Treść |
Analiza |
Wizja otwierania siedmiu pieczęci
|
(Ap 6:1) I zobaczyłem, gdy Baranek otworzył jedną z pieczęci, i usłyszałem jedno z czterech stworzeń, mówiące jakby głosem gromu: Przyjdź i patrz.
|
pieczęć #1 - biały koń
|
(2) I zobaczyłem, a oto biały koń; a ten, który na nim siedział miał łuk, i dano mu wieniec, i wyszedł zwyciężając, i aby zwyciężył. |
Kto to jest? A co o nim wiem?
- od pojawienia się jego zaczyna się jazda, wydarzenia są już określone
- ma łuk
- ma wieniec - co to znaczy?
- wyszedł zwyciężać!
- i celem tego zwycięstwa jest zwycięstwo? Dziwne!
****
łuk i wieniec -> zwycięzca -> wojna
- łuk
- wieniec
- zwycięzca
|
(3) A gdy otworzył drugą pieczęć, słyszałem drugie stworzenie, mówiące: Przyjdź i patrz.
|
pieczęć #2 - koń ognistoczerwony
|
(4) I wyszedł drugi koń, ognistoczerwony; a siedzącemu na nim, zostało dane zabrać pokój z ziemi, aby jedni drugich zabijali, i został mu dany wielki miecz.
|
- zabiera pokój z ziemi,
- ma wielki miecz,
- ludzie się zabijaną -> realność wojny
|
(5) A gdy otworzył trzecią pieczęć, słyszałem trzecie stworzenie, mówiące: Przyjdź i patrz. |
pieczęć #3 - koń czarny
|
I widziałem, a oto koń czarny; a ten, który na nim siedział, miał wagę w swojej ręce. (6) I słyszałem głos pośrodku czterech stworzeń, mówiący: Kwarta pszenicy za denara, i trzy kwarty jęczmienia za denara, a oliwie i winu nie wyrządzaj szkody.
|
waga (AA mówi, że lepsze tłumaczenie to jarzmo) -> głos pośrodku czterech stworzeń (Bóg) - pszenica, jęczmień, oliwa i wino
zawirowania ekonomiczne odnośnie jedzenia
|
(7) A gdy zdjął czwartą pieczęć, słyszałem głos czwartego stworzenia, mówiący: Przyjdź i patrz. |
pieczęć #4 - koń bladozielony (EIB: sinozielony, BT: trupiobladym)
|
(8) I zobaczyłem, a oto koń bladozielony, a ten, który na nim siedział, miał na imię Śmierć (θανατος), i Hades (αδης) idzie z nim; i dano im władzę nad czwartą częścią ziemi, aby zabijać mieczem i głodem, i śmiercią, i przez dzikie zwierzęta ziemi.
|
Śmierć (?), Hades -> dalej zabijanie mieczem i głosem (BT: morem) i przez dzikie zwierzęta
|
(9) A gdy otworzył piątą pieczęć, zobaczyłem poniżej ołtarza dusze zabitych z powodu Słowa Bożego i z powodu świadectwa, które posiadali. (10) I wołali potężnym głosem, mówiąc:
Jak długo, Panie, Święty i Prawdziwy, nie osądzisz i nie pomścisz naszej krwi na mieszkańcach ziemi?
|
#pieczęć #5 - dusze męczenników
Uwaga: dusze a nie ludzie, więc nie było jeszcze zmartwychwstania!
#biała szata
|
(11) I dano każdemu z nich długą białą szatę, i powiedziano im, aby odpoczywali jeszcze krótki czas, aż wypełnią liczbę ich współsług i ich braci, którzy mają być zabici, jak i oni. |
Biała szata ubierana na duszę? dziwne!
Odpoczywajcie jeszcze krótki czas.
