Słowo kluczowe: wystawa biblii


20 marca 2024 (środa), 19:28:28

Muzeum Biblii w Waszyngtonie

#1. 6 lat temu przeczytałem o tym i zachowałem sobie notkę.

#2. w listopadzie 2023 pojechałem to zobaczyć

#3. chciałbym do końca roku na bazie Wystawy Biblii Darka, i obiektu FIB w Ustroniu uruchomić muzeum aby służyło.

DD60B0C3-B21D-4DEF-A4AC-08A1D2FEAD80_1_105_c


Kategorie: _blog, fib


Słowa kluczowe: muzem, fib, ustroń, wystawa biblii, muzeum biblii


Komentarze: (0)

Skomentuj notkę
27 maja 2020 (środa), 12:52:52

Słownik terminów przydatnych na Wystawie Biblii

Na szybko wrzucam wersję roboczą z przed dwóch lat. Dlaczego? Bo zaczynam pracować nad nową.

Wersja z września 2020.

Słownik przydatny na Wystawie Biblii

  1. Biblia, Pismo Święte - zbiór ksiąg, spisanych pierwotnie w językach: hebrajskim, aramejskim i greckim, uznawanych przez wielu ludzi za pisma natchnione przez Boga. Słowo Biblia wywodzi się z greckiego słowa βιβλία, biblia - księgi, a jest to liczba mnoga od słowa βιβλίον, biblion - oznaczającego zwój papirusu, lub księgę.

  2. Pergamin - materiał pisarski, wyrabiany ze skóry zwierzęcej.

  3. Welin - bardzo cienki, delikatny pergamin, wytwarzany ze skór jagnięcych i cielęcych.

  4. Zwój - pierwotna postać książki, w formie długiej wstęgi nawiniętej na dwa drążki. Od IV wieku n.e, spisywano na nim kodeksy. Zachowany w użytku do dnia dzisiejszego, przez ortodoksyjnych Żydów, którzy Tanah (głownie Torę) przepisują na zwoje.

  5. Kodeks - stosowana od I wieku n.e., jedna z form książki. Zbiór kart złączonych, szytych lub klejonych na brzegu nazywanym grzbietem. Karty kodeksu robione były z papirusu, bądź pergaminu, a następnie z papieru. Aby karty nie deformowały się pod wpływem wilgoci, okładki kodeksu wykonywano z desek.

  6. Masora - system dopisywania kropek, jako samogłosek do spółgłoskowego pisma hebrajskiego oraz metoda zabezpieczenia treści przed błędami kopistów, zrealizowana przez wprowadzenie na marginesach dodatkowych informacji. (Podobnie jak dziś sumy kontrolne, lub klucze cyfrowe w systemach komputerowych).

  7. Masoreci - Żydzi, stanowiący ruch religijny skupiający swoją aktywność, na zachowaniu i wiernym przepisywaniu pism. Pomiędzy IV, a IX wiekiem stworzyli i stosowali masorę.

  8. Pismo spółgłoskowe - forma zapisu wyrazów, bez użycia samogłosek, używane głównie w językach semickich: arabskim, hebrajskim, aramejskim.

  9. Tora - pięć pierwszych ksiąg Biblii, stąd właściwe jej nazwy: Pięcioksiąg, Pentateuch. Tora to najważniejszy tekst objawiony judaizmu.

  10. Manuskrypt - (łac. manuscriptum - rękopis, od manus - ręka i scriptum - rzecz spisana) - ręcznie zapisany tekst, zazwyczaj zabytkowy zwój, kodeks, książka, lub dokument pochodzący sprzed okresu rozpowszechnienia się druku.

  11. Esseńczycy - jedno z Żydowskich stronnictw religijnych, działające w czasach Jezusa Chrystusa, w Izraelu. Jedną z czynności, którą zajmowali się Esseńczycy było przepisywanie pism, co wyjaśnia ukrycie zbiorów Biblioteki Świątyni Jerozolimskiej, w pobliżu jednej z ich siedzib, w miejscowości Qumran.

  12. Biblia Hebraica Stuttgartensia, BHS - współczesne wydania krytyczne Starego Testamentu, w których ten tłumaczony jest na języki narodowe. W Stuttgarcie mieści się instytut Deutsche Bibelgesellschaft, zajmujący się ich wydawnictwem.

  13. Genealogia - (wyraz poch., z  grec. γενεά, genos - ród oraz λόγος, logos - słowo, wiedza) - jedna z nauk pomocniczych historii, zajmująca się badaniem więzi rodzinnych pomiędzy jej członkami.

  14. Prozelita - człowiek szukający Boga, który rozpoznał Stwórcę w Bogu Izraela, JHWH oraz przyłączył się do narodu Izraelskiego, poprzez obrzezanie i zachowywanie Prawa spisanego w Torze.

  15. Faksymile - (od łac. fac simile, dosł. czyń podobnie) - reprodukcja w miarę dobrze oddająca oryginał, tj. starająca się zachować jego treść, format, korekty, notatki i znaki umieszczone w manuskrypcie, jak również niedoskonałości i braki. Nie należy mylić z reprintem.

  16. Reprint - przedruk, ponowny wydruk, lub ponowne opublikowanie książki, bez zmiany, lub z niewielkimi zmianami treści (np. usunięcie błędów drukarskich, dodanie informacji o redakcji). Reprinty starają się oddać charakter dawnych wydań, poprzez wykonane w dawnej technice na podobnym papierze, z zachowaniem formatu i okładki.

  17. Józef Flawiusz (gr. ᾿Ιώσηπος Φλαύιος, 37-94 n.e.) - piszący greką żydowski historyk, pochodzący z rodziny kapłańskiej. Autor ważnych dla historyków dzieł, m.in.„Dzieje starożytnego Izraelaoraz „Dzieje wojny żydowskiej przeciwko Rzymianom.

  18. Heinrich Graetz (ur. jako Tzvi Hirsh Graetz, 1817-1891) - niemiecki uczony pochodzenia żydowskiego, autor pierwszej syntetycznej Historii Żydów, opisującej dzieje narodu, od czasów biblijnych do czasów jemu współczesnych.

  19. Talmud (hebr. תלמוד‎, talmud - nauka) - jedna z podstawowych ksiąg judaizmu, napisana w języku aramejskim. Jest komentarzem do Tory, który wyjaśnia, w jaki sposób przestrzegać prawa zawartego w Torze, w okolicznościach, po zburzeniu Świątyni Jerozolimskiej oraz po wypędzeniu Żydów z Palestyny, na początku II wieku. Pełni rolę judaistycznego katechizmu. Talmud składa się z dwóch części: Miszny i Gemary.

  20. Miszna - spisany zbiór odpowiedzi, udzielonych przez rabinów do wiernych, którzy zapytywali, jak praktycznie interpretować pewne zapisy zawarte w Torze.

  21. Gemara - Bardzo obszerny komentarz do poszczególnych fragmentów Miszny, ustalający jeszcze bardziej precyzyjnie, właściwe zachowanie pobożnego Żyda w bliżej określonej sytuacji.

  22. Proroctwo - objawienie woli Boga.

  23. Wybór - wskazanie jednego spośród wielu.

  24. Paleografia - nauka zajmująca się badaniem rozwoju pisma w procesie historycznym, a także badaniem środowiska, w jakim tworzono tekst, jak również rozpoznawaniem skrótów i rozszyfrowywaniem dawnego pisma.

