Mesjasz #2
Uwaga:
Uwaga z 25 października 2016. To jest bardzo stara strona i możliwe, że zawiera wiele błędów. Dziś polecam mój nowy serwis i tłumaczenia tam zawarte.
W.
Angielskie i polskie słowa do oratorium Mesjasz G.F.Haendla HWV-56
|
|
Messaiash |
|
Mesjasz |
|
|
Part
the first |
|
Część
pierwsza |
|
|
Old
Testament Promises of The Coming Messiah |
|
Zapowiedź
przyjścia Mesjasza |
Sinfonia |
|
|
|
|
Recytatyw
tenoru
|
Isaiah
40:1-3 |
Comfort
ye, comfort ye, My people, saith your God; speak ye comfortably to
Jerusalem; and cry unto her, that her warfare is accomplished, that
her iniquity is pardoned.The voice of him that cried in the
wilderness: Prepare ye the way of the Lord; make straight in the
desert a highway for our God. |
Iz
40:1-3 |
Pocieszcie,
pocieszcie mój lud! - mówi wasz Bóg. Przemawiajcie do serca
Jeruzalem i wołajcie do niego, że czas jego służby się skończył,
że nieprawość jego odpokutowana, bo odebrało z ręki Pana karę w
dwójnasób za wszystkie swe grzechy, Głos się rozlega: Drogę dla
Pana przygotujcie na pustyni, wyrównajcie na pustkowiu gościniec
naszemu Bogu! |
Aria
tenoru
|
Isaiah
40:4 |
Every
valley shall be exalted, and every mountain and hill made low, the
crooked straight and the rough places plain. |
Iz
40:4 |
Niech
się podniosą wszystkie doliny, a wszystkie góry i wzgórza obniżą;
równiną niechaj się staną urwiska, a strome zbocza niziną gładką. |
Chór
|
Isaiah
40:5 |
And
the glory of the Lord shall be revealed, and all flesh shall see it
together: for the mouth of the Lord hath spoken it. |
Iz
40:5 |
Wtedy
się chwała Pańska objawi, razem ją wszelkie ciało zobaczy, bo
usta Pańskie to powiedziały. |
Recytatyw
basu
|
Haggai
2:6-7 |
Thus
saith the Lord of Hosts: Yet once a little while and I will shake the
heavens and the earth, the sea and the dry land; and I will shake all
nations; and the desire of all nations shall come. |
Ag
2:6-7
|
Bo
tak mówi Pan Zastępów: Jeszcze raz, [a jest to] jedna chwila, a Ja
poruszę niebiosa i ziemię, morze i ląd. Poruszę wszystkie narody,
tak że napłyną kosztowności wszystkich narodów, i napełnię chwałą
ten dom, mówi Pan Zastępów. |
Recytatyw
basu |
Malachi
3:1 |
The
Lord, whom ye seek, shall suddenly come to his temple, even the
messenger of the covenant, whom ye delight in; behold, he shall come,
saith the Lord of Hosts |
Ml
3:1
|
Oto
Ja wyślę anioła mego, aby przygotował drogę przede Mną, a potem
nagle przybędzie do swej świątyni Pan, którego wy oczekujecie, i
Anioł Przymierza, którego pragniecie. Oto nadejdzie, mówi Pan Zastępów. |
Aria
altu (lub basu) |
Malachi
3:2 |
But
who may abide the day of his coming and who shall stand when he
appeareth? For he is like a refiner's fire |
Ml
3:2
|
Ale
kto przetrwa dzień Jego nadejścia i kto się ostoi, gdy się ukaże?
Albowiem On jest jak ogień złotnika i jak ług farbiarzy. |
Chór
|
Malachi
3:3 |
And
he shall purify the sons of Levy, that they may offer unto the Lord an
offering of righteousness |
Ml
3:3
|
Usiądzie
więc, jakby miał przetapiać i oczyszczać srebro, i oczyści synów
Lewiego, i przecedzi ich jak złoto i srebro, a wtedy będą składać
Panu ofiary sprawiedliwe. |
Recytatyw
altu
|
Isaiah
7:14; Matt. 1:23 |
Behold!
