Ewangelia Łukasza, rozdział 15 (Łk15)
Dopisek z lutego 2018:
Dziś odkrywam, że nie wolno dzielić 15 i 16 rozdziału, bo 16 da się wyjaśnić tylko po 15!
Notka z 2014 roku:
Darek przekonał mnie, że w tym rozdziale znajdują się nie trzy przypowieści ale jedna. Dziwne? A jednak.
Luźne uwagi wynotowane szybko na podstawie rozmowy z Darkiem:
- Jezus przemawiał do cisnących się do niego ludzi. Po pierwsze (1) grzeszników i celników oraz po drugie, (2) faryzeuszy i uczonych w piśmie co przyłazili robić zadymy.
- zgubiona owca jest jak zgubiony celnik (1) albo grzesznik, który jest gdzieś daleko, w świecie; obrazuje to pustynia, a w naszych realiach hale czy wielkie pastwiska (nie ma u nas takich);
- zgubiona drachma obrazuje faryzeuszy (2) albo uczonych w Piśmie co są blisko, ale blisko czego? Np. blisko świątyni, Pisma, kultu Boga i Jego objawienia, a więc w realiach Starego Przymierza blisko Boga, w domu;
- o dwóch synach jest tak - jeden poszedł w świat i jest daleko (1) a drugi był w domu ojca, blisko (2).
Chyba muszę dokładniej przebadać co na to retoryka biblijna.
A teraz tekst, po prostu podzielony wg. klasycznego podziału:
(Luk 15:1 ubg) I zbliżali się do niego wszyscy celnicy i grzesznicy, aby go słuchać. (2) A faryzeusze i uczeni w Piśmie szemrali, mówiąc: Ten człowiek przyjmuje grzeszników i jada z nimi.
(3) I opowiedział im taką przypowieść: (4) Któż z was, gdy ma sto owiec, a zgubi jedną z nich, nie zostawia dziewięćdziesięciu dziewięciu na pustyni i nie idzie za zgubioną, aż ją znajdzie? (5) Kiedy ją znajdzie, wkłada na swoje ramiona i raduje się.
(6) A przyszedłszy do domu, zwołuje przyjaciół i sąsiadów i mówi im: Cieszcie się ze mną, bo znalazłem moją zgubioną owcę. (7) Mówię wam, że podobnie w niebie większa będzie radość z jednego pokutującego grzesznika niż z dziewięćdziesięciu dziewięciu sprawiedliwych, którzy nie potrzebują pokuty.
(8) Albo która kobieta, mając dziesięć monet, jeśli zgubi jedną, nie zapala świecy, nie zamiata domu i nie szuka pilnie, aż ją znajdzie? (9) A znalazłszy, zwołuje przyjaciółki i sąsiadki i mówi: Cieszcie się ze mną, bo znalazłam monetę, którą zgubiłam. (10) Podobnie, mówię wam, będzie radość przed aniołami Boga z jednego pokutującego grzesznika.
