1: Ap.12:9).

Jaki to może mieć związek z objawieniami maryjnymi? Szatan chce odwrócić katolików od wiary zorientowanej na Biblię i Chrystusa ku niebiblijnym aspektom katolicyzmu (mariologia, czyściec, kult świętych), które są blisko związane z objawieniami! Dopóki kościół kładł będzie akcent na te niebiblijne nauki, dopóty Szatan będzie mógł ukryć swe zwodnicze zamiary, mydląc oczy zwolennikom kultu maryjnego takimi oczywistościami, jak potrzeba modlitwy czy wiary w jednego Boga...

Szczerość osób otrzymujących wizje dodaje wiarygodności twierdzeniu, że za fenomenem kryją się nadnaturalne moce. Nie daje to jednak gwarancji, że źródłem tych zjawisk jest Bóg. Szczerzy ludzie mogą być zwiedzeni w swej szczerości. Gdy objawienia mają demoniczne korzenie, wówczas dobre owoce są tylko zwodniczą iluzją.

Wiele wskazuje, że objawienia maryjne nie pochodzą od Boga. Poważne problemy wiążą się już z samymi fenomenami w Medjugorje, nie mówiąc o teologii z której wyrastają. W czasie pierwszego tygodnia objawień (30 czerwca 1981 roku) 'Maria' rzekomo zapowiedziała, że objawi się jeszcze trzy razy. Wizje zaś trwają do dziś, co dowodzi, albo że wizjonerzy potrafią pobłądzić, albo że 'Maria' popełnia błędy. Ponadto, gdy objawienia się rozpoczęły, 'Maria' zapowiedziała, że ujawni im pięć sekretów, a objawiła ich już dziesięć...

Niepokojącym aspektem zjawisk z Medjugorje jest fakt, że niektórzy z wizjonerów kontaktują się także z duchami zmarłych. Ivanka tak opisuje spotkanie z nieżyjącą matką: "Widziałam swoją matkę trzy razy od czasu jej śmierci! ...Moim ulubionym spotkaniem było ostatnie, kiedy mama pojawiła się w towarzystwie Błogosławionej Dziewicy. Matka podeszła do mnie, objęła ramionami i pocałowała, mówiąc: 'Oh, Ivanka, jestem dumna z ciebie.'"

Zdarzenie to przypomina okultystyczną praktykę nekromancji, którą Biblia potępia (Pwt.18:10-12; Iz.8:19; 1Krn.10:13-14). Umarły nie został wezwany jak podczas seansu spirytystycznego, niemniej wizjonerzy czerpią informacje od zmarłego, co jest zakazane w Piśmie Świętym, a praktykowane w okultyzmie.

Gotów też jestem bronić poglądu, że Maria wciąż znajduje się wśród zmarłych, oczekując na zmartwychwstanie. Jeśli owe kontakty z duchami mają faktycznie miejsce, wówczas z biblijnego punktu widzenia musimy przyjąć, że ludzie otrzymujący objawienia maryjne komunikują się z demonami.

Wielu wierzy, że Lourdes i Fatima są miejscami prawdziwych objawień ze względu na występujące tam rzekome znaki i cuda. Jednakże, prawdziwości lub fałszywości objawień nie można mierzyć niezwykłością ich natury, lecz zgodnością z naukami Pisma Świętego.

Znaki i cuda mające miejsce w Lourdes i Fatimie mogą być dziełem Szatana. Analizując cuda towarzyszące objawieniom maryjnym można zauważyć, że wiele z nich ma odmienny charakter od tych opisanych w Piśmie Świętym, za którymi stała moc Boga. Czy Pan Jezus choć jeden raz sprawił, aby słońce zaczęło tańczyć, a krzyż wirować? Jego cuda pomagały ludziom w potrzebie. Biblijne cuda mają bardzo praktyczny wymiar. Co więcej, cuda Jezusa widzieli wszyscy obecni, nawet wrogowie, nie zaś jedynie garstka wtajemniczonych. Z kolei cuda towarzyszące objawieniom maryjnym otacza aura sensacyjności, jakby ich głównym celem było przyciągnięcie uwagi świata. Jest to dokładnie ten typ cudów, którego Jezus konsekwentnie unikał (Mt.12:38-39). Jest to kolejną przyczyną, dla której nietrudno domyślić się prawdziwego źródła tych cudów.⁽¹⁴⁾