a virgin shall conceive and bear a son, and shall call his name
Emmanuel, God with us |
Iz
7:16, Mt 1:23
|
Oto
Dziewica pocznie i porodzi Syna, któremu nadadzą imię Emmanuel, to
znaczy: Bóg z nami. |
Aria
altu |
Isaiah
40:9 |
O
thou that tellest good tidings of Zion, get thee up into the high
mountain; O thou that tellest good tidings to Jerusalem, lift up thy
voice with strength; lift it up, be not afraid; say unto the cities of
Judah, Behold your God! |
Iz
40:9
|
Wstąpże
na wysoką górę, zwiastunko dobrej nowiny w Syjonie! Podnieś mocno
twój głos, zwiastunko dobrej nowiny w Jeruzalem! Podnieś głos, nie
bój się! Powiedz miastom judzkim: Oto wasz Bóg! |
Chór
|
Isaiah
60:1 |
Arise,
shine, for thy light is come, and the glory of the Lord is risen upon
thee |
Iz
60:1
|
Powstań!
Świeć, bo przyszło twe światło i chwała Pańska rozbłyska nad
tobą. |
Recytatyw
basu
|
Isaiah
60:2-3 |
For,
behold, darkness shall cover the earth, and gross darkness the people;
but the Lord shall arise upon thee; and His glory shall be seen upon
thee, and the Gentiles shall come to thy light, and kings to the
brightness of thy rising |
Iz
60:2-3
|
Bo
oto ciemność okrywa ziemię i gęsty mrok spowija ludy, a ponad tobą
jaśnieje Pan, i Jego chwała jawi się nad tobą. I pójdą narody do
twojego światła, królowie do blasku twojego wschodu. |
Aria
basu |
Isaiah
9:2 |
The
people that walked in darkness have seen a great light; and they that
dwell in the land of the shadow of death, upon them hath the light
shined |
Iz
9:2
|
Pomnożyłeś
radość, zwiększyłeś wesele. Rozradowali się przed Tobą, jak się
radują we żniwa, jak się weselą przy podziale łupu. |
Chór
|
Isaiah
9:6 |
For
unto us a child is born, unto us a son is given, and the government
shall be upon his shoulder; and his name shall be called Wonderful,
Counsellor, the Mighty God, the everlasting Father, the Prince of
Peace |
Iz
9:5
|
Albowiem
Dziecię nam się narodziło, Syn został nam dany, na Jego barkach
spoczęła władza. Nazwano Go imieniem: Przedziwny Doradca, Bóg
Mocny, Odwieczny Ojciec, Książę Pokoju. |
|
|
The
Birth of Messiah |
|
Narodziny
Mesjasza |
Pastoral
Symphony
|
|
|
|
|
Recytatyw
sopranu
|
Luke
2:8 |
There
were shepherds abiding in the field, keeping watch over their flocks
by night |
Łk
2:8
|
W
tej samej okolicy przebywali w polu pasterze i trzymali straż nocną
nad swoją trzodą. |
Chór
|
Luke
2:9 |
And
lo! the Angel of the Lord came upon them, and the glory of the Lord
shone round about them, and they were sore afraid |
Łk
2:9
|
Naraz
stanął przy nich anioł Pański i chwała Pańska zewsząd ich oświeciła,
tak że bardzo się przestraszyli. |
Recytatyw
sopranu |
Luke
2:10-11 |
And
the Angel said unto them, Fear not; for behold I bring you good
tidings of great joy, which shall be to all people; for unto you is
born this day in the city of David, a Saviour, which is Christ the
Lord |
Łk
2:10-11, 13
|
Lecz
anioł rzekł do nich: Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam radość
wielką, która będzie udziałem całego narodu: dziś w mieście
Dawida narodził się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz, Pan. I
nagle przyłączyło się do anioła mnóstwo zastępów niebieskich,
które wielbiły Boga słowami: |
Recytatyw
sopranu |
|
And
suddenly there was with the Angel a multitude of the heavenly host,