  25. Krój pisma - charakterystyczny obraz kompletu znaków pisma, o jednolitych podstawowych cechach graficznych: stylu, rytmie, proporcji, dukcie, układzie, lub kształcie szeryfów, a także cechach optycznych. Ma wiele odmian, czasami nawet znacznie różniących się od kroju podstawowego, lecz nadal zachowujący, w sposób konsekwentny, podstawowe założenia graficzne danej rodziny krojów.

  26. Czczionka - rodzaj nośnika pojedynczych znaków pisma drukarskiego oraz podstawowy materiał zecerski, używany w technice druku wypukłego.

  27. Font (ang. z łac. fons - źródło) - komputerowy zestaw czcionek o określonych wspólnych cechach, zapisany w postaci elektronicznej.

  28. Majuskuła - krój pisma, zawierający jedynie wielkie, kwadratowe litery.

  29. Minuskuła - pismo zawierające małe i wielkie litery, stostowane w manuskryptach od około VII wieku.

  30. Nomina Sacra - skróty świętych imion w greckich i łacińskich rękopisach; pojawiają się również na obrazach i ikonach. Święte imiona skracano nadkreślając litery.

  31. Świadek tekstu - zachowany mały fragment tekstu, którego datowanie, pomaga ustalić datę powstania dzieła zachowanego tylko w późniejszych kopiach.

  32. Ojcowie Apostolscy - pisarze chrześcijańscy, którzy tworzyli dzieła zaraz po czasach apostolskich (na przeł. I i II wieku, do pier. poł. II wieku) i powoływali się na autorytet apostołów Chrystusa, lub ich bezpośrednich uczniów. Nie należy mylić z Ojcami Kościoła (w pojęciu Rzymsko-katolickim), do których zalicza się również późniejszych nauczycieli, do czasów św. Augustyna (V wiek) a nawet św. Tomasza (wiek XIII).

  33. Sekcje Ammoniusza - podział tekstu czterech Ewangelii, na perykopy umieszczany na marginesie rękopisów. W greckich rękopisach numery Sekcji Ammoniusza, oddawane były przy pomocy liter alfabetu greckiego, a pod nimi podawano zazwyczaj numery odpowiadających im Kanonów Euzebiusza.

  34. Kanony Euzebiusza - system oznaczeń paralelnych tekstów (perykop) Ewangelii, opracowany w IV wieku przez Euzebiusza z Cezarei.

  35. Wulgata - stworzony z początkiem V wieku, przez św. Hieronima, łaciński przekład Biblii, mający istotny wpływ na kościół zachodni.

  36. Poliglota (gr. polýglōttos, polýglōssos - wielojęzyczny) - wielojęzyczne wydanie całości lub części Pisma Świętego obejmujące tekst w kilku wersjach językowych zarówno oryginalnych jak i tłumaczonych, służących głównie celom krytyki tekstu.

  37. Hexapla (gr. Εξαπλά - sześciokształtna) - datowana na lata 40' III wieku, zachowana we fragmentach poliglota opracowana przez Orygenesa. Zawierała sześć umieszczonych obok siebie kolumn tekstu Starego Testamentu: oryginał hebrajski, transkrypcja tekstu hebrajskiego na język grecki oraz cztery przekłady na język grecki, w tym przekład Septuaginty.

  38. Neowulgata (łac. Nova Vulgata) - ukończony w 1979 roku przekład Biblii na łacinę, będący zrewidowaną i poprawioną wersją Wulgaty. Przekład dokonany z inicjatywy kościoła rzymskokatolickiego.

  39. Waldensi - ugrupowanie chrześcijańskie żyjące na południu Francji, a później, za sprawą prześladowań - kryjące się w dolinach Alpejskich, mogące wykazać swą ciągłość o czasów apostolskich.
    Uwaga: nie jest prawdą, jakoby wyznanie pochodziło od Piotra Waldo, który był kaznodzieją tego istniejącego dużo wcześniej ugrupowania.

  40. Dominikanie - założony 1216 roku przez Dominika Guzmana rzymskokatolicki zakon księży kaznodziejów. Charakterystyczną cechą są białe habity.

  41. Lollardzi, lollardowie - religijny ruch w Anglii i Szkocji w XIV i XV w., powstały pod wpływem nauk Jana Wiklefa, głoszący ewangelię poprzez czytanie przez wędrownych kaznodziei ludziom przepisywanych fragmentów tłumaczenia Biblii na zrozumiały dla nich język. Nazwa lollardziwywodzi się z języka średnioholenderskiego, gdzie lollen oznaczało mamrotanie, mówienie szeptem.

  42. Krzyżacy - powstały na fali XI-wiecznych krucjat niemiecki katolicki zakon rycerski. W praktyce bardzo sprawna organizacji, podobnie jak dzisiejsza korporacja, w związku z czym stosunkowo łatwo było jej w 1525 roku, po przyjęciu nauk reformacji przekształcić się w pierwsze luterańskie państwo wyznaniowe - Prusy Książęce, wchodzące w skład Korony Polskiej.

  43. Inkunabuł, Starodruk - Drukowane pomiędzy 1455, a ok. 1505 r. książki, mające układ naśladujący rękopisy. Na początki XVI wieku, drukarze zmienili formę na bardziej wygodną, zawierającą kartę tytułową, spis treści, wygodniejszą do czytania czcionkę. Wówczas zrezygnowano również z kolofonów.

  44. Kolofon - krótki dopisek na końcu manuskryptu informujący o autorze dzieła, lub o podmiocie kopiującym dzieło.

  45. Pismo gotyckie - rodzina krojów pisma opartych na alfabecie łacińskim, o łamanych i bardzo ozdobnych konturach. Początki tego pisma datuje się na XI wiek, a w powszechnym użyciu pismo gotyckie występowało od XIII wieku i używane było w Europie do późnego średniowiecza.

  46. Szwabacha (niem. Schwabacher) - pismo gotyckie, które dało początek narodowemu pismu niemieckiemu stosowanemu do naszych czasów. Drukarze w XVI wieku adoptowali szwabachę dla potrzeb alfabetu polskiego w celu zapisu tekstów w języku polskim, w odróżnieniu od antykwy, która służyła do zapisu tekstów łaciny.

  47. Tekst krytyczny (łac. editio maior) - redakcja naukowa i wydanie tekstu źródłowego dokumentu opatrzonego tzw. aparatem krytycznym, na który składają się merytoryczne przypisy wyjaśniające decyzje edytorskie wydawcy oraz przypisy bibliograficzne.

  48. Aparat krytyczny (łac. apparatus criticus) - przypisy do wydawanego tekstu wyliczające warianty przekazane przez różne manuskrypty.

  49. Textus Receptus (z łac. tekst przyjęty) - tekst grecki Nowego Testamentu opracowany przez reformatorów kościoła: Erazma, Roberta Estienne zwanego Stephanusem, Teodora Bezę oraz tłumaczy KJV, a będący podstawą wielu protestanckich tłumaczeń.
    Nazwa ta jest późniejsza, pochodzi z przedmowy wydania Elzewira z 1633 roku, gdzie napisano: „Textum ergo habes, nunc ab omnibus receptum: in quo nihil immutatum aut corruptum damus - Tekst, który masz, jest teraz przez wszystkich przyjęty, w którym niczego nie zmieniliśmy ani nie uszkodziliśmy”.