Podobne objawienia jak w Fatimie i Lourdes miały lub mają miejsce w wielu krajach świata.⁽¹⁵⁾ Objawienia wydają się kwitnąć szczególnie tam, gdzie nauki Pisma Świętego są mniej znane. Religioznawca Russell Chandler tak sumowuje ich treść:

"Powszechnym elementem wydaje się poselstwo, iż koniec świata jest warunkowy. Inaczej mówiąc, zamiast niego nastanie era pokoju i błogosławieństwa, jeśli ludzie okażą pokutę i posłuszeństwo wobec nakazów kościoła. Poselstwa 'maryjne' zawierają naleganie, aby recytować różaniec, i ożywić dewocję ku Dziewicy Marii."⁽¹⁶⁾

Pomimo przestrogi Jezusa, aby "nie wychodzić" i "nie wierzyć" (Mt.24:23-26), Time sprawozdaje, że "na całym świecie notuje się wzrost ruchu odnowy wiary w Madonnę. Miliony czcicieli odwiedzają miejsca jej kultu, a wielu z nich to ludzie młodzi. Liczba objawień Dziewicy w ostatnich latach, od Jugosławii po Kolorado, jest zadziwiająca."⁽¹⁷⁾ 'Maria' ukazuje się nie tylko katolikom, lecz także protestantom, a nawet muzułmanom.

Szatan wie, że aby zwieść wierzących musi posłużyć się czymś, co cieszy się większą popularnością, niż rogacz z kopytami. Wobec ludzi prostych używa przekonania, że każde nadprzyrodzone zjawisko jest od Boga. Ludzie ci chcą wierzyć, że każde uzdrowienie, 'płaczący' obraz, różaniec o zmienionym kolorze, to cud od Boga, a każde objawienie któremu towarzyszy różany zapach, musi pochodzić od Boga. Niestety, tak nie jest. Bóg dał nam swoje Słowo, abyśmy mogli rozpoznać zwiedzenie. Czy bardziej zaufamy Słowu Bożemu, czy pójdziemy śladami Ewy, ufając zmysłom?

PRZYPISY:

1. Johanna Michaelson, The Beautiful Side of Evil, Eugene, Oregon: Harvest House, 1982, s. 179.

2. Lucia Speaks: The Message of Fatima According to the Exact Words of Sister Lucia, Ave Maria Institute, 1968, s. 47; cyt. w: David Hunt, Global Peace, Eugene, Oregon: Harvest House, 1990, s. 123.

3. Ibid. s. 124.

4. Ibid. s. 125.

5. Tony Coffey, Once a Catholic: What Do You Need to Know About Roman Catholicism, Eugene, Oregon: Harvest House, 1993, s. 131, 134.

6. Misjonarze Kombonianie, maj (1998): 21.

7. Ibid.

8. Cyt. w: ibid., s. 206.

9. Elliot Miller, Kenneth R. Samples, The Cult of the Virgin, Grand Rapids, Michigan: Baker, 1992, s. 101-102.

10. Rene Laurentin and Ljudevit Rupcic, Is The Virgin Mary Appearing At Medjegorie? tłum. Francis Martin, Gaithersburg, Maryland: The Word Among Us Press, 1984, s. 26-27; Ted i Mary Flynn, The Thunder of Justice, Sterling: MaxKol Communications, 1993, s. 203.

11. Russell Chandler, Doomsday, Ann Arbor, Michigan: Servant Publications, 1993, s. 205.

12. Kenneth Hagin, I Believe in Visions, Old Tappan: Spire Books/Revell, 1972, s. 14-16.

13. Rene Laurentin, Latest News of Medjugorje, tłum. Judith Lohre Stiens, Milford, Ohio: The Riehle Foundation, 1987, X; cyt. w: Elliot Miller, Kenneth R. Samples. The Cult of the Virgin, Grand Rapids, Michigan: Baker, 1992, s. 107.

14. Ibid. s. 131-132.

15. Np. w Lobowicach na Słowacji, Beauring i Banneus w Belgii, Dozule i Kibeho w Rwandzie, Akita w Japonii, Bayside, Conyers, Phoenix w USA, a także na Ukrainie, Litwie, we Włoszech, w Egipcie, Hiszpanii, Austrii, Rosji, Irlandii, Argentynie, Ekwadorze, Taiwanie, Wietnamie, Syrii, Iraku, Kanadzie.

16. Russell Chandler, Doomsday, Ann Arbor, Michigan: Servant Publications, 1993, s. 210.

17. Time, 30 grudzień (1991): 62.