25 czerwca 2016 (sobota), 14:02:02
	
			
			Ludzie po potopie
		
	
			#1. Wstęp
Ciekawe, bo tematem zajmuje się od 1992 roku. Co jakiś czas sięgam do Księgi Rodzaju i gdy widzę te liczb to próbuję je wstawić w tabelkę.
- pierwszy raz 16 czerwca 1990 roku, próbowałem programem Eureka na mojego PC-XT (procek 8088 10MHz, 640kB RAM). Mam zachowane plik LUDZIE.WKQ tylko nie mam go czym otworzyć.
 
- W 2003 roku bawiłem się już Exelem z pakieto Office 2000 na moim Windows 2000 (mam tego laptopa w szafie)
 
- Około 2004 - mąż Alicji, matematyk robi mi pierwszą analizę korelacji. Jest dobrze.
 
- W 2016 Sylwek przeprowadził analizy, które opisane są w liście
 
- W 2018, będąc w hotelu w Dubieniecku i mając dwa dni wolnego znowu sobie co policzyłem.
 
- maj 2021 - robię porządek z katalogami, bo grupka IPP musi sobie to sama policzyć.
 
#1.1 A po co to badanie?
... ano po to, bo jak jest dużo liczb, to fajnie jest się nim blisko przyjrzeć
#1.2 Założenia
- Używam Tysiąclatki, pewnie dlatego, że tłumaczenie to jest najbardziej w Polsce ugruntowane i imiona patriarchów z tego tłumaczenia są najbardziej w naszym języku znane.
 
- Jeżeli gdzieś nie używam Tysiąclatki to to zaznaczam.
 
- Ale dane sprawdzam z innymi tłumaczeniami, zwłaszcza z Gdańską wydaje się być to ważne, bo bazuje ona na innym tekście hebrajskim.
 
- ....
 
#2. Zabawy liczbami
#2.1 Pierwotne dane wejściowe
Oto fragment z Księgi Rodzaju, z rozdziału 5, wersety od 3 do 32. Akcentuję to co jest mi potrzebne, czyli Kto, kiedy miał syna, jak długo jeszcze żył i ile miał lat jak umarł. Jak w tekście pojawia się coś ciekawego to to podkreślam.
(3) Gdy Adam miał sto trzydzieści lat, urodził mu się syn, podobny do niego jak jego obraz, i dał mu imię Set. (4) A po urodzeniu się Seta żył Adam osiemset lat i miał synów oraz córki. (5) Ogólna liczba lat, które Adam przeżył, wynosiła dziewięćset trzydzieści. I umarł.
(6) Gdy Set miał sto pięć lat, urodził mu się syn Enosz. (7) A po urodzeniu się Enosza żył osiemset siedem lat i miał synów oraz córki. (8) I umarł Set, przeżywszy ogółem dziewięćset dwanaście lat.
(9) Gdy Enosz miał dziewięćdziesiąt lat, urodził mu się syn Kenan. (10) I żył Enosz po urodzeniu się Kenana osiemset piętnaście lat, i miał synów oraz córki. (11) Enosz umarł, przeżywszy ogółem dziewięćset pięć lat. 
(12) Gdy Kenan miał lat siedemdziesiąt, urodził mu się Mahalaleel. (13) A po urodzeniu mu się Mahalaleela żył Kenan osiemset czterdzieści lat i miał synów i córki. (14) I gdy Kenan przeżył ogółem dziewięćset dziesięć lat, umarł. 
(15) Gdy Mahalaleel miał sześćdziesiąt pięć lat, urodził mu się syn Jered. (16) A po urodzeniu się Jereda żył osiemset trzydzieści lat i miał synów i córki. (17) Gdy Mahalaleel miał ogółem osiemset dziewięćdziesiąt pięć lat, umarł. 
(18) Gdy Jered miał sto sześćdziesiąt dwa lata, urodził mu się syn Henoch. (19) A po urodzeniu się Henocha Jered żył osiemset lat i miał synów i córki. (20) Jered przeżył ogółem dziewięćset sześćdziesiąt dwa lata, i umarł. 
(21) Gdy Henoch miał sześćdziesiąt pięć lat, urodził mu się syn Metuszelach. (22) Henoch po urodzeniu się Metuszelacha żył w przyjaźni z Bogiem trzysta lat i miał synów i córki. (23) Ogólna liczba lat życia Henocha: trzysta sześćdziesiąt pięć. (24) Żył więc Henoch w przyjaźni z Bogiem, a następnie znikł, bo zabrał go Bóg. 
(25) Gdy Metuszelach miał sto osiemdziesiąt siedem lat, urodził mu się syn Lamek. (26) Po urodzeniu się Lameka żył jeszcze siedemset osiemdziesiąt dwa lata i miał synów i córki. (27) Metuszelach umarł, mając ogółem dziewięćset sześćdziesiąt dziewięć lat. 
(28) Gdy Lamek miał sto osiemdziesiąt dwa lata, urodził mu się syn. (29) A dając mu imię Noe, powiedział: Ten niechaj nam będzie pociechą w naszej pracy i trudzie rąk naszych na ziemi, którą Pan przeklął. (30) Lamek po urodzeniu się Noego żył pięćset dziewięćdziesiąt pięć lat i miał synów i córki. (31) Umierając, Lamek miał ogółem siedemset siedemdziesiąt siedem lat. 
(32) A gdy Noe miał pięćset lat, urodzili mu się: Sem, Cham i Jafet.
 