(11) Powiedział też: Pewien człowiek miał dwóch synów. (12) I powiedział młodszy z nich do ojca: Ojcze, daj mi część majątku, która na mnie przypada. Podzielił więc majątek między nich. (13) Po kilku dniach młodszy syn, zabrawszy wszystko, odjechał w dalekie strony i roztrwonił tam swój majątek, żyjąc rozpustnie. (14) A gdy wszystko wydał, nastał wielki głód w tych stronach, a on zaczął cierpieć niedostatek. (15) Poszedł więc i przystał do jednego z obywateli tych stron, który posłał go na swoje pola, aby pasł świnie. (16) I pragnął napełnić swój żołądek strąkami, które jadały świnie, ale nikt mu nie dawał. (17) Wtedy opamiętał się i powiedział: Iluż to najemników mego ojca ma pod dostatkiem chleba, a ja z głodu ginę. (18) Wstanę więc i pójdę do mego ojca, i powiem mu: Ojcze, zgrzeszyłem przeciwko niebu i względem ciebie; (19) I nie jestem już godny nazywać się twoim synem. Zrób ze mnie jednego ze swoich najemników. (20)Wtedy wstał i poszedł do swego ojca. A gdy był jeszcze daleko, zobaczył go jego ojciec i użalił się nad nim, a podbiegłszy, rzucił mu się na szyję i ucałował go. (21) I powiedział do niego syn: Ojcze, zgrzeszyłem przeciwko niebu i przed tobą; nie jestem już godny nazywać się twoim synem. (22) Lecz ojciec powiedział do swoich sług: Przynieście najlepszą szatę i ubierzcie go; dajcie mu też pierścień na rękę i obuwie na nogi. (23) Przyprowadźcie tłuste cielę i zabijcie; jedzmy i radujmy się. (24) Ten mój syn bowiem był martwy, a znowu żyje, zaginął, a został znaleziony. I zaczęli się weselić. (25) Tymczasem jego starszy syn był na polu. Gdy wracał i był blisko domu, usłyszał muzykę i tańce. (26) Zawołał więc jednego ze sług i pytał, co to wszystko znaczy. (27) A on mu odpowiedział: Twój brat powrócił, a twój ojciec zabił tłuste cielę, ponieważ odzyskał go zdrowego. (28) Wtedy rozgniewał się i nie chciał wejść. Jego ojciec jednak wyszedł i namawiał go. (29) A on odpowiedział ojcu: Oto tyle lat ci służę i nigdy nie przekroczyłem twego przykazania, jednak nigdy nie dałeś mi koźlęcia, abym się weselił z moimi przyjaciółmi.
(30) Ale kiedy wrócił ten twój syn, który roztrwonił twój majątek z nierządnicami, zabiłeś dla niego tłuste cielę. (31) A on mu odpowiedział: Synu, ty zawsze jesteś ze mną i wszystkie moje dobranależą do ciebie. (32) Lecz trzeba było weselić się i radować, że ten twój brat był martwy, a znowu żyje, zaginął, a został znaleziony.
(Łk 16:1) Następnie zwrócił się do uczniów: Pewien bogaty człowiek miał zarządcę, którego złośliwie oskarżono przed nim, że trwoni jego majątek. (2) Wezwał go zatem i powiedział: Dlaczego takie rzeczy słyszę o tobie? Przedstaw mi sprawozdanie z twojej działalności, bo nie możesz już dłużej kierować gospodarstwem. (3) Wtedy zarządca pomyślał sobie: Co mam zrobić, skoro mój pan odbiera mi urząd? Do ciężkiej pracy sił już nie mam, a żebrania się wstydzę......... (...)
Spróbuję określić tabelkę do innego podziału:
temat | zagubione | posiadane | gdzie toczy się akcja | finał|
---|---|---|---|---|
sluchacze | celnicy słuchają | faryzeusze psioczą | ||
owce | jedna (1) się zgubiła | reszta (99) jest | pustynia, pastwisko, otwarty obszar | radujmy się |
drachmy | jedna (1) gdzieś zgineła | reszta (9) | dom, zamknięty teren, blisko | radujmy się |
synowie | jeden (1) poszedł w świat (daleko, otwarty obszar) | jeden (1) był z ojcem (domostwo, blisko) | radujcie się z jednego, a drugi? | |
celnicy i grzesznicy | faryzeusze, uczeni w Piśmie |
Dopisek (styczeń, luty 2018):
- Równoległy fragment u ap. Pawła: Ef 2:17n
[ Mesjasz ] zniósł Prawo oparte na przykazaniach, by — wnosząc pokój — stworzyć w sobie samym z dwóch jednego nowego człowieka 2.16 i obu pojednać z Bogiem w jednym ciele przez krzyż, na którym zniszczył wrogość. 2.17 A gdy przyszedł, ogłaszał pokój. Niósł go wam, pochodzącym z daleka, podobnie jak tym pochodzącym z bliska, 2.18 gdyż przez Niego mamy dostęp do Ojca, jedni i drudzy, w jednym Duchu.
- A gdyby tak przyjąć tezę, że Łk 16 to wyjaśnienie stanu w którym znajdują się dziś Żydzi?