praising God and saying: |
|
|
Chór
|
Luke
2:13-14 |
Glory
to God in the highest, and peace on earth, goodwill towards men |
Łk
2:14
|
Chwała
Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania. |
|
|
Messiah's
Invitation To The People |
|
|
Aria
sopranu 1
|
Zechariah
9:9-10 |
Rejoice
greatly, O daughter of Zion! Shout, O daughter of Jerusalem! behold,
thy King cometh unto thee! He is the righteous Saviour, and he shall
speak peace unto the heathen |
Za
9:9-10
|
Raduj
się wielce, Córo Syjonu, wołaj radośnie, Córo Jeruzalem! Oto Król
twój idzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny - jedzie na
osiołku, na oślątku, źrebięciu oślicy. (...) pokój ludom obwieści. |
Recytatyw
altu |
Isaiah
35:5-6 |
Then
shall the eyes of the blind be opened, and the ears of the deaf
unstopped; then shall the lame leap as a hart, and the tongue of the
dumb shall sing |
Iz
35:5-6
|
Wtedy
przejrzą oczy niewidomych i uszy głuchych się otworzą. Wtedy
chromy wyskoczy jak jeleń i język niemych wesoło krzyknie. Bo trysną
zdroje wód na pustyni i strumienie na stepie; |
Aria
altu |
Isaiah
40:11 |
He
shall feed his flock like a shepherd, and he shall gather the lambs
with his arm, and carry them in his bosom, and gently lead those that
are with young |
Iz
40:11
|
Podobnie
jak pasterz pasie On swą trzodę, gromadzi ją swoim ramieniem, jagnięta
nosi na swej piersi, owce karmiące prowadzi łagodnie. |
Aria
sopranu |
Matt.
11:28-29 |
Come
unto him, all ye that labour and are heavy laden, and he will give you
rest. Take his yoke upon you, and learn of him, for he is meek and
lowly of heart, and ye shall find rest unto your souls |
Mt
11:28-29
|
Przyjdźcie
do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a Ja was
pokrzepię. Weźcie moje jarzmo na siebie i uczcie się ode Mnie, bo
jestem cichy i pokorny sercem, a znajdziecie ukojenie dla dusz
waszych. |
Chór
|
|
His
yoke is easy and his burden is light. |
Mt
11:30
|
Albowiem
jarzmo moje jest słodkie, a moje brzemię lekkie. |
|
|
Part the seond |
|
Część
druga |
|
|
Sacrificial
Mission Of The Messiah |
|
Misja
Mesjasza |
Chór
|
John
1:29 |
Behold
the Lamb of God that taketh away the sin of the world |
Jn
1:29
|
Nazajutrz
zobaczył Jezusa, nadchodzącego ku niemu, i rzekł: Oto Baranek Boży,
który gładzi grzech świata. |
Aria
altu
|
Isaiah
53:3 |
He
was despised and rejected of men; a man of sorrows, and acquainted
with grief |
Iz
53:3
|
Wzgardzony
i odepchnięty przez ludzi, Mąż boleści, oswojony z cierpieniem,
jak ktoś, przed kim się twarze zakrywa, wzgardzony tak, iż mieliśmy
Go za nic. |
Aria
altu |
Isaiah
50:6 |
He
gave his back to the smiters, and his cheeks to them that plucked off
the hair; he hid not his face from shame and spitting |
Iz
50:6
|
Podałem
grzbiet mój bijącym i policzki moje rwącym Mi brodę. Nie zasłoniłem
mojej twarzy przed zniewagami i opluciem. |
Chór |
Isaiah
53:4 |
Surely
he hath borne our griefs, and carried our sorrows! He was wounded for
our transgressions; he was bruised for our iniquities; the
chastisement of our peace was upon him |
Iz
53:4-5
|
Lecz
On się obarczył naszym cierpieniem, On dźwigał nasze boleści, a
myśmy Go za skazańca uznali, chłostanego przez Boga i zdeptanego.
Lecz On był przebity za nasze grzechy, zdruzgotany za nasze winy.