Dane liczbowe zebrane z tego tekstu:
|  Patriarcha | 
Kiedy miał syna | 
Syn | 
Ile jeszcze żył | 
Jak długo żył | 
| Adam | 
130 | 
Set | 
800 | 
930 | 
| Set | 
105 | 
Eosz | 
807 | 
912 | 
| Eosz | 
90 | 
Kenan | 
815 | 
905 | 
| Kenan | 
70 | 
Mahalaleel | 
840 | 
910 | 
| Mahalaleel | 
65 | 
Jared | 
830 | 
895 | 
| Jared | 
162 | 
Henoch | 
800 | 
962 | 
| Henoch | 
65 | 
Metuszelach | 
300 | 
365 | 
| Metuszelach | 
187 | 
Lamek | 
782 | 
969 | 
| Lamek | 
182 | 
Noe | 
595 | 
777 | 
| Noe | 
500 | 
Sem | 
  | 
  | 
 
No a teraz rozdział 11 Księgi Rozdzaju, wersety od 1 do 31. Znowu akcentuje imię, rok urodzenia syna a podkreślam to co pojawia się ciekawego.
(10) Oto są potomkowie Sema. 
Gdy Sem miał sto lat, urodził mu się syn Arpachszad, w dwa lata po potopie. (11) Po urodzeniu się Arpachszada Sem żył pięćset lat i miał synów i córki.
(12) Arpachszad, przeżywszy trzydzieści pięć lat, miał syna Szelacha. (13) A po urodzeniu się Szelacha Arpachszad żył czterysta trzy lata i miał synów i córki.
(14) Szelach, przeżywszy trzydzieści lat, miał syna Ebera; (15) po urodzeniu się Ebera żył Szelach czterysta trzy lata i miał synów i córki.
(16) Gdy Eber miał trzydzieści cztery lata, urodził mu się syn Peleg; (17) a po urodzeniu się Pelega żył Eber czterysta trzydzieści lat i miał synów i córki.
(18) Gdy Peleg miał trzydzieści lat, urodził mu się Reu; (19) a po urodzeniu się Reu żył Peleg dwieście dziewięć lat i miał synów i córki.
(20) Gdy Reu miał trzydzieści dwa lata, urodził mu się syn Serug; (21) a po urodzeniu się Seruga żył Reu dwieście siedem lat i miał synów i córki. 
(22) Gdy Serug miał trzydzieści lat, urodził mu się Nachor; (23) a po urodzeniu się Nachora żył Serug dwieście lat i miał synów i córki.
(24) Gdy Nachor miał dwadzieścia dziewięć lat, urodził mu się Terach; (25) a po urodzeniu się Teracha żył Nachor sto dziewiętnaście lat i miał synów i córki.
(26) Gdy Terach miał siedemdziesiąt lat, urodzili mu się synowie: Abram, Nachor i Haran.
(27) Oto dzieje potomków Teracha. Terach był ojcem Abrama, Nachora i Harana, a Haran był ojcem Lota. (28) Haran zmarł jeszcze za życia Teracha, swego ojca, w kraju, w którym się urodził, w Ur chaldejskim.
(29) Abram i Nachor wzięli sobie żony. Imię żony Abrama było Saraj, imię zaś żony Nachora - Milka. Była to córka Harana, który miał jeszcze drugą córkę, imieniem Jiska.(30) Saraj była niepłodna, nie miała więc potomstwa.
(31) Terach wziąwszy z sobą swego syna, Abrama, Lota - syna Harana, czyli swego wnuka, i Saraj, swą synową, żonę Abrama, wyruszył z nimi z Ur chaldejskiego, aby się udać do kraju Kanaan. Gdy jednak przyszli do Charanu, osiedlili się tam. (32) Terach doczekał dwustu i pięciu lat życia i zmarł w Charanie.
 