|
(12) I zobaczyłem, gdy otworzył szóstą pieczęć, a oto nastało wielkie trzęsienie ziemi, i słońce stało się czarne jak wór włosienny, i księżyc stał się jak krew, |
pieczęć #6 - wielkie trzęsienie ziemi, zmiany w kosmosie
Kosmiczna katastrofa:
- słońce stało się czarne na wór włosienny
- księżyc jak krew
|
(13) I gwiazdy nieba spadły na ziemię, jak potrząśnięty przez gwałtowny wiatr figowiec zrzuca z siebie swoje niedojrzałe figi. |
- gwiazdy z nieba spadają na ziemię - ale jak figi, więc ziemi to niewiele robi
- niebo rozdziela się jak zwój
--> podobna rzecz poniżej 8:13
|
(14) I niebo zostało rozdzielone jak zwój, który jest rolowany, i każda góra i wyspa ze swoich miejsc zostały poruszone |
-> chyba u Piotra jest coś o zwijaniu nieba ?? ToDo!! |
(15) I królowie ziemi, i dostojnicy, i bogaci, i dowódcy wojskowi, i mocarze, i każdy niewolnik, i każdy wolny ukryli się w jaskiniach i w skałach gór, (16) I mówili do gór i skał: |
Chowanie się pod ziemią. Tunele? W 2019 roku tunele są modne. |
Padnijcie na nas i ukryjcie nas przed obliczem Tego, który siedzi na tronie, i przed gniewem Baranka; (17) Nadszedł bowiem wielki dzień Jego gniewu, a kto może się ostać? |
Gniew Baranka? - tzn. tu Baranek zmienia się w Lwa! Bezpośrednio przed siódmą pieczęcią. -> koniec czasu łaski. |
Wstrzymanie akcji na czas pieczętowania pieczęcią Boga
|
(Ap 7:1) I potem zobaczyłem czterech aniołów, stojących na czterech węgłach ziemi, trzymających cztery wiatry ziemi, aby nie wiał wiatr na ziemię, ani na morze, ani na żadne drzewo. |
Wstrzymanie akcji, bo musi się wykonać pewne zadanie powierzone przez Boga - pięczetowanie. |
(2) I zobaczyłem innego anioła wstępującego od wschodu słońca, mającego pieczęć Boga żywego; i zawołał potężnym głosem do czterech aniołów, którym zostało dane czynić szkodę ziemi i morzu, (3) Mówiąc:
|
|
Nie wyrządzajcie szkody ani ziemi, ani morzu, ani drzewom, aż odciśniemy pieczęć na czołach sług Boga naszego. |
Pieczętowanie sług Boga. |
(4) I usłyszałem liczbę tych, którzy są opieczętowani: sto czterdzieści cztery tysiące opieczętowanych ze wszystkich pokoleń synów Izraela: |
|
(5) z pokolenia Judy dwanaście tysięcy opieczętowanych,
z pokolenia Rubena dwanaście tysięcy opieczętowanych,
z pokolenia Gada dwanaście tysięcy opieczętowanych,
(6) z pokolenia Asera dwanaście tysięcy opieczętowanych,
z pokolenia Naftalego dwanaście tysięcy opieczętowanych,
z pokolenia Manassesa dwanaście tysięcy opieczętowanych,
(7) z pokolenia Symeona dwanaście tysięcy opieczętowanych,
z pokolenia Lewiego dwanaście tysięcy opieczętowanych,
z pokolenia Issachara dwanaście tysięcy opieczętowanych,
(8) z pokolenia Zebulona dwanaście tysięcy opieczętowanych,
z pokolenia Józefa dwanaście tysięcy opieczętowanych,
z pokolenia Beniamina dwanaście tysięcy opieczętowanych.
|
144000 = 12 * 12000 |
(9) Potem zobaczyłem, a oto wielki tłum ludzi, których nikt nie mógł zliczyć, z każdego narodu i plemion, i ludów, i języków, stojących przed tronem i przed Barankiem, odzianych w długie białe szaty, a w ich rękach były palmy. (10) I wołali potężnym głosem, mówiąc:
|
#wielki tłum ludzi - z każdego narodu, plemienia, z lidów i języków (to określenie już gdzieś było ToDo!!!)
#białe szaty
|
Zbawienie w Bogu naszym, siedzącym na tronie, i w Baranku. |
|
(11) I wszyscy aniołowie stanęli wokół tronu i wokół starszych i czterech stworzeń, upadli przed tronem na swoje oblicze i oddali pokłon Bogu, mówiąc: |
|
(12) Amen.
Błogosławieństwo i chwała, i mądrość, i dziękczynienie, i cześć, i moc, i siła
Bogu naszemu na wieki wieków.
Amen.
|
|
(13) A w odpowiedzi, jeden ze starszych powiedział do mnie: Kim są ci, którzy obleczeni są w długie białe szaty i skąd przyszli? (14) I powiedziałem mu: Panie, ty wiesz.
I powiedział mi: To są ci, którzy przychodzą z wielkiego ucisku i wyprali swoje szaty, i wybielili je we krwi Baranka. (15) Dlatego są przed tronem Boga i służą Mu dniem i nocą w Jego świątyni, a Ten, który siedzi na tronie, rozciągnie nad nimi namiot. (16) Nie będą głodować, ani pragnąć i nie uderzy na nich żar słońca, ani żaden upał. (17) Baranek bowiem, który jest pośrodku tronu, będzie ich pasł i poprowadzi ich do źródła wód żywych; i otrze Bóg wszelką łzę z ich oczu.
|
#świątynia???
Teoria: może to są ludzie na ziemi, który będą ochronieni przez kataklizmami, bo mają nad sobą namiot od Boga, a potem Baranek będzie ich prowadził do źródła wód.