  50. Targum (hebr. תרגום tłumaczenie) - to wypowiadane przez rabina parafrazy, wyjaśnienia i rozwinięcia żydowskiej Biblii, przekazywane we wspólnym języku słuchaczy, którym początkowo był często aramejski. W czasach Jezusa Chrystusa wśród Żydów następowała zmiana używanego w mowie języka, przez co hebrajski zanikał, zaś użyciu dominował język aramejski. Spisane tłumaczenia zachowały się wśród Żydów w formie manuskryptów. W Polsce dostępne są jedynie dwa tłumaczenia targumów Tory.

  51. Wulgata sykstyńska - wydanie Wulgaty z roku 1590 autoryzowane przez papieża Sykstusa V. Wydanie to zawiera bardzo dużo błędów. Zatem jezuici wykupili je na zniszczenie nakładu, przez co istniejące do dziś egzemplarze są bardzo rzadkie i drogie. Jednocześnie jezuici podjęli pracę nad poprawieniem tekstu, co zaowocowało wydaniem w 1592 roku Wulgaty Klementyńskiej.

  52. Ligatura - połączone litery alfabetu drukowane bądź kreślone w postaci jednego wspólnego, nowego znaku. W języku polskim praktycznie występuje tylko w niektórych czcionkach (np. Times), w połączenie liter „f” i „i” w sposób taki, w którym kropka nad „i” jest wspólna z zawijasem litery f + fi. Jak w angielskim: A + E → Æ, æ; lub w niemieckim fs → ß. Z ligatur pochodzą powszechnie używane znaki @ → At i & → Et 

  53. Zecer (niem. Setzer, od setzen - posadzić, usadowić, składać, stawiać) - wysoko kwalifikowany pracownik wykonujący skład czcionek na potrzeby druku.

  54. Litografia - technika druku płaskiego, gdzie rysunek przeznaczony do powielania wykonuje się na kamieniu litograficznym.

  55. Typografia - jedna najstarszych z technik druku wypukłego. Za pomocą farby naniesionej na wypukłą formę drukowanejest bezpośrednio podłoże (papier, pergamin, itp.). Technika stosowana przed wprowadzeniem ruchomych czcionek Gutenberga, gdy wykonywano drzeworyt i za jego pomocą wykonywano druk.

  56. Biblia Lutra - pod tym pojęciem kryje się przekład Biblii dokonany przez Marcina Lutra na niemiecki a wydany pierwszy raz w 1522 (Nowy Testament) i w 1534 (całość) a poprzez wielokrotne wznowienia mający istotny wpływ na język i kulturę niemiecką.

  57. Drzeworyt - technika graficzna druku wypukłego. Drzeworytem nazywa się również rysunek uzyskaną tą techniką.

  58. Albrecht Dürer (1471-1528) - niemiecki malarz, grafik, rysownik i teoretyk sztuki, uważany za najwybitniejszego artystę niemieckiego renesansu.

  59. Lucas Cranach starszy (1472-1553) - niemiecki malarz i grafik epoki renesansu, zwolennik reformacji, przyjaciel Lutra. Na pewien sposób konkurent Dürer’a, a jednocześnie jego uczeń.

  60. Tiara - papieska korona, składająca się z trzech diademów (obręczy ze złota), wysadzana kamieniami szlachetnymi i perłami, ozdobiona na szczycie małym krzyżem. Symbolizuję władzę papieża nad niebem, ziemią i czyśćcem (światem podziemnym).

  61. Pietyści - nurt religijny wyłaniający się w XVII wieku w kościołach protestanckich akcentujący osobistą pobożnosć, praktyczne życie i moralność zgodne z Pismem Świętym. 

  62. Purytanie - nurt religijny, wywodzący się z kościoła Anglikańskiego.

  63. Luteranizm - doktryna teologiczna zapoczątkowana w Wittenberdze przez Marcina Lutra i skupionych wokół niego reformatorów, której spuścizną są kościoły luterańskie, a w Polsce kościół ewangelicko-augsburski.

  64. Kalwinizm - reformacyjny kierunek teologiczny wypracowany w Genewie przez Jana Kalwina i jego zwolenników, obecny dziś w kościoła reformowanych, kalwińskich, prezbiteriańskich, ale również w niektórych baptystycznych i konserwatywnych wspólnotach wolnych chrześcijan.

  65. Arianizm - nurt teologiczny w chrześcijaństwie odrzucający rzymskokatolicką naukę o Trójcy Świętej. W pierwszych wiekach kościoła utożsamiany z nauką żyjącego w III wieku Ariusza z Aleksandrii, w czasach reformacji z jednym z nurtów protestantyzmu.

  66. Jezuici (łac. Societas Iesu - Towarzystwo Jezusowe) - męski, papieski zakon apostolski założony w połowie XVI w. przez Ignacego Loyolę. Cechą charakterystyczną jest dyspozycyjność do służenia papieżowi we wszelkich możliwych dziedzinach, a zwłaszcza w zadaniach najtrudniejszych. W związku z tym nie ma ściśle ustalonego zakresu działania, gdyż wyznaczają go znaki czasu. Zakoń był i jest najpotężniejszym, a obecnie też najbardziej liberalnym zgromadzeniem zakonnym w obrębie kościoła rzymskokatolickiego.

  67. Język staro-cerkiewno-słowiański - najstarszy literacki język słowiański, formujący się od połowy IX wieku i oparty głównie na słowiańskich gwarach z dzisiejszych okolic Macedonii. Język ten stał się podstawą literacką języków: bułgarskiego, rosyjskiego, serbsko-chorwackiego. Jest spokrewniony ze współczesnym językiem bułgarskim i macedońskim. Św. Cyryl i św. Metody, w X uczynili go językiem liturgicznym chrześcijan obrządku słowiańskiego.

  68. Święty Cyryl i Święty Metody - pochodzący z Grecji lub Macedonii misjonarze, którzy w IX wieku prowadzili misje chrystianizacyjne na ziemiach zamieszkanych przez Słowian. Działalność misyjna natrafiała na opór struktur kościoła łacińskiego, przez co Cyryl był nawet więziony przez duchowieństwo niemieckie.

  69. Cyrylica - pismo alfabetyczne służące do zapisu języków wschodniosłowiańskich, większości południowosłowiańskich i innych. Współcześnie używane w języku rosyjskim, bułgarskim, serbskim, przez jakiś czas cyrylicą zapisywało się też pismo kazaskie, uzbeckie i mongolskie, używały go nawet niektóre języki tureckie.

  70. Głagolica - najstarsze pismo słowiańskie, stworzone przez Cyryla i Metodego, którzy w w IX wieku za jego pomocą zapisywali teksty liturgicznie dla Słowian. Bazuje na greckim alfabecie.

  71. Konkordancja - alfabetyczny spis wyrazów znajdujących się w określonym dziele literackim, w szczególności w Biblii, jej części lub w księdze. Obecnie w zaniku uwagi rozpowszechnienia się tekstów cyfrowych i cyfrowych systemów wyszukiwania.

  72. Konkordancja Stronga - opracowana przez Stronga konkordacja ... !!!

  73. Słownik Webstera (ang. Webster’s Dictionary) - słownik amerykańskiej odmiany języka angielskiego napisany przez Noaha Webstera, a po raz pierwszy wydany w 1828 roku. Od drugiej połowy XX narzędzie wprowadzania zmian językowych - poprawności politycznej poprzez kolejne wojny słownikowe.