Dane liczbowe zebrane z tego tekstu: 
| Patriarcha  | 
Kiedy mał syna | 
Syn | 
Ile jeszcze żył | 
| Sem | 
100 | 
Arpachszad | 
500 | 
| Arpachszad | 
35 | 
Szelach | 
403 | 
| Szelach | 
30 | 
Eber | 
403 | 
| Eber | 
34 | 
Peleg | 
430 | 
| Peleg | 
30 | 
Reu | 
209 | 
| Reu | 
32 | 
Serug | 
207 | 
| Serug | 
30 | 
Nachor | 
200 | 
| Nachor | 
29 | 
Terach | 
119 | 
| Terach | 
70 | 
Abram | 
205 | 
 
#2.2 Pierwsze przetwarzanie powyższych liczb
- Mogę sprawdzić spójność rodowodów ludzi przed potopem, bo skoro jest podany rok, w którym urodził się syn, ile jeszcze żył, oraz całkowita liczba lat życia to to się musi sumować. Sprawdzam i widzę, że się zgadza. To dobrze.
 
- Mogę ustalić więc kto kiedy się urodził, przyjmując że Adam stworzony został w pierwszym roku. Dodaję więc kolumnę - rok urodzenia.
 
- Mogę też dołożyć kolumnę rok śmierci. Wszak rok śmierci to rok urodzenia plus długość życia. Ale z takim myśleniem należy być ostrożnym. Nie wiem jak to jest w kulturze hebrajskiej, ale u nas w Polsce można licząc w ten sposób popełnić błąd.
- Jasiu - przykład, w którym nie ma błędu:
- Jasiu urodził się 1 marca 1905 roku
 
- Jasiu zmarł 1 sierpnia 1975 roku przeżywszy lat 70 (wszak 1 stycznia 1975 roku obchodził swoje 70 urodziny)
 
- Mając te informację zapiszę, że Jasiu zmarł w 1975 roku
 
 
- Basia - przykład, w którym pojawia się błąd
- Basia urodziła się 1 września 1905 roku
 
- Basia zmarła 1 sierpnia 1975 roku, na miesiąc przed swoimi 70 urodzinami, więc miała lat 69.
 
- mogę się pomylić i dodając 1905 + 69 dojść do wniosku, że Basia zmarła w 1974.
 
 
 
- Mogę uzupełnić dane, których w 11 rozdziale Księgi Rodzaju nie ma, w kolumnie Jak długo żył dopisać wyliczoną długość.
 
- Dodam też sobie kolumnę informującą kiedy urodził się po potopie. O Arpachszadzie informacja podana jest wprost w Gen 11:10, a o innych da się wyliczyć, bo czuję, że może się przydać.
 