Spadła Nań chłosta zbawienna dla nas, a w Jego ranach jest nasze
zdrowie. |
Chór |
Isaiah
53:5 |
And
with his stripes we are healed |
|
|
Chór |
Isaiah
53:6 |
All
we like sheep have gone astray; we have turned every one to his own
way. And the Lord hath laid on him the iniquity of us all |
Iz
53:6
|
Wszyscyśmy
pobłądzili jak owce, każdy z nas się obrócił ku własnej drodze,
a Pan zwalił na Niego winy nas wszystkich. |
|
|
Rejection
of Messiah By The Jews |
|
Odrzucenie
Mesjasza przez Żydów |
Recytatyw
tenoru, Chór
|
Psalm
22:7 |
All
they that see him, laugh him to scorn; they shoot out their lips, and
shake their heads saying: |
Ps
22:8
|
Szydzą
ze mnie wszyscy, którzy na mnie patrzą, rozwierają wargi, potrząsają
głową:
|
Chór |
Psalm
22:8; Matt. 27:43 |
He
trusted in God that He would deliver him; let Him deliver him, if He
delight in him |
Ps
22:9
|
Zaufał
Panu, niechże go wyzwoli, niechże go wyrwie, jeśli go miłuje. |
|
|
Crucifixion
Of The Messiah |
|
Ukrzyżowanie |
Recytatyw
, Aria tenoru, Recytatyw sopranu 1 |
Psalm
69:20 |
Thy
rebuke hath broken his heart; he is full of heaviness. He looked for
some to have pity on him, but there was no man, neither found he any
to comfort him |
Ps
69:21
|
Hańba
złamała moje serce i sił mi zabrakło, na współczującego czekałem,
ale go nie było, i na pocieszających, lecz ich nie znalazłem. |
Aria
tenor |
Lamentations
1:12 |
Behold,
and see if there be any sorrow like unto his sorrow |
Lm
1:12
|
Wszyscy,
co drogą zdążacie, przyjrzyjcie się, patrzcie, czy jest boleść
podobna do tej, co mnie przytłacza, którą doświadczył mnie Pan,
gdy gniewem wybuchnął. |
Recytatyw
sopranu |
Isaiah
53:8 |
He
was cut off from the land of the living; for the trangressions of Thy
people was he stricken |
Iz
53:8b
|
Tak!
Zgładzono Go z krainy żyjących; za grzechy mego ludu został zbity
na śmierć. |
|
|
Resurrection
Of The Messiah |
|
Zmartwychwstanie |
Aria
sopranu
|
Acts
2:31 |
But
Thou didst not leave his soul in hell; nor didst Thou suffer Thy holy
one to see corruption |
Ps
16:10
|
bo
nie pozostawisz mojej duszy w Szeolu i nie dozwolisz, by wierny Tobie
zaznał grobu. |
Chór
|
Psalm
24:7-10 |
Lift
up your heads, O ye gates, and be ye lift up, ye everlasting doors,
and the King of Glory shall come in. Who is the King of Glory? The
Lord strong and mighty, the Lord mighty in battle. Lift up your heads,
O ye gates, and be ye lift up, ye everlasting doors, and the King of
Glory shall come in. Who is the King of Glory? The Lord of Hosts, He
is the King of Glory |
Ps
24:7-10
|
Bramy,
podnieście swe szczyty i unieście się, prastare podwoje, aby mógł
wkroczyć Król chwały. Któż jest tym Królem chwały? Pan, dzielny
i potężny, Pan, potężny w boju. To Pan Zastępów: On sam Królem
chwały. |
|
|
Ascension
Of Messiah To Glory |
|
Wywyższenie
Mesjasza |
Recytatyw
tenoru |
Hebrews
1:5 |
Unto
which of the Angels said he at any time, Thou art My son, this day
have I begotten thee? |
Hbr
1:5
|
Do
którego bowiem z aniołów powiedział kiedykolwiek: Ty jesteś moim
Synem, Jam Cię dziś zrodził? |
Chór |
Hebrews
1:6 |
Let
all the angels of God worship him |
Hbr
1:6b
|
Niech
Mu oddają pokłon wszyscy aniołowie Boży! |
Aria
sopranu 2 (lub basu) |
Psalm
68:18; Ephesians 4:8 |
Thou
art gone up on high; thou hast led captivity captive, and received
gifts for men, yea, even from thine enemies, that the Lord God might
dwell among them |
Ps
68:18
|
Rydwanów
Bożych jest tysiące tysięcy: to Pan do świątyni przybywa z
Synaju.
