Słowa za tekst pogrzebny (Wilno 1616, za Camerata Silesia)

Pan Piotr Wołowicz umarł. Na jego pogrzeb specjalne kazanie ułożono, którego początek zapisano tak:

---

SŁOWA ZA TEKST POGRZEBNY.
wzięte z wtorego listu Pawła Ś. do Korynthow z Rozdziału 5.
v. 1.2.3
Zaiste wiemy / ieśli przybytek tego ziemskiego domu
naszego będzie skażon / zbudowanie mamy od Boga / to
iest / mieszkanie nie urobione ręką / wiekuiste na niebie.
Abowiem dla tego wzdychamy żądaiąc być przyobleczeni
przybytkiem naszym który iest z nieba / Jeżeli będziemy
należieni przyobleczeni a nie nagiemi.

---

WJele ma nazwisk y imion którymi się tytułuie
y nazywa człowiek żywiący tu na świecie / a między
inszemi / ma też to nazwisko / że się mianuje MORTALIS,
Śmiertelny / które nazwisko aczkolwiek
wszytkim rzeczom żyjącym pod słońcem należeć może / gdyż nie
masz nic trwałego / wszelkie ciało umiera y ginie: A wszakoż osobliwie
samemu człowiekowi służy z tego albowiem samego stworzył
był Bóg ku nieśmiertelności / iako wyraźnie o tym mądrość
Salomonowa mówi: który gdy przestąpił przykazanie Boże / które
mu było podane y z groźbą / aby nie iadł z drzewa wiadomości
dobrego i złego / bo ieśliby iadł śmiercią miał umrzeć. To iż przestąpił /
stał się ex immortali, mortalis. z nieśmiertelnego / śmiertelny /
z nieskażytelnego / skażytelny. Do tego to nazwisko MORTALIS
Śmiertelny słusznie się daie człowiekowi / bo mu pewną
rzecz pokazuie. Wszystkie inne rzeczy pod wątpliwość podpaść mogą /
ale to / że jest Śmiertelny y umrzeć ma / Iest rzecz niewątpliwa.
Niech spyta kto gdy się narodzi dziecię na świat / ieżeli to
dziecię dorośnie lat swoich? musi odpowiedzieć / albo dorośnie /
albo nie / Niech spyta jeżeli będzie człowiekiem wielkim a uczonym /
pożytecznym chwale Bożej Rzeczpospolitey / sobie / przyjaciołom?
odpowiedzieć musi - albo tak albo nie, de futuris enim
contingentibus nulla determinata veritas statui potest. O przyszłych

albowiem rzeczach przypadających nic pewnego stanowić
się niemoże / sam tylko to Bóg wie. Ale niech kto spyta / jeśli ten
człowiek narodzony na świat / ten w wymowiem sławny / w Mądrości
y wradzie poważny / w bogactwach dostatni umrze? Tu
już bez wszelakiey wątpliwości powiedżieć musi każdy / pewnie a
pewnie umrze / bo niemasz nic pewniejszego nad Śmierć / iako y
dekret Boży brzmi / postanowiono wszystkim raz umrzeć / wszytkim
postanowiono umrzeć / żadnego śmierć nie chybi. Pisali
wiele ksiąg Medykowie o sposobie zachowania zdrowia / ale jakowemby
sposobem mogł się obronić Śmierci / o tym żaden nic
nie pisał. Nie było żadnego ani będzie któryby się miał
z iej mocy i prawa wyłomić. Nie wybiie się mężny męstwem
swoim. Gdzież iest mocny Samson? gdzie bitny Gedeon? gdzie ogromny
y straszny w mocy Golijat? Niepomoże tu nic mądrość
mądrego / gdzie Mądry Salomon? gdzie Solon? gdzie Aristoteles
y inszi? Nie odważy się ani się odkupi bogacz bogactwy swemi /
bo gdzież iest Crassus z Rzyma? gdzie Kresus z Lidyey?
gdzie Midas z Phrygiey? Nie wymowi się wymowny wymową
swoją / gdzież iest Demosthenes? gdzie Alcibiases? gdzie Cicero?
wszystkich tych pokonała śmierć / quia mortales erant, albowiem
byli śmiertelnymi. Nie zasłoni się nikt / ani zacny urodzeniem /
ani honorem Rzeczypospolitej. [[[ Oto macie iasny wizerunk przed oczyma swoimi / na ześciu przez śmierć sławney pamiędzi J.M. P. Pana PIOTRA WOŁOWICZA Czasnika W.Ż.L.
Byłci tu hono / była mądrość / były dostatki / y insze rzeczy / iednak
umarł: nie dziw / bo MORTALIS. byl śmiertelnym człowiekiem.
]]] Takoważ Condicia według nazwiska żywota naszego pokazuie
nam Duch Ś. y w tych słowiech przedsiewzietych przynosząc
y pociechę / a po tey śmiertelności oczekiwa nas nieśmiertelność /
a za ziemskie weźmiemy pewnie niebieskie mieszkanie. Co
abyśmy obaczyć mogli / y te słowa potrzebne uważyć / dla tegoż
iuż w Imie Panskie do ich uważania przystąpiemy:

A Naprzód obaczemy Conditia nasze śmiertelna /
w której żyiemy tu na świecie.
Powtóre / Obaczemy Condytia nieśmiertelna / ktora
potyka wiernych Panskich po wyściu z tego świata.
Potrzecie / Obaczemy pewność tego / iż ta Condicia
pewnie apewnie oczekiwa wiernych.
A nakoniec usłyszemy / Co nam czynić potrzeba / abysmy
Conditiey szcześliwey po śmierci uczestnikami
stać sie mogli
Pan Jezus śędzia żywych u umarłych / niechayże nam da Ducha swego S. Amen.

* * * * * *

Obróćmyś tedy to cośmy uważyli na pożytek swój a odniesiemy stąd naukę / przestrogę / napominamie i pociechę

Najprzód naukę stąd wy wszyscy miejsce abyście dobrze poznawali stan i condicjum swoją. Oto ciała wasze są domkiem ziemskim który się rozwalić ma / są przybytkiem na czas zbudowanym który pewnie upadnie i rozwali się. A tak uważajcie z pilnością początek / środek i koniec żywota waszego. Czym byliście czym jesteście i czym będziecie.

Czym byliście - ziemia. Czym jesteście - ziemią - bo domek i przybytek ziemski nosicie
Czym będziecie - ziemią - bo ten domek skażon będzie i w proch się obróci. I stądże jeden dobrze powiedział - o homo terraa est terra geris et i…. o człowiecze ziemią jesteś, ziemię nosisz i w ziemię się obrócić musisz.

My też, kto że jeszcze żyjemy staranie o ty czyńmy abyśmy za ziemskie chaty pałace niebieskie otrzymać mogli. Żyjmy pobożnie względem Boga dotrzymywając mu wiary
Żyjmy trzeźwie względem samych siebie. Żyjmy sprawiedliwie względem bliźnich naszych a gdy się okaże on Bog wielkiej chwały odniesiemy od niego koronę chwały którą nam niech da z ręki swej czego my życząc sobie mówmy nabożnie = Amen.