Tabelka wygląda więc tak: (Uwaga - nowa jest w nowszej notce!!!! -> )
| Patriarcha | 
Rok urodzenia | 
Ile lat po potopie | 
Rok śmierci | 
Syn | 
Kiedy miał syna | 
Ile jeszcze żył | 
Jak długo żył | 
| Adam | 
1 | 
  | 
931 | 
Set | 
130 | 
800 | 
930 | 
| Set | 
131 | 
  | 
1043 | 
Eosz | 
105 | 
807 | 
912 | 
| Eosz | 
236 | 
  | 
1141 | 
Kenan | 
90 | 
815 | 
905 | 
| Kenan | 
326 | 
  | 
1236 | 
Mahalaleel | 
70 | 
840 | 
910 | 
| Mahalaleel | 
396 | 
  | 
1291 | 
Jared | 
65 | 
830 | 
895 | 
| Jared | 
461 | 
  | 
1423 | 
Henoch | 
162 | 
800 | 
962 | 
| Henoch | 
623 | 
  | 
988 | 
Metuszelach | 
65 | 
300 | 
365 | 
| Metuszelach | 
688 | 
  | 
1657 | 
Lamek | 
187 | 
782 | 
969 | 
| Lamek | 
875 | 
  | 
1652 | 
Noe | 
182 | 
595 | 
777 | 
| Noe | 
1057 | 
  | 
 2007 | 
Sem | 
500 | 
 450 | 
 950 | 
| Sem | 
1557 | 
  | 
2157 | 
Arpachszad | 
100 | 
500 | 
600 | 
| Arpachszad | 
1657 | 
2 | 
2095 | 
Szelach | 
35 | 
403 | 
438 | 
| Szelach | 
1692 | 
440 | 
2125 | 
Eber | 
30 | 
403 | 
433 | 
| Eber | 
1722 | 
873 | 
2186 | 
Peleg | 
34 | 
430 | 
464 | 
| Peleg | 
1756 | 
1337 | 
1995 | 
Reu | 
30 | 
209 | 
239 | 
| Reu | 
1786 | 
1576 | 
2025 | 
Serug | 
32 | 
207 | 
239 | 
| Serug | 
1818 | 
1815 | 
2048 | 
Nachor | 
30 | 
200 | 
230 | 
| Nachor | 
1848 | 
2045 | 
1996 | 
Terach | 
29 | 
119 | 
148 | 
| Terach | 
1877 | 
2193 | 
2152 | 
Abram | 
70 | 
205 | 
275 | 
| Abram | 
1947 | 
2468 | 
  | 
  | 
  | 
  | 
  | 
 
 
 
#2.2 Zobrazowanie powyższych liczb
#2.2.1 Kolejność życia patriarchów
Na tym wykresie zaznaczam okres, w którym żyli kolejni patriarchowie. Czerwoną, pionową kreską zaznaczam potop.
A co z tego wykresu można wyczytać?
- Z wyjątkiem Noego każdy z przedpotopowych patriarchów mógł spotkać się ze swoim praojcem, Adamem. Mógł spytać go jak to było w raju, mógł z  bezpośredniej relacji usłyszeć przekazaną przez Boga historię stworzenia, a potem nieprzyjemną historię upadku i wypędzenia.
 
- Długowieczność Noego sprawiła, że do niego też mógł przyjść każdy z patriarchów po potopie, łącznie z Abramem. Mogli spytać go, jak to było przed potopem, mogli porozmawiać o Henochu i Lameku, których Noe znał.
 
- Na schemacie widać, jak krótko żył Henoch zanim zabrał go Bóg.
 
- Widać też, że Lamek pewnie żył by dłużej, gdyby mógł wejść do Arki. Podobnie Metuszelech. Dziwne to, że młodszy Lamek umarł na 3 lata przed potopem, a starszy Metuszelach - no właśnie? Czy żył 2 lata po potopie nie będąc w arce? Dziwne to jest - może tu właśnie mamy doczynienia z błędem przekazu.
 
 

 
#2.2.2 Długość życia patirarchów
 
Błąd na schemacie poniżej:
- Nie wolno Lamecha brać do średniej, bo zginął w wypadku, a dokładnie w wodach potopu.
 
- Co do Metuszelacha mogło być podobnie ale nie wiadomo.
 