|
|
|
Proclamation
Of The Gospel By The Disciples |
|
Dobro
nowina na całej ziemi |
Chór
|
Psalms
68:11 |
The
Lord gave the word, great was the company of the preachers |
Ps
68:12
|
Pan
wypowiada słowo do zwiastunów pomyślnych nowin: Wielkie wojsko. |
Aria
sopranu 1 |
Romans
10:15 |
How
beautiful are the feet of them that preach the gospel of peace, and
bring glad tidings of good things |
Rz
10:15
|
Jakże
mogliby im głosić, jeśliby nie zostali posłani? Jak to jest
napisane: Jak piękne stopy tych, którzy zwiastują dobrą nowinę! |
Chór
|
Romans
10:18 |
Their
sound is gone out into all lands, and their words unto the ends of the
world |
Rz
10:18b
|
Ależ
tak: Po całej ziemi rozszedł się ich głos, aż na krańce świata
ich słowa.
|
|
|
Disciplining
Of The Nations At The Second Advent of Messiah |
|
|
Aria
basu
|
Psalms
2:1-2 |
Why
do the nations so furiously rage together, and why do the people
imagine a vain thing? The kings of the earth rise up, and the rulers
take counsel together against the Lord, and against His anointed |
Ps
2:1-2
|
Dlaczego
narody się buntują, czemu ludy knują daremne zamysły? Królowie
ziemi powstają i władcy spiskują wraz z nimi przeciw Panu i przeciw
Jego Pamazańcowi:
|
Chór
|
Psalm
2:3 |
Let
us break their bonds asunder, and cast away their yokes from us |
Ps
2:3
|
Stargajmy
Ich więzy i odrzućmy od siebie Ich pęta! |
Recytatyw
tenoru
|
Psalm
2:4 |
He
that dwelleth in heaven shall laugh them to scorn; the Lord shall have
them in derision |
Ps
2:4
|
Śmieje
się Ten, który mieszka w niebie, Pan się z nich naigrawa, |
Aria
tenoru |
Psalm
2:9 |
Thou
shalt break them with a rod of iron; thou shalt dash them in pieces
like a potter's vessel |
Ps
2:9
|
Żelazną
rózgą będziesz nimi rządzić i jak naczynie garncarza ich
pokruszysz. |
Chór
|
Rev.
19:6 |
for
the Lord God Omnipotent reigneth |
Ap
19:6, 11:15, 19:16
|
I
usłyszałem jakby głos wielkiego tłumu i jakby głos mnogich wód,
i jakby głos potężnych gromów, które mówiły: Alleluja, bo zakrólował
Pan Bóg nasz, Wszechmogący. I siódmy anioł zatrąbił. A w niebie
powstały donośne głosy mówiące: Nastało nad światem królowanie
Pana naszego i Jego Pomazańca i będzie królować na wieki wieków!
A na szacie i na biodrze swym ma wypisane imię: KRÓL KRÓLÓW PAN
PANÓW. |
Chór
drugi |
Rev.
19:16 |
The
Kingdoms of this world are become the kingdoms of our Lord and of His
Christ; and he shall reign for ever and everRev. 11:1 King of kings,
and Lord of lords. HALLELUYAH! |
|
|
|
|
Part
the third |
|
Część
trzecia |
|
|
The
Hope of The Redeemed |
|
Nadzieja
na zmartwychwstanie, pochwycenie i przemienienie |
Aria
sopranu 1 |
Job
19:25-26 |
I
know that my Redeemer liveth, and that he shall stand at the latter
day upon the earth; and though worms destroy this body, yet in my
flesh shall I see God |
Joba
19:25-26
|
Lecz
ja wiem: Wybawca mój żyje, na ziemi wystąpi jako ostatni. Potem me
szczątki skórą odzieje, i ciałem swym Boga zobaczę. |
Aria
sopranu 1 |
1
Corinthians 15:20 |
For
now is Christ risen from the dead, the first-fruits of them that sleep |
1
Kor 15:20
|
Tymczasem
jednak Chrystus zmartwychwstał jako pierwszy owoc spośród tych, co
pomarli.