  74. Przekład interlinearny, interlinia - tłumaczenie, w którym obok siebie znajdują się: oryginał i dosłowne tłumaczenie kolejnych wyrazów. Dodatkowo przy każdym słowie mogą być też umieszczone inne informacje, takie jak zapis fonetyczny lub kody gramatyczne słowa. Nazwa pochodzi od faktu, że pomiędzy liniami tekstu oryginalnego umieszczone są linii z tłumaczeniem i dodatkowymi informacjami o słowach.

  75. Przekład dosłowny - przekład, w którym próbuje się oddać słowo za słowo, z (o ile to możliwe) dokładnym oddaniem stylu gramatycznego każdego słowa.

  76. Przekład literacki - przekład, w którym tekst literacki ukształtowany w jednym języku zostaje zrekonstruowany w systemie innego języka naturalnego.

  77. Parafraza - swobodna przeróbka tekstu lub tłumaczenia, która rozwija lub modyfikuje treść oryginału, zachowując jednak jego zasadniczy sens.

  78. Uwspółcześnienie - dostosowanie treści zapisanej w archaicznej wersji języka do wymogów języka współczesnego poprzez zmianę słownictwa i gramatyki.

  79. Katena - (z łac. catanae – łańcuchy) – nazywana także antologią egzegetyczną, wyciągi objaśniające i wyjaśniające. Zestawienie komentarzy do Biblii, pisanych przez różnych pisarzy chrześcijańskich i zestawionych w jednym ciągu jako całość, który tworzy pewien łańcuch jednolitego tekstu. Miały wyjaśniać trudne fragmenty Biblii.

  80. Kot - Małe zwierzątko. Nie występuje w Biblii.


Kategorie: _blog, lekcja, wystawa biblii


Słowa kluczowe: manuksrypt, wystawa biblii, muzeum biblii, septuaginta, tora, qumran


Komentarze: (1)

kolo, May 30, 2020 17:17 Skomentuj komentarz


Pergamin wyrabiany ze skór zwierzęcych??!! Czegoś tak głupiego od dawna nie czytałem. Czym się tu chwalisz? W każdym wpisie pokazujesz swoje nieuctwo i pychę zarazem, skoro piszesz o czymś, czego nie znasz i nie rozumiesz! I łączysz to z byciem - jak śmiesz twierdzić - chrześcijaninem?

Skomentuj notkę
25 stycznia 2019 (piątek), 13:12:12

Jak przekłady zmieniają sens Biblii

Warto wiedzieć

Jak przekłady zmieniają sens Biblii... O teorii i praktyce tłumaczenia Biblii

Marcin Majewski

Wydawnictwo: PDF na licencji CC

Do ściągnięcia tu: Jak przekłady zmieniją sens Biblii - Marcin Majewski.pdf

Spis treści:

  • Wstęp
  • Rozdział I - Krótka historia przekładów Biblii
  • Rozdział II - Teoria przekładu – wybrane zagadnienia
  • Rozdział III - Teoria przekładu Biblii – wybrane zagadnienia
  • Rozdział IV - Trudności translacyjne – wybrane przykłady
  • Rozdział V - Polskie przekłady Biblii – omówienie
  • Bibliografia

 


Dopisek:

i jeszcze coś na ten temat: Grzech_doslownosci_we_wspolczesnych_pols.pdf


Kategorie: _blog, biblia


Słowa kluczowe: tumaczenia, wystawa biblii, biblia


Pliki


Komentarze: (0)

Skomentuj notkę
15 listopada 2018 (czwartek), 19:01:01

Drzeworyty w Biblii Lutra i Biblii Leopolity

Cenzura? A jakże! A może strach przed łapami inkwizycji i kard. Hozjusza? Zapewne, w każdym razie w Krakowie, w połowie XIV wieku wskazywanie, że apokaliptyczna bestia może chodzić w papieskiej tiarze wskazane nie było.

WIki: Tiara -> https://pl.wikipedia.org/wiki/Tiara

 Ap 11:1-10 eib
(1) Następnie otrzymałem trzcinę podobną do laski i usłyszałem: Wstań, zmierz Boży przybytek wraz z ołtarzem oraz tymi, którzy w nim czczą Boga. (2) Pomiń jednak dziedziniec zewnętrzny przybytku. Nie mierz go, ponieważ został oddany poganom. Będą oni deptać święte miasto przez czterdzieści dwa miesiące. (3) Sprawię też, że dwaj moi świadkowie, odziani we włosiennice, będą prorokować przez tysiąc dwieście sześćdziesiąt dni. (4) Ci świadkowie to dwa drzewa oliwne i dwa świeczniki, które stoją przed Panem ziemi. (5) Jeśli ktoś zechce im szkodzić, zostanie pochłonięty przez ogień, który wychodzi z ich ust i pożera wrogów — każdy, kto chciałby im szkodzić, musi zginąć właśnie w ten sposób. (6) Są oni władni zamknąć niebo, tak by nie padał deszcz za dni ich prorokowania. Mają też władzę nad wodami, aby zamieniać je w krew, i — ilekroć zechcą — uderzać ziemię różnymi klęskami. (7) A gdy już spełnią swą rolę jako świadkowie, zwierzę wychodzące z otchłani stoczy z nimi bitwę, zwycięży ich i zabije. (8) Ich ciała leżeć będą na ulicy wielkiego miasta, które — w duchowym znaczeniu — nazywa się Sodomą i Egiptem. Chodzi o miasto, w którym ich Pan został ukrzyżowany. (9)Przez trzy i pół dnia ludzie z różnych ludów, plemion, języków i narodów będą patrzeć na ich trupy i nie pozwolą złożyć ich w grobie. (10) Mieszkańcy ziemi będą się cieszyć z powodu ich śmierci. Z radości przesyłać sobie będą podarunki, ponieważ ci dwaj prorocy dali im się we znaki.

Strona z pierwszego wydania Biblii Lutra, 1534

Strona z wydania Biblii Leopolity, Kraków, 1561

Ap 16:1-99 eib
(1) Z przybytku dał się słyszeć donośny głos. Skierowany był do siedmiu aniołów: Idźcie! Wylejcie na ziemię siedem czasz Bożego gniewu! (2) Ruszył zatem pierwszy anioł i wylał swoją czaszę na ziemię. Wtedy na ludziach, którzy przyjęli znamię bestii i pokłonili się jej podobiźnie, wystąpiły złośliwe i bolesne wrzody. (3) Drugi anioł wylał swoją czaszę na morze. Wówczas zamieniło się ono w krew jakby u trupa — i wymarła w morzu każda żywa istota. (4) Trzeci anioł wylał swą czaszę na rzeki i na źródła wód. One również zamieniły się w krew. (5) I usłyszałem słowa anioła wód: Jesteś sprawiedliwy, Ty, który jesteś i który byłeś! Oraz Święty, że wydałeś taki wyrok. (6) Oni wylali krew świętych i proroków, więc Ty również dałeś im krew do wypicia. Zasłużyli na to! (7) Przemówił — jak słyszałem — również ołtarz: Tak, Panie, Boże Wszechmogący! Słuszne i sprawiedliwe są Twoje wyroki. (8)Czwarty anioł wylał swoją czaszę na słońce. To sprawiło, że zaczęło ono przypiekać ludzi niczym ogień. (9) Ludzie natomiast, mimo że trapieni tak wielkim żarem, bluźnili imieniu Boga, który włada tymi klęskami, i nie opamiętali się — nie oddali Mu chwały. (10) Piąty z kolei anioł wylał swoją czaszę na tron bestii. Sprowadziło to ciemność na jej królestwo. Ludzie z bólu gryźli swe języki. (11) Zmagali się z cierpieniem i wrzodami. A jednak z tego powodu bluźnili Bogu nieba, zamiast się opamiętać i zaprzestać swoich czynów. (12) Szósty anioł wylał swoją czaszę na wielką rzekę Eufrat. To wysuszyło jej wody i przygotowało drogę dla królów ze Wschodu.