  
#2.3 Pierwsze wnioski
Jakie wnioski płyną z takie tabelki?
- Można spróbować wyznaczyć datę potopu, bo wiem, że …
 
- Arpachszpad urodzil się w 1657, 
 
- było to dwa lata po potopie (co to znaczy dwa lata po w Gen 11:10)
 
- I już wiem, że potop był w 1655 roku.
 
- Wiemy też, że  (gen 7.6) "Noe miał sześćset lat, gdy nastał potop na ziemi." a Noe urodził się w 1057 więc potop był w 1657 !!!! Ojej!
 
- No i mam pierwszą niespójność i wątpliwość, bo 
 
- rok śmierci Metuszelacha to 1657, a ponieważ w arce go nie było, to czy dwa lata topił się pływając obok arki?
 
- rok śmierci Lameka to 1652 - a więc umarł na 3 lata przed potopem. Miał szczęście? albo umarł w potopie i jest tu jakiś błąd.
 
- a mam podstawę przypuszczać, że obaj zginęli w wodach potopu. Czyli +2 albo -3 lata błędu. Sporo.
 
- Można poszukać w Biblii brakujących danych, albo danych, które opisują te genealogie aby sprawdzić spójność, lub wyłapać rozbieżności. Można ....
- Ile żył Noe? Na pewno gdzieś to jest: 950 lat wg. Gen 9.28, więc Noe umarł w 2007, a po urodzeniu się Sema żył jeszcze 450 lat. Wpisuję to w tabelkę
 
- Ile żył Abraham?
- ponoć 180, ale gdzie to jest? - nie wiem gdzie, ale już wpisuję w tabelkę bo mi potrzebne !!!!1!!!!
 
 
- Można napisać coś o Izaaku.
- Urodził się późno.
 
- Jak długo żył?
 
- Czy warto zajmować się jeszcze Jakubem?
 
 
 
- Czy jeszcze da się wyciągnąć jakieś wnioski z tych danych? Tak - statystyczne.
 
#3. Hipoteza badawcza
#4. Wnioski
 
 
#99. Ciekawostki
#99.1 Uzgadnianie listy potomków Noego
Na początku uzgadniam listę potomków Noego, aby dojść do Abrahama. Próbuję wg. rozdziału 10 Księgi Rodzaju (imiona wg tłumaczenia BT).
(1) Oto potomstwo synów Noego: Sema, Chama i Jafeta. Po potopie urodzili się im następujący synowie:
(2) Synowie Jafeta: Gomer, Magog, Madaj, Jawan, Tubal, Meszek i Tiras.
(3) Synowie Gomera: Aszkanaz, Rifat i Togarma.
(4) Synowie Jawana: Elisza i Tarszisz, Kittim i Dodanim.
(5) Od nich pochodzą mieszkańcy wybrzeży i wysp, podzieleni według swych krajów i swego języka, według szczepów i według narodów.
(6) Synowie Chama: Kusz, Misraim, Put i Kanaan.
(7) Synowie Kusza: Seba, Chawila, Sabta, Rama i Sabteka. Synowie Ramy: Saba i Dedan.
(8) Kusz zaś zrodził Nimroda, który był pierwszym mocarzem na ziemi. (9) Był on też najsławniejszym na ziemi myśliwym. Stąd powstało przysłowie: Dzielny jak Nimrod, najsławniejszy na ziemi myśliwy. (10) On to pierwszy panował w Babelu, w Erek, w Akkad i w Kalne, w kraju Szinear. (11) Wyszedłszy z tego kraju do Aszszurus, zbudował Niniwę, Rechobot-Ir, Kalach (12) i Resan, wielkie miasto pomiędzy Niniwą a Kalach.
(13) Misraim miał jako potomstwo: Ludim, Anamim, Lehabim, Naftuchim, (14) Patrusim i Kasluchim, od których pochodzą Filistyni i Kaftoryci.
(15) Kanaan zaś zrodził: Sydona pierworodnego i Cheta. (16) A ponadto: Jebusytów, Amorytów, Girgaszytów, (17) Chiwwitów, Arkitów, Sinitów, (18) Arwadytów, Semarytów i Chamatytów. A potem szczepy kananejskie rozproszyły się. (19) Granica Kananejczyków biegła od Sydonus w kierunku Geraru aż do Gazy, a potem w kierunku Sodomy, Gomory, Admy i Seboim - aż do Leszy.
(20) Są to potomkowie Chama według ich szczepów, języków, krajów i narodów.
(21) Również Semowi, praojcu wszystkich Hebrajczyków i starszemu bratu Jafeta, urodzili się synowie.
(22) Synowie Sema: Elam, Aszszur, Arpachszad, Lud i Aram.
(23) Synowie Arama: Us, Chul, Geter i Masz.
(24) Arpachszad był ojcem Szelacha,
a Szelach - Ebera.
(25) Eberowi urodzili się dwaj synowie; imię jednego Peleg, gdyż za jego czasów ludzkość się podzieliła, imię zaś jego brata - Joktan.
(26) Joktan był ojcem Almodada, Szelefa, Chasarmaweta, Jeracha, (27) Hadorama, Uzala, Dikli, (28) Obala, Abimaela, Saby, (29) Ofira, Chawili i Jobaba. Oni wszyscy byli synami Joktana. (30) Obszar, na którym mieszkali, rozciągał się od Meszy w kierunku Sefar aż do wyżyny wschodniej.
(31) Oto synowie Sema według szczepów, języków, krajów i narodów.
(32) Oto szczepy synów Noego według ich pokrewieństwa i według narodów. Od nich to wywodzą się ludy na ziemi po potopie.
 