Ap 20:4b
|
Siódma pieczęć
|
(Ap 8:1) A gdy zdjął siódmą pieczęć, nastała cisza w niebie na jakieś pół godziny. |
pieczęć #7 - cisza na pół godziny
#siódma pieczęć
|
(2) I zobaczyłem siedmiu aniołów, którzy stali przed Bogiem, i dano im siedem trąb.
(3) A inny anioł przyszedł i został postawiony przy ołtarzu, mając złotą kadzielnicę; i dano mu wiele kadzidła, aby ofiarował je z modlitwami wszystkich świętych na złotym ołtarzu, który jest przed tronem.
(4) I wzniósł się dym kadzideł z modlitwami świętych z ręki anioła przed Bogiem. (5) I wziął anioł kadzielnicę, i napełnił ją ogniem z ołtarza, i zrzucił na ziemię, i zabrzmiały głosy i grzmoty, i błyskawice, i trzęsienie ziemi.
|
Znowu są modlitwy świętych -> 4. i 5.
Znowu jest coś kosmicznego:
- głosy,
- grzmoty,
- błyskawice,
- trzęsienie ziemi.
|
Wizja siedmiu trąb
|
(6) A siedmiu aniołów, którzy mieli siedem trąb, przygotowało siebie, aby zatrąbić. |
|
(7) I zatrąbił pierwszy anioł, i powstał grad i ogień zmieszane z krwią, i zostały zrzucone na ziemię, a trzecia część drzew została spalona, i cała zielona trawa została spalona. |
trąba #1 - grad i ogień z nieba, ziemia rażona ogniem |
(8) I zatrąbił drugi anioł, i jakby wielka góra płonąca ogniem została zrzucona w morze, i trzecia część morza stała się krwią. (9) I zginęła w morzu trzecia część stworzeń mających dusze, i trzecia część okrętów uległa zniszczeniu. |
trąba #2 - morze staje się krwią
- ginie 1/3 zwierząt morskich
- ludzie tracą 1/3 statków
|
(10) I zatrąbił trzeci anioł, i spadła z nieba wielka gwiazda, płonąca jak pochodnia, i spadła na trzecią część rzek i na źródła wód. (11) A imię tej gwiazdy brzmi Piołun; i zamieniła się trzecia część wód w piołun, i wielu ludzi pomarło od tych wód, bo stały się gorzkie. |
trąba #3 - gwiazda spada z nieba na rzeki i źródła
- imię gwiazdy: Piołun
- wody stały się gorzkie i ludzie umierają od nich
|
(12) I zatrąbił czwarty anioł, i została uderzona trzecia część słońca i trzecia część księżyca, i trzecia część gwiazd, aby trzecia część ich została pogrążona w ciemności, i trzecia część dnia nie zajaśniała, podobnie i noc. |
trąba #4 - zmiany kosmiczne
- uderzona jest 1/3 część słońca
- 1/3 część księżyca
- 1/3 część gwiazd aby ta 1/3 pogrążyła się w ciemności
- nie jaśnieje też 1/3 dnia ani nocy
Patrz -> 6:13
|
(13) I zobaczyłem, i słyszałem jednego anioła, lecącego środkiem nieba, mówiącego potężnym głosem: |
|
Biada, biada, biada mieszkającym na ziemi, z powodu głosów trąb pozostałych trzech aniołów, którzy mają zatrąbić. |
#pierwsze biada |
(Ap 9:1) I zatrąbił piąty anioł, i widziałem spadającą z nieba na ziemię gwiazdę, i został mu dany klucz od studni otchłani (5421 φρεατος). (2) I otworzył studnię otchłani; i wzniósł się dym ze studni jak dym z wielkiego pieca, i słońce, i powietrze zostało zaćmione od dymu studni. |
#trąba 5 - gwiazda spada z nieba, otwarcie studni otchłani
- dym ze studni
- słońce zaćmione
- powietrze zaćmione
- -> słabo widać, trudno rozpoznać sprawy
|
(3) I z dymu wyszły na ziemię szarańcze; i dano im władzę, władzę, jaką na tej ziemi mają skorpiony, (4) I powiedziano im, żeby nie szkodziły trawie ziemi, ani żadnej zieleni, ani żadnemu drzewu, a tylko samym ludziom, którzy nie mają pieczęci Boga na swoich czołach. |
- szarańcze mają władzę!
