Funkcje pisma

#1. Przyzwyczajeni jesteśmy do dwóch funkcji pisma: do przenoszenie myśli po pierwsze w czasie, po drugie w przestrzeni.

W czasie, bo chcemy poznać myśli ludzi którzy żyli przed nami. Chcemy poznać ich poglądy, stan wiedzy, świadectwa dziejów. Chcemy nabywać od nich mądrości albo przynajmniej dowiedzieć się jacy to my dziś jesteśmy mądrzy a żeby to robić musimy wiedzieć co oni myśleli. Wiemy, bo ludzie przed nami, podobnie jak my dzisiaj swoje myśli zapisywali. Idzie się więc do biblioteki, albo kupuje książkę, szpera w starych notatkach, listach, pamiętnikach, blogach i jest, i wiemy.

A w przestrzeni? W przestrzeni piszemy listy bo chcemy poznać myśli, poglądy, stan wiedzy i świadectwa ludzi, którzy żyją gdzieś daleko, trudno nam się z nimi spotkać ale nie jest trudno przesłać list, książkę, SMS-a. Przy obecnym stanie stanie różnego rodzaju usług i służb pocztowych jest to nie tylko możliwe ale też i tanie.

Pismo więc służy do przesyłania myśli w czasie i w przestrzeni.

#2. Ale w pewnej starej kulturze pismo miało jeszcze jedną funkcję - służyło to wspomagania procesu zapamiętywania tekstu bo najważniejszym nośnikiem była pamięć, bo obowiązywało przykazanie Jahweh - "słuchaj i pamiętaj"! A więc słuchano aby zapamiętać, a pamiętano aby być posłusznym.

Kultur, w których nie ma słów pisany a historyczny przekaz jest pamięciowy znamy wiele. Współcześnie jest ich coraz mniej, ale jeszcze ciągle całkiem sporo. Na Syberii Chakasi, Nieńcy, Jakuci, Tiwińcy, w Afryce Dogoni ale chcę zwrócić uwagę na kulturę staryżytnego Izraela, czyli czasy od Mojżesza do Saula i Dawida. Wtedy w Izraelu pismo służyło przede wszystkim jako wspomaganie zamapiętywania bo podstawowym nośnikiem była pamięć. W przeciwieństwie do Dogonów i Nieńców dla Żydów w procesie pamiętania najważniejsza była jakość przekazu, ważne było aby pamiętać dokładnie, aby nic nie przekręcić, niec nie zmienić. I dlatego nie tylko przekazuwania następnym pokoleniom, nie tylko uczenie się na pamięć, nie tylko zapamiętywanie jako rymowanki, pieśni, powtórki i symetrie ale też pismo, które ma to wspomóc i jak by co skorygować, sprawić, ze pamiętać się będzie dobrze.

#3.Aby ułatwić zapamiętywanie wystarczą same samogłoski. Jak ktoś nie wierzy - poniżej prezentuję testy dla kilku polskich, bardzo znanych tekstów. Nasz hymn, Modlitwa Pańska, innowacja z Pana Tadeusza czy prolog Ewangelii Janowej. W polskim też to działa!

#4. Gdy Izrael poszedł w diasporę, a więc w czasach helleńskich (ca. 200 lat p. chr.) wśród Żydów pojawiła się potrzeba aby ich pisma spęłniały też te dwie nam znane funkcje. Do biznesów używali już greki (dialekt Koine) ale święte teksty przestawały być czytelne gdyż już nie każdy Żyd wyjeżdzał dwa razy do roku do Jerozolimy na święta aby sobie czytania księgi Tory posłuchać. Nie usłyszałe, więc nie wiedział jak to przeczytać. Aby rozwiązać problem czytelności tekstów Masoreci opracowali system zapisywania hebrajskiego tak, aby zaczął być czytelny.

A poniżej polskie teksty do przeczytania, aby uświadomić sobie zasady pisma skrótowego.

Uwaga: lepsza forma tej próbki, do wydruku na kartce A4 znajduje się w załączniku do notki z materiałami na Wystawę Biblii

 style="word-break: break-all;"

sprawia, że przełamuje się wiersze nie tylko na spacji, ale na wszystkim.

O ile pamiętam tekst powstał w związku z Wystawą Biblii

Kategorie: _blog

Słowa kluczowe: samogłoski, spółgłoski, język hebrajski, hebrajski, jeszcze polska, ojcze nasz, wystawa biblii

Komentarze: (0)