 Czyli potomkowie Noego to:
BT:
Sem, Arpachszad, Szelach, Eber, Peleg, Reu, Serug, Nachor, Terach i Abram. 
 
#99.2 Imiona patriarchów w innych tłumaczeniach
Ciekawostka w tych czytania to pojawiająca się postać Nimroda i jego zaangażowanie w Unię Europejską zwaną wtedy Babel, a potem nowa inicjatywa polityczna - Babilon.
Kolejna ciekawostka to jak te imiona (ja podaję za najbardziej popularną w kulturze polskiej Biblią Tysiąclecia) przekazują inne tłumaczenia:
BW:
Sem, Aprachszad, Szelach, Heber, Peleg, Reu, Serug, Nachor, Terach, Abram.
 
BG:
Sem, Arfachsad, Selech, Heber, Peleg, Rehu, Sarug, Nachor, Tareg, Abram.
 
x.Wujek:
Sem, Arphaxad, Sale, Heber, Phaleg, Rew, Sarug, Nachor, Thare, Abram.
 
#99.3 Septuaginta (dopisek po latach)
Dziwne to jest ale septuaginta (czyli pochodzący z III w. przed Chr. przekład Tory na grekę) inaczej oddaje długości życia patriarchów. Wszystko jest o 100 lat pomniejszone. Dziwne to jest. Nie wiem jakie jest wytłumaczenie tego. Może rabini co to tłumaczyli chcieli podkreślić, że nie jest to Tora.
	
			
		
				
		
	
  
  
    
          
					
		Komentarze: (2)
					
			
			
			
				
				
				
				Uwzględnić koniecznie Gen8:13 - Rdz 8:13 bt5 "W sześćset pierwszym roku, w miesiącu pierwszym, w pierwszym dniu miesiąca wody wyschły na ziemi, i Noe, zdjąwszy dach arki, zobaczył, że powierzchnia ziemi jest już prawie sucha."
							 
		 
				
			
				
				
				
				Jest błąd w liczbie lat urodzenia się Sema ,Noe miał 602 lata jak urodził mu się Sem ,2 lata po potopie ,a u Ciebie wynika ,że miał 500 lat ,Potop nastąpił w 1652 lata po stworzeniu Adama , gdy Noe miał 600 lat ,a u Ciebie jest ,że 1557 ,masz 100 lat pomyłki .Noe miał 602 lata jak urodził mu się Sem 2 lata po po potopie . Według właściwych wyliczeń , Sem urodził się w 1654 r. od stworzenia Adama .
							 
		 
	
			 
				Skomentuj notkę