1 kwietnia 2018 (niedziela), 11:22:22
Znaczenie interpretacji z fizyce, prof. Krzysztof Meissner
Tu jest ważny wykład: https://www.youtube.com/watch?v=nSzLWfROobQ
Ale zachowuję go w swoim pliku, bo nie chcę aby mi zginął.
Copernicus Center for Interdisciplinary Studies
https://www.youtube.com/watch?v=nSzLWfROobQ
Opublikowany 18 sie 2017
Ostatni wykład czwartej edycji Copernicus Festival, zatytułowany "Znaczenie interpretacji w fizyce", wygłosił Krzysztof Meissner, polski fizyk teoretyk, profesor nauk fizycznych, specjalista w zakresie teorii cząstek elementarnych. Znakomity popularyzator nauki. Pracuje w Katedrze Teorii Cząstek i Oddziaływań Elementarnych Instytutu Fizyki Teoretycznej Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2009–2011 był dyrektorem naukowym Instytutu Problemów Jądrowych im. Andrzeja Sołtana. W 2011 roku rozpoczął pracę w nowo powstałym Narodowym Centrum Badań Jądrowych. Uczestniczy w badaniach w CERN. W 2013 roku został odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej w dziedzinie fizyki oraz osiągnięcia w działalności na rzecz popularyzacji nauki.
No i obiecuję sobie, że go opracuję bardziej.
prof. Meissner, Znaczenie interpretacji w fizyce
moje notatki z wykładu
3:00 Fizyka robi wolty, i koncepcje odrzucane, uważane za błędne z czasem okazują się właściwe.
- w teologii kalickiej jak i Świadków Jehowy też tak jest, choć się do tego nie przyznają
4:30 Fizyka zajmuje się teraz rzeczami nieobserwowalnymi albo trudno obserwowalnymi
5:10 Niedanow fizyka przeszła od Arystotelesa do Platona.
- Arystoteles - to istnieje to jest najważniejsze, to badajmy
- Platon - idee są najważniejsze, ich emanacje mniej
6:00 o tym jak dziś działają fizycy
10 tys godzin jak się nad czymś spędzi to człowiek zaczyna mieć jako taką kontrolę nad przedmiotem
- Moje wyliczenia: 10 tys. godzin (roboczych) to …… 200 na miesiąc, 2400 na rok, to 10 tys. godzin = 4 lata.
Jak się wymyśli już jakieś dobre równanie to opisuje ono więcej niż myśleliśmy. Przykład: równania OTW, o którym Eistein nie widział, że zawiera tak dużo.
Zmiana w sposobie działania fizyki:
- XIX wiek - szukało się przyczyny zjawisk, formułowało się prawo językiem matematyki. Prawo miało służyć opisowi obserwacji i miało służyć przewidzeniu. (wyjątki: (12:40) Kopernik Newton, Maxwell - tworzyli prawa mimo iż nie wynikały one z obserwacji)
- (13:20) W XX wieku zmieniło się. Einstein postuluje prawo, to prawo powinno mieć „symetrię” (jakąś własność szczególną), potem próbuje się zrozumieć słownik, potem (14:30) szuka doświadczeń, albo potwierdza albo do kosza.
15:30 z czystej myśli powstały dwie wielkie teorie fizyki:
- Mechanika kwantowa
- Ogólna teria względności
12:00 fizyka opisuje rzeczywistość w XIX wieku
16:40 - okazuje się, że świat nie jest ściśle symetryczny.
17:20 - wydawało się, że w mikroświecie film (czas) leci w obie strony, że o ile w normalnym świecie entropia rośnie, to w mikroświecie nie wiadomo… a okazało się, że nie.
18:13 Łamanie symetrii robią oddziaływania słabe. Związane z neutrinami. Elektromagnetyczne ani silne nie łamią symetrii.
19:00 - symetria względem przesunięć w czasie
20:30 - o przesunięciu w przestrzeni - powinno dać ten sam wynik
21:00 twierdzenie Emmy Noether
(Twierdzenie to mówi, że każda ciągła symetria praw fizyki (czyli taka, która nie zmienia zasady wariacyjnej najmniejszego działania oraz równań ruchu opisujących układ albo innych, równoważnych tym dwom, praw fizyki), opisywana przez grupę Liego, generuje tyle praw zachowania, ile jest niezależnych parametrów opisujących daną grupę Liego (lub generatorów grupy Liego)
- jak się nic nie rusza -> zasada zachowania energii
- przesunięcie -> zasada zachowania pędu
- obroty -> zasada zachowania momentu pędu
- …. i tak dalej, bo twierdzenie jest uogólnione na wiele wymiarów
21:45 o perpetum mobile
23:15 - dodawanie wymiaru nadmiarowego.....
o pojęciu U i po co się je wprowadza
Zasada: Nie potrafią sformułować teorii bez dodatkowego wymiaru, a potem….. potem szukamy takie sfomułowania aby od tego U nie zależało.
25:30 Najpierw u prowadzamy, a potem szukamy kiedy nie jest potrzebne.
26:10 - o fotonie, że jest bezmasowy
Elektromechanika klasyczna Maxwela - aby działała to elektron musi mieć masę zero, aby ta teoria działała.
Su3 * Su2 * U1 - to jest symetria świata
29:33 piękni równań geometrii rozniczkowej - wg Rimana.
Einstein zapisał w 1915 roku swoje równania OTW korzystając z formalizmów Rimana wprowadzonych 50 lat wcześniej.
Kolejność: (32:10) najpierw rozwija się teoria a potem przewidywanie obserwacji. Trochę to przypomina (33:10) drogę do nieskończoności.
Jeden z problemów, które widział Einstein to rozszerzanie się wszechświata. I tu pojawia się interpretacja.
34:40 tłumaczy obraz wielkiego wybuchu i rozszerzania się wszechświata.
(chyba pierwszy raz zrozumiałem: nieograniczony ale skończony - o ile liczby rzeczywiste są nieograniczone i nieskończone, to opis kąta fazowego też jest nieograniczony (może być każdy kąt, nawet 777 stopni) ale skończone, bo po 359 stopni jest 360 czyli 0).
36:00 OTW Einsteina może opisywać cały wszechświat, a teoria Newton nie (ale wystarczy do budowy domu z cegieł). Przyjmował, że wszechświat jest statyczny, i aby działało dodał Stałą kosmologiczną. Potem okazało się, że wszechświat się rozszerza i stała stała się konieczna.
40:00 - pytanie: dlaczego w nocy jest ciemno? bo wszechświat się rozszerza. Przy okazji Słońce daje niską entropię a nie energie.
42:30 Transformacje Lorentza (Newton pisał do Leibnitza, że czas jest absolutny, ale czy na pewno). I potem o szczególnej teorii względności (45:00)
45:15 - skąd się bierze węgiel we wszechświecie
podstawowy budulec wszechświata: 3/4 wodoru 1/4 helu
48:00 narzucanie interpretacji gdzy się ma przekonanie i rację jest dobre :-) a to nawet jest śmieszne - oj, kosmolodzy!
Potem nieco o historii.
53:00 koniec
* * * * * *
55:00 pytania.
Pytanie #1: czy istnieją racjonalne kryteria kiedy przestać się upierać?
Równania muszą być:
- piękne
- proste
- eleganckie
Ale nie wiadomo co to znaczy.
Przykład: zajmował się teorią strun i ….
…..
Roger penrouse mała entropia
1:22:00