|
Kwartet |
|
Since
by man came death... |
|
|
Chór
|
1
Cor. 15:21 |
By
man came also the resurrection of the dead |
1
Kor 15:21-22
|
Ponieważ
bowiem przez człowieka [przyszła] śmierć, przez człowieka też
dokona się zmartwychwstanie. I jak w Adamie wszyscy umierają, tak też
w Chrystusie wszyscy będą ożywieni, |
Kwartet |
|
For
as in Adam all die... |
|
|
Recytatyw
, Aria basu
|
1
Cor. 15:22 |
Even
so in Christ shall all be made alive |
1
Kor 15:51-52a
|
Oto
ogłaszam wam tajemnicę: nie wszyscy pomrzemy, lecz wszyscy będziemy
odmienieni. W jednym momencie, w mgnieniu oka, na dźwięk ostatniej
trąby. |
Recytatyw
basu |
1
Cor. 15:51-52 |
Behold,
I tell you a mystery; We shall not all sleep, but we shall all be
changed in a moment, in the twinkling of an eye, at the last trumpet |
|
|
Aria
basu |
1
Cor. 15:52 |
The
trumpet shall sound, and the dead shall be raised incorruptible, and
we shall be changed |
1
Kor 15:52b-53
|
Zabrzmi
bowiem trąba - umarli powstaną nienaruszeni, a my będziemy
odmienieni. Trzeba, ażeby to, co zniszczalne, przyodziało się w
niezniszczalność, a to, co śmiertelne, przyodziało się w nieśmiertelność. |
Aria
basu |
1
Cor. 15:53 |
For
this corruptible must put on incorruption, and this mortal must put on
immortality |
|
|
Recytatyw
|
1
Cor. 15:54 |
Then
shall be brought to pass the saying that is written: Death is
swallowed up in victory! |
1
Kor 15:54
|
A
kiedy już to, co zniszczalne, przyodzieje się w niezniszczalność,
a to, co śmiertelne, przyodzieje się w nieśmiertelność, wtedy
sprawdzą się słowa, które zostały napisane: Zwycięstwo pochłonęło
śmierć. |
Duet
altu i tenoru |
1
Cor. 15:55-56 |
O
death, where is thy sting? O grave, where is thy victory? The sting of
death is sin, and the strength of sin is the law |
1
Kor 15:55-56
|
Gdzież
jest, o śmierci twoje zwycięstwo? Gdzież jest, o śmierci, twój oścień?
Ościeniem zaś śmierci jest grzech, a siłą grzechu Prawo. |
Chór |
1
Cor. 15:57 |
But
thanks be to God, who giveth us the victory through our Lord Jesus
Christ |
1
Kor 15:57
|
Bogu
niech będą dzięki za to, że dał nam odnieść zwycięstwo przez
Pana naszego Jezusa Chrystusa. |
|
|
The
Confidence Of The Redeemed |
|
Pewność
odkupiena |
Aria
sopranu 2 |
Romans
8:31-34 |
If
God be for us, who can be against us? who shall lay anything to the
charge of God's elect? It is God that justifieth, who is he that
condemneth? It is Christ that died, yea, rather that is risen again,
who makes intercession for us |
Rz
8:31, 33-34
|
Cóż
więc na to powiemy? Jeżeli Bóg z nami, któż przeciwko nam? Któż
może wystąpić z oskarżeniem przeciw tym, których Bóg wybrał?
Czyż Bóg, który usprawiedliwia? Któż może wydać wyrok potępienia?
Czy Chrystus Jezus, który poniósł za nas śmierć, co więcej -
zmartwychwstał, siedzi po prawicy Boga i przyczynia się za nami? |
|
|
Final
Triumph Of Messiah |
|
Ostateczny
triumf Mesjasza |
Chór |
Rev.
5:12-13 |
Worthy
is the Lamb that was slain, and hath redeemed us to God by his blood,
to receive power, and riches, and wisdom, and strength, and honour,
and glory, and blessing. Blessing, and honour, glory and power, be
unto him that sitteth upon the throne, and unto the Lamb, for ever and
ever |
Ap
5:12-13
|
Baranek
zabity jest godzien wziąć potęgę i bogactwo, i mądrość, i moc,
i cześć, i chwałę, i błogosławieństwo. A wszelkie stworzenie,
które jest w niebie i na ziemi, i pod ziemią, i na morzu, i
wszystko, co w nich przebywa, usłyszałem, jak mówiło: Zasiadającemu
na tronie i Barankowi błogosławieństwo i cześć, i chwała, i moc,
na wieki wieków! |
Chór
|
Rev.
5:13 |
Amen |
Ap
22.20
|
Amen. |
Przygotowane
po kolejnym przesłuchaniu tego dzieła, Gliwice, 20 września 2003