(13) Zauważyłem, że z paszczy smoka, z paszczy bestii i z ust fałszywego proroka wychodzą trzy nieczyste duchy. Przypominały żaby, (14) a były duchami demonicznymi. Jako zdolne do dokonywania znaków udały się do królów całego zamieszkałego świata, aby ich zgromadzić do bitwy w ten wielki Dzień Wszechmocnego Boga. (15) Oto przychodzę jak złodziej! Szczęśliwy ten, który czuwa i strzeże swoich szat, aby nie chodzić nago i nie razić wstydem swego pohańbienia. (16) I zgromadził ich w miejscu zwanym po hebrajsku Harmagedon. (17) W końcu siódmy anioł wylał swoją czaszę w powietrze. Wówczas z przybytku, od strony tronu, rozległ się donośny okrzyk: Stało się! (18) Po nim strzeliły błyskawice. Uderzyły gromy. Doszło też do tak silnego trzęsienia ziemi, jakiego nie było, odkąd człowiek ją zamieszkuje. Trzęsienie to było bardzo silne. (19) Sprawiło, że wielkie miasto rozpadło się na trzy części. Runęły też miasta pogan. I Wielki Babilon został wspomniany przed Bogiem. Przyszedł czas, by mu postawić do wypicia kielich wina kipiącego gniewem Boga. (20)Wszystkie wyspy pouciekały. Nie można było doszukać się gór. (21) Z nieba spadł na ludzi potężny grad. Jego bryły ważyły około talentu. Ludzie natomiast z powodu tej klęski bluźnili Bogu, była ona bowiem bardzo wielka.

Strona z pierwszego wydania Biblii Lutra, 1534

Strona z wydania Biblii Leopolity, Kraków, 1561

Ap 17:1-99 eib
(1) Wtedy podszedł do mnie jeden z siedmiu aniołów mających siedem czasz i powiedział: Chodź, pokażę ci sąd nad wielką nierządnicą. Rozsiadła się ona nad wieloma wodami. (2) Królowie ziemi uprawiali z nią nierząd. Winem jej rozpusty upili się również mieszkańcy ziemi. (3) I przeniósł mnie w duchu na pustkowie. Tam zobaczyłem kobietę. Siedziała na szkarłatnej bestii, pełnej bluźnierczych imion. Bestia ta miała siedem głów i dziesięć rogów. (4) Kobieta natomiast ubrana była w purpurę i szkarłat. Zdobiło ją złoto, drogocenne kamienie oraz perły. W ręce trzymała złoty kielich pełen obrzydliwości i nieczystości swego nierządu. (5) Na jej czole wypisane było tajemne imię: Wielki Babilon, matka nierządnic i obrzydliwości ziemi. (6) Zauważyłem, że kobieta jest pijana: upiła się krwią świętych oraz krwią świadków Jezusa. Gdy to zobaczyłem, wpadłem w wielkie zdumienie. (7) Anioł to zauważył i zapytał: Dlaczego się tak zdziwiłeś? Ja ci wyjaśnię tajemnicę kobiety oraz bestii, która ją nosi, a która ma siedem głów i dziesięć rogów. (8) Otóż bestia, która — jak zobaczyłeś — była, lecz jej nie ma, ma wyjść z otchłani, aby pójść na zagładę. Mieszkańcy ziemi, których imiona nie są od założenia świata zapisane w Zwoju życia, zdziwią się, gdy zobaczą bestię, która była, której nie ma, ale znów się pojawi. (9) Tu trzeba umysłu obdarzonego mądrością. Siedem głów to siedem pagórków, na których rozsiadła się kobieta, a także siedmiu królów. (10) Pięciu z nich upadło, jeden jest, kolejny jeszcze nie przyszedł, lecz gdy przyjdzie, pozostanie na krótko. (11) Sama bestia natomiast, która była, lecz jej nie ma, jest ósmym królem. Należy ona do tych siedmiu — i idzie na zagładę. (12) Z kolei dziesięć rogów, które zobaczyłeś, to również dziesięciu królów. Nie objęli oni jeszcze królestwa, lecz gdy obejmą władzę, panować będą z bestią tylko przez jedną godzinę. (13) Królowie ci są jednej myśli, a swoją moc i władzę uzależniają od bestii. (14) Będą oni walczyć z Barankiem, lecz Baranek ich zwycięży. Jest On bowiem Panem panów i Królem królów. Wraz z Nim zwyciężą ci, którzy są powołani, wybrani oraz wierni. (15) Anioł powiedział mi dalej: Wody, nad którymi — jak zobaczyłeś — rozsiadła się nierządnica, to ludy, tłumy, narody i języki. (16) Dziesięć zauważonych przez ciebie rogów oraz bestia, to ci, którzy znienawidzą nierządnicę. Doprowadzą do tego, że zostanie spustoszona i naga. Będą jedli jej ciało i spalą ją w ogniu. (17) Bóg bowiem poddał im myśl, że mają wykonać jeden Jego plan. I oni wykonali ten plan — przekazali swe królestwo bestii do czasu, aż się wypełnią słowa Boga. (18) Kobieta, którą zobaczyłeś, to wielkie miasto, sprawujące władzę nad królami ziemi.

Strona z pierwszego wydania Biblii Lutra, 1534

 

Strona z wydania Biblii Leopolity, Kraków, 1561

 


Kategorie: _blog, biblia, apokalipsa, biblia / apokalipsa


Słowa kluczowe: apokalipsa, biblia lutra, drzeworyty, biblia leopolity, wystawa biblii


Galeria plików multimedialnych


Pliki


Komentarze: (0)

Skomentuj notkę
6 listopada 2018 (wtorek), 14:42:42

Moje uwagi dla oprowadzających po Wystawie Biblii

Uwagi:

  • materiał mocno roboczy, w trakcie pisana więc zawiera dużo błędów i braków. Proszę o recencję! 8 listopada, godzina 22.oo
  • materiał szkoleniowy jest w osobnej notce

Po co ta wystawa?

  • Umocnienie mojej wiary w Słowo, w szczególności w aspekcie zachowania i przekazania
  • Mój sposób zainteresowania ludzi: od kultury do objawienia Boga a potem ewangelii
  • Moje narzędzie apologetyki

Mój podział Wystawy na sekcje:

  1. Pisma hebrajskie
  2. Pisma greckie
  3. Kultura łacińska
  4. Reformacja
  5. Przekłady polskie

Moje uwagi dla oprowadzających:

  1. Pamiętaj: jesteś świadkiem zmartwychwstałego Pana Jezusa i wszystko co musisz to świadczyć o Nim. Zapewne nie jesteś ekspertem od historii literatury biblijnej, manuskryptów, krytyki tekstu, historii przekładów a nawet historii kościoła, ale nie będąc ekspertem poznałeś sporo faktów i możesz o nich opowiadać. Opowiadaj. Opowiadaj jak one się mają do Twojego życia, w szczególności możesz wiarygodnie opowiadać jak Biblia, z którą obcujesz na codzień pomaga Ci poznaważ Boga, jak czytane w obecności Boga Pismo Świete staje się dla Ciebie Słowem Bożym. 
  2. Nie ucz się tekstów, które opowiadają inni opowiadający. Raczej zapamiętuj fakty, sprawdzaj je i twórz z nich swoją własną opowieść.
  3. Znacząca większość osób przychodzących na wystawę nie ma pojęcia o niczym! Twoim zadaniem nie jest więc uczynić z nich ekspertów ale zachęcić do poznania Biblii. Jeżeli pojawi się jakiś ekspert nie udawaj, że jesteś ekspertem tylko czegoś od niego się nauczy. Jeżeli przyjdzie ktoś z trudnymi pytaniami razem poszukajcie odpowiedzi, w szczególności dzwoniąc do kogoś, kto może wiedzieć, lub wiedzieć gdzie się dowiedzieć.
  4. .... opracować

ToDo:

  • podzielić materiał na grupy
    1. (E) tematy misyjne, do prezentacji ewangelii
    2. (H) ciekawostki historyczne historii powszechnej
    3. (K, Hk) kościół, historia kościoła
    4. (A, Aw)) tematy apologetyczne - obrona wiary
    5. (A, Ap)tematy apologetyczne - obrona wiarygodności Pism
    6. (P) plan dziejów, proroctwa i eschatologia
  • opisać luźne eksponaty
    • tabliczki gliniane z pismem klinowym
    • plan dziejów - to wydawnictwo co pokazuje historię
    • Panoramę Biblii - dzieło z 1987 ale wcześnie z 1946 lub 1888??? (wydrukować)
  • Dodać info o serwisach
    • Biblie Polskie
    • PTNT
    • apologetyka.co - już jest!!!!

Kategorie: biblia, historia, _blog


Słowa kluczowe: nowy testament, textus receptus, wulgata, manuskrypt, unicjała, minuskuła, manuskuła, kodeks, wystawa biblii


Komentarze: (0)

Skomentuj notkę
25 lutego 2018 (niedziela), 19:21:21

Dwa wersety do wydrukowania na dziś.

Łaską bowiem jesteście zbawieni przez wiarę. A to pochodzi nie od was, lecz jest darem Boga: nie z uczynków, aby się nikt nie chlubił. Jesteśmy bowiem Jego dziełem, stworzeni w Chrystusie Jezusie do dobrych czynów, które Bóg z góry przygotował, abyśmy je pełnili.

Ef 2:8-10 bt

Wszelkie Pismo jest przez Boga natchnione i pożyteczne do nauczania, do przekonywania, do poprawiania, do wychowania w sprawiedliwości - aby człowiek Boży był doskonały, przysposobiony do każdego dobrego czynu.

2Tm 3:16-17 bt


Kategorie: _blog


Słowa kluczowe: wystawa biblii, 2Tm3:16-17, Ef2:8-10


Komentarze: (0)

Skomentuj notkę
24 listopada 2017 (piątek), 18:02:02

Materiały na Wystawę Biblii

Jak jestem na wystawie to pomocne mi są takie materiały, które sobie tu zachowuję aby zawsze je mieć.

  1. Alfabet Grecki - można to włożyć do Kodeksu Synajskiego
  2. Szwabacha - polskie Biblie renesansowe powinny to mieć: Leopolita, Brzeska, Budny, Wujek, Gdańska
  3. Wstęp Erazma w jego wydaniu Nowego Testamentu: Życzyłbym sobie, aby każda niewiasta mogła czytać Ewangelie i listy świętego Pawła. Aby zostały przetłumaczone na każdy język i były czytane i poznawane nie tylko przez Szkotów i Irlandczyków, ale również Turków i Saracenów... Aby rolnik śpiewał teksty Pisma idąc za pługiem, aby tkacz powtarzał wersety w rytm swego czółenka, aby podróżny mógł rozważaniem opowieści Pism łagodzić trudy swej drogi.
  4. Przykład polskiego zapisu spółgłoskowego: Hymn, Ojcze nasz, Na początku było... - karta A4 do poczytania
  5. Ciekawe miejsca w Kodeksie Synajskim:
    1. 1Tm3:16 - Q86-f2v - wariant tekstowy "Ten objawiony w ciele" albo "Bóg objawiony w ciele", widać dopisek.
    2. Ap 13:18 - powinna być liczba 666 ale nie ma.
    3. Mk 16:8 - Q77-f.5r - brak końcówki ewangelii Marka

  6. Treść J4 - rozmowa Jezusa z Samarytanką wg. Biblii Blokersów - do przeczytania przykład.
  7. Psalm 3, wersy 7 i 8 o wybijaniu zębów wrogom Boga w tłumaczeniach od Psałterza Floriańskiego, Kochanowskiego, BT po EIB i UBG. Darek cytuje Kochanowskiego i wychodzi śmiesznie, bo tam jest o gubieniu zębów w piasku.

ToDo:

  • PDF ze spisem treści Codeksu Synajskiego - aby można było w nim coś znaleźć. (w styczniu 2018 po raz drugi szukałem w sieci i nie znalazłem, a wiem, że był)
  • chciałbym tu mieć ostatnie słowa Tyndala, które wypowiedział na stosie, przed śmiercią. Albo te słowa o chłopcu zza pługa.
  • Daty takich wydarzeń aby zbadać powiązania:
    • śmierć Wylcliffa 1380 ???
    • śmierć Husa (1415)
    • przekład królowej Zofii (1454-1457??? - nie wiem)
    • Gutenberg (1453)
    • Pierwsze wydanie NT Erazma 1505 lub 1515????

 


Kategorie: nauczania, biblia


Słowa kluczowe: wystawa biblii


Pliki


Komentarze: (0)

Skomentuj notkę
12 kwietnia 2015 (niedziela), 19:15:15

Erazm i Biblia

Erazm, w swoim wstępie do pierwszego wydania Nowego Testamentu po grecku napisał:

Życzyłbym sobie,
aby każda niewiasta mogła czytać Ewangelie i listy świętego Pawła.

Aby zostały przetłumaczone na każdy język
i były czytane i poznawane nie tylko przez Szkotów i Irlandczyków,
ale również Turków i Saracenów...

Aby rolnik śpiewał teksty Pisma idąc za pługiem,
aby tkacz powtarzał wersety w rytm swego czółenka,
aby podróżny mógł rozważaniem opowieści Pism
łagodzić trudy swej drogi.

(Erazm, Wstęp do "Novum Instrumentum omne")

Tak uważał więc sam coś przetłumaczył, ale dał wielką zachętę i podstawę aby Pismo Święte tłumaczone było na wszystkie języki świata. I to się dzieje!

Informacja o przekładzie Erazma jest tu: https://pl.wikipedia.org/wiki/Novum_Instrumentum_omne

Na Wystawie Biblii dotknąć można faksymile dwóch wydań tego dzieła.


Kategorie: biblia, _blog


Słowa kluczowe: erazm, erasmus, wystawa biblii


Komentarze: (0)

Skomentuj notkę
7 listopada 2014 (piątek), 09:33:33

Funkcje pisma

#1. Przyzwyczajeni jesteśmy do dwóch funkcji pisma: do przenoszenie myśli po pierwsze w czasie, po drugie w przestrzeni.

W czasie, bo chcemy poznać myśli ludzi którzy żyli przed nami. Chcemy poznać ich poglądy, stan wiedzy, świadectwa dziejów. Chcemy nabywać od nich mądrości albo przynajmniej dowiedzieć się jacy to my dziś jesteśmy mądrzy a żeby to robić musimy wiedzieć co oni myśleli. Wiemy, bo ludzie przed nami, podobnie jak my dzisiaj swoje myśli zapisywali. Idzie się więc do biblioteki, albo kupuje książkę, szpera w starych notatkach, listach, pamiętnikach, blogach i jest, i wiemy.

A w przestrzeni? W przestrzeni piszemy listy bo chcemy poznać myśli, poglądy, stan wiedzy i świadectwa ludzi, którzy żyją gdzieś daleko, trudno nam się z nimi spotkać ale nie jest trudno przesłać list, książkę, SMS-a. Przy obecnym stanie stanie różnego rodzaju usług i służb pocztowych jest to nie tylko możliwe ale też i tanie.

Pismo więc służy do przesyłania myśli w czasie i w przestrzeni.

#2. Ale w pewnej starej kulturze pismo miało jeszcze jedną funkcję - służyło to wspomagania procesu zapamiętywania tekstu bo najważniejszym nośnikiem była pamięć, bo obowiązywało przykazanie Jahweh - "słuchaj i pamiętaj"! A więc słuchano aby zapamiętać, a pamiętano aby być posłusznym.

Kultur, w których nie ma słów pisany a historyczny przekaz jest pamięciowy znamy wiele. Współcześnie jest ich coraz mniej, ale jeszcze ciągle całkiem sporo. Na Syberii Chakasi, Nieńcy, Jakuci, Tiwińcy, w Afryce Dogoni ale chcę zwrócić uwagę na kulturę staryżytnego Izraela, czyli czasy od Mojżesza do Saula i Dawida. Wtedy w Izraelu pismo służyło przede wszystkim jako wspomaganie zamapiętywania bo podstawowym nośnikiem była pamięć. W przeciwieństwie do Dogonów i Nieńców dla Żydów w procesie pamiętania najważniejsza była jakość przekazu, ważne było aby pamiętać dokładnie, aby nic nie przekręcić, niec nie zmienić. I dlatego nie tylko przekazuwania następnym pokoleniom, nie tylko uczenie się na pamięć, nie tylko zapamiętywanie jako rymowanki, pieśni, powtórki i symetrie ale też pismo, które ma to wspomóc i jak by co skorygować, sprawić, ze pamiętać się będzie dobrze.

#3.Aby ułatwić zapamiętywanie wystarczą same samogłoski. Jak ktoś nie wierzy - poniżej prezentuję testy dla kilku polskich, bardzo znanych tekstów. Nasz hymn, Modlitwa Pańska, innowacja z Pana Tadeusza czy prolog Ewangelii Janowej. W polskim też to działa!

#4. Gdy Izrael poszedł w diasporę, a więc w czasach helleńskich (ca. 200 lat p. chr.) wśród Żydów pojawiła się potrzeba aby ich pisma spęłniały też te dwie nam znane funkcje. Do biznesów używali już greki (dialekt Koine) ale święte teksty przestawały być czytelne gdyż już nie każdy Żyd wyjeżdzał dwa razy do roku do Jerozolimy na święta aby sobie czytania księgi Tory posłuchać. Nie usłyszałe, więc nie wiedział jak to przeczytać. Aby rozwiązać problem czytelności tekstów Masoreci opracowali system zapisywania hebrajskiego tak, aby zaczął być czytelny.


A poniżej polskie teksty do przeczytania, aby uświadomić sobie zasady pisma skrótowego.

Polskie próbki zapisu spółgłoskowego

Tekst #1

JSZCZ PLSK N ZGNŁ
KD M ŻJM
C NM BC PRZMC WZŁ
SZBL DBRZM

MRSZ MRSZ DBRWSK
Z ZM WŁSKJ D PLSK
Z TWM PRZWDM
ZŁCZM S Z NRDM

PRZJDZM WSŁ PRZJDZM WRT
BDZM PLKM
DŁ NM PRZKŁD BNPRT
JK ZWCŻĆ MM

MRSZ MRSZ DBRWSK
Z ZM WŁSKJ D PLSK
Z TWM PRZWDM
ZŁCZM S Z NRDM

JK CZRNCK D PZNN
P SZWDZKM ZBRZ
DL JCZZN RTWN
WRCM S PRZZ MRZ

MRSZ MRSZ DBRWSK
Z ZM WŁSKJ D PLSK
Z TWM PRZWDM
ZŁCZM S Z NRDM

JŻ TM JCC D SWJ BS
MW ZPŁKN
SŁCHJ JN PN NS
BJ W TRBN

MRSZ MRSZ DBRWSK
Z ZM WŁSKJ D PLSK
Z TWM PRZWDM
ZŁCZM S Z NRDM

Tekst #2

JSZCZPLSKNZGNŁKDMŻJMCNMBCPRZMCWZŁSZBLDBRZMMRSZMRSZDBRWSKZZMWŁSKJDPLSKZTWMPRZWDMZŁCZMSZNRDMPRZJDZMWSŁPRZJDZMWRTBDZMPLKMDŁNMPRZKŁDBNPRTJKZWCŻĆMMMRSZMRSZDBRWSKZZMWŁSKJDPLSKZTWMPRZWDMZŁCZMSZNRDMJKCZRNCKDPZNNPSZWDZKMZBRZDLJCZZNRTWNWRCMSPRZZMRZMRSZMRSZDBRWSKZZMWŁSKJDPLSKZTWMPRZWDMZŁCZMSZNRDMJŻTMJCCDSWJBSMWZPŁKNSŁCHJJNPNNSBJWTRBNMRSZMRSZDBRWSKZZMWŁSKJDPLSKZTWMPRZWDMZŁCZMSZNRDM

Tekst #3

JCZNSZKTRŚJSTWNBŚWĆSMTWJPRZJDŹKRLSTWTWJBDŹWLTWJJKWNBTKNZMCHLBNSZGPWSZDNGDJNMDZSJDPŚĆNMNSZWNJKMDPSZCZMNSZMWNWJCMNWDŹNSNPKSZNLNSZBWDZŁGBTWJJSTKRLSTWPTGCHWŁNWKMN

Tekst #4a

N PCZTK BŁ SŁW SŁW BŁ BG BGM BŁ SŁW N BŁ N PCZTK BG WSZSTK PRZZ N S STŁ BZ NG NC S N STŁ C S STŁ W NM BŁ ŻCM ŻC BŁ ŚWTŁŚC LDZ ŚWTŁŚĆ ŚWC W CMNŚC CMNŚĆ JJ N GRNŁ CZŁWK MNM JN ZSTŁ PSŁN PRZZ BG PRZSZDŁ B ŚWDCZĆ ŚWTŁŚC B PRZZ NG WSZSC WRZL N N BŁ ŚWTŁŚC L PRZSZDŁ B ŚWDCZĆ ŚWTŁŚC ŚWTŁŚĆ PRWDZW KTR ŚWC KŻDG CZŁWK PRZSZŁ N ŚWT BŁ N ŚWC ŚWT STŁ S PRZZ N ŚWT JJ N PZNŁ PRZSZŁ D SWCH SW JJ N PRZJL

Tekst #4b

NPCZTKBŁSŁWSŁWBŁBGBGMBŁSŁWNBŁNPCZTKBGWSZSTKPRZZNSSTŁBZNGNCSNSTŁCSSTŁWNMBŁŻCMŻCBŁŚWTŁŚCLDZŚWTŁŚĆŚWCWCMNŚCCMNŚĆJJNGRNŁCZŁWKMNMJNZSTŁPSŁNPRZZBGPRZSZDŁBŚWDCZĆŚWTŁŚCBPRZZNGWSZSCWRZLNNBŁŚWTŁŚCLPRZSZDŁBŚWDCZĆŚWTŁŚCŚWTŁŚĆPRWDZWKTRŚWCKŻDGCZŁWKPRZSZŁNŚWTBŁNŚWCŚWTSTŁSPRZZNŚWTJJNPZNŁPRZSZŁDSWCHSWJJNPRZJL


 W DC jst krt mkr d wwln smgłsk Glwc 2 lstpd 2014

Uwaga: lepsza forma tej próbki, do wydruku na kartce A4 znajduje się w załączniku do notki z materiałami na Wystawę Biblii


 style="word-break: break-all;"

sprawia, że przełamuje się wiersze nie tylko na spacji, ale na wszystkim.


O ile pamiętam tekst powstał w związku z Wystawą Biblii


Kategorie: _blog


Słowa kluczowe: samogłoski, spółgłoski, język hebrajski, hebrajski, jeszcze polska, ojcze nasz, wystawa biblii


Komentarze: (0)

Skomentuj notkę
10 maja 2014 (sobota), 11:36:36

Wystawa o Biblii w Katowicach

W czwartek po południu dostałem od Pana Boga prezent - zaproszenie na pewną wystawę. Myślę, że może to nagroda za moje ostatnie zastanawiania się nad manustryptami, przekładami i wydaniami Biblii ale na pewno doskonała ilustracja tychże i również fizyczne uzupełnienie. Można dotknąć, pomacać, nawet potarmosić i powąchać.

Otóż w Katowicach, w kościele ewangelickim zorganizowano wystawę na której wiele z tych rzeczy o którym czytałem można pooglądać w oryginale, albo w jednej kartce z oryginał i to za szybką, albo w dobrej kopii, albo w reprincie lub faksymile. O wszystkim można poczytać albo posłuchać, można też z kompetentnymi pogadać, którzy opowiadają chętnie bo z pasją. 

Co zobaczyłem (z pamięci):

  1. W części poświęconej początkom oraz pismom ST
    1. papirus - jako materiał piśmienniczy, do pomacania i potargania
    2. skóra, a nawet pergamin - też jako podkład do pisania, też można próbować targać
    3. faksymile Kodeksu z Aleppo http://pl.wikipedia.org/wiki/Kodeks_z_Aleppo
    4. żydowskie księgi a właściwie zwoje, pergaminy na których przepisywano księgo Tory, przykład z przez 300 lat, a więc nowość
    5. faksymile Kodeksu Synajskiego (a więc Tischendorf) http://pl.wikipedia.org/wiki/Kodeks_Synajski 
    6. kawałki papirusów Nowego Testamentu z II wieku, chyba kopia słynnego P52
  2. Druga część to już kultura łacińska
    1. czczionki drukarskie, do pomacania, można sobie pobrudzić łapki
    2. Biblię Gutenberga - ładny reprint dzieła z 1456 roku (a w Polsce, w Peplinie też jest jeden egzemplarz)
    3. Wulgatę Klementyńską - dość stare wydanie - http://pl.wikipedia.org/wiki/Wulgata_klementyńska do pomacania i powąchania. To chyba 1595 rok, ale nie jestem pewien. Z nią była uzgadniana Biblia ks. Wujka, już po jego śmierci.
  3. Część o Bibliach angielskich
    1. Faksymile tłumaczenia Wilklifa na staroangielski (chyba 1380) za co go spalili
    2. Ślicznie zrobiona kopia jednej strony Biblii Wiklifa.
    3. Przekłady wczesnoanglielskie - ale na tym się znam słabo. Na pewno jest reprint Biblii Ołtarzowej, jest ta przenośna wersja purytan, jest Biblia Genewska (ta ważna). Jest też przekład Tyndala.
    4. KJV z 1611 - dobra kopia + kartka z oryginału http://pl.wikipedia.org/wiki/KJV 
    5. przekład purytański co go w Ameryce lubili - można powiedzieć, że przenośny
    6. Piękna hexapia różnych wersji angielskich - ale to chyba XVII albo i XVIII wiek.
  4. Renesans, Reformacja i Niemcy
    1. Reprint Erazmowego tłumaczenia na łacinę razem z jego opracowaniem tekstu greckiego
    2. Reprint Poligioty kompuleńskiej
    3. Reprint Textus Receptus, wydania Stephanusowe z podziałem na rozdziały - rewelacja
    4. Renesansowe, ale kieszonkowe wydanie ewangelii wg. greckiego Textus Receptus
    5. Przekład Lutra z 1522 z obrazkami (drzeworyty) co są w polskiej Biblii Leopolity
    6. Inne śliczne przekłady niemieckie w starych książkach
    7. Jeszcze jakieś śliczne niemieckie , co mi przypomina, że w domu A. ma Biblię Luta w wydaniu z 1905 ale te były dużo, dużo starsze.
  5. Przekłady polskie
    1. Biblię Leopoliyty z 1562 - świetna kopia, więc można poczytać ale trudne to zadanie bo pisane szwabią
    2. Biblię Brzeską z 1563 - dobra kopia, co ciekawego w muzeum parafialnym (było otwarte) można sobie zobaczyć jedne z niewielu zachowanych egzemplarzy w naturze a nie tylko reprincie.
    3. Biblię w przekładzie Szymona Budnego - dobra kopia
    4. Biblię ks. Wujka z 1595 albo coś koło tego - dobra kopia
    5. Biblię Grańska z 1632 - co już spokojnie się ją czyta, jak wcześniej się Leopolitę spróbuje.

Tyle zapamiętałem i spisuję z głowy - no i jeszcze Sekcje Amnoniusza, w które układano w Kanony Euzebiusza :-) też tam gdzieś były wyjaśniane.


Dopisek: potem była noc muzeum i spotkałem: Darka, Irka, Tomka….


Dopisek: wystawa biblijna pojawiła się w internecie! http://www.wystawabiblii.pl


Kategorie: biblia, historia, _blog


Słowa kluczowe: kanon nt, nowy testament, textus receptus, wulgata, manuskrypt, unicjała, minuskuła, manuskuła, kodeks, wystawa biblii


Komentarze: (0)

Skomentuj notkę

Disclaimers :-) bo w stopce coś wyglądającego mądrze można napisać. Wszystkie powyższe notatki są moim © wymysłem i jako takie związane są ze mną. Ale są też materiały obce, które tu przechowuję lub cytuje ze względu na ich dobrą jakość, na inspiracje, bądź ilustracje prezentowanego lub omawianego tematu. Jeżeli coś narusza czyjeś prawa - proszę o sygnał abym mógł czym prędzej naprawić błąd i naruszeń zaniechać.