- szarańcze szkodzą ludziom bez pieczęci Boga (-> pieczęć Boga ???)
pieczętowanie 144 tys i wielkiego tłumu było w Ap7
|
(5) I dano im nakaz, żeby ich nie zabijały, lecz aby byli dręczeni przez pięć miesięcy; a ból ich jest jak ból ukłucia skorpiona, gdy rani człowieka. |
- przez 5 miesięcy ludzie będą dręczeni
|
(6) I w tych dniach ludzie będą szukać śmierci, ale jej nie znajdą; i będą pragnąć umrzeć, ale śmierć od nich ucieknie. |
- śmierć ucieknie od cierpiących ludzi. Dziwne - eutanazja niemodna?
|
(7) A z wyglądu szarańcze były podobne do koni przygotowanych do wojny, a na ich głowach były jakby wieńce podobne do złota, a twarze ich jak twarze ludzi; (8) I miały włosy jak włosy kobiet, a zęby ich były jak zęby lwów; (9) I miały pancerze jakby pancerze żelazne, a szum ich skrzydeł jak głos wozów, gdy wiele koni biegnie do bitwy; (10) I ogony miały podobne jak u skorpionów, a żądła były w ich ogonach, a moc ich – szkodzić ludziom przez pięć miesięcy; |
Opis szarańczy:
- podobne do uzbrojonych koni
- na głowach coś (wieńce? anteny?)
- twarze jak u ludzi (maski?)
- włosy jak u kobiet - długie, ładne, zaplecione?
- silne zęby, jak u lwów
- pancerze
- szum wydaja jak wozy w ruchu
- ogony jak u skorponów
- żądła w ogonach (lufy armat, karabiny?)
- mogą szkodzić ludziom przez 5 miesięcy
-> patrz dalej - tam też jest jakaś armia
|
(11) I mają nad sobą króla, anioła otchłani (G3588 αβυσσου abyssou - otchłani, abyssu ), na imię mu po hebrajsku Abaddon (G1447 αβαδδων abaddōn - Abaddon, niszczyciel), a w greckim ma imię Apollon (G2192 απολλυων apollyōn - Apollon, Niszczyciel). |
Szarańcze nie mają króla a to ma - anioł otchłani - Abaddon albo Apollon.
#bestia z otchłani
|
(12) Jedno biada odeszło; oto nadchodzą po tych wydarzeniach jeszcze dwa biada. |
#drugie biada |
(13) I zatrąbił szósty anioł, i słyszałem głos jeden z czterech rogów złotego ołtarza, który jest przed Bogiem, (14) mówiący szóstemu aniołowi, który miał trąbę: Rozwiąż czterech aniołów związanych nad wielką rzeką Eufrat. (15) I zostali rozwiązani czterej aniołowie, przygotowani na tę godzinę i dzień, i miesiąc, i na rok, aby zabili trzecią część ludzi. |
#trąba 6 - czterej aniołowie zabijaną 1/3 ludzi |
(16) I liczba wojsk konnych była dwa miriady miriad; i usłyszałem jego liczbę. (17) I tak zobaczyłem w tym widzeniu konie; a ci, którzy siedzieli na nich mieli pancerze barwy ognistoczerwonej, i hiacyntu, i siarki; a głowy koni były jak głowy lwów, i z ich pysków wychodził ogień, dym i siarka. (18) Od tych trzech plag została zabita trzecia część ludzi: od ognia, od dymu i od siarki, które wychodziły z ich pysków. (19) Albowiem moc ich jest w ich pyskach i w ich ogonach; bo ich ogony są podobne do węży mających głowy; i nimi szkodzą. |
- Jakaś konnica w liczbie 200 mln.
- Ta konnica zabije 1/3 ludzi
- Wygląda to na czołgi.
|
(20) A pozostali ludzie, którzy nie zostali zabici tymi ciosami, nie upamiętali się z dzieł swoich rąk, tak by nie kłaniali się demonom i bożkom złotym, i srebrnym, i miedzianym, i kamiennym, i drewnianym, które nie mogą ani widzieć, ani słuchać, ani chodzić; (21) I oni nie upamiętali się ani ze swoich morderstw, ani ze swoich czarów, ani ze swojego nierządu, ani ze swoich kradzieży. |
Ludzie, którzy przeżyli nie nawracają się z bałwochwalstwa i złych czynów. |
Jan dostaje zwój do zjedzenia - i zjada, i ma prorokować (10:1-11)
|
(Ap 10:1) I zobaczyłem innego mocarnego anioła zstępującego z nieba, odzianego w obłok, a nad jego głową była tęcza, a jego oblicze jak słońce, i jego stopy jak kolumny ognia. (2) I miał w swojej ręce otwarty mały zwój, i postawił swoją prawą stopę na morzu, a lewą na ziemi. |
#mocarny anioł - pewnie chodzi o Pana Jezusa
Iz 43:12 - Ja zapowiadałem, wybawiałem i ogłaszałem, nie żaden obcy bóg pośród was. Wy jesteście moimi świadkami — oświadcza PAN — Ja zaś jestem Bogiem.
|
(3) I zawołał potężnym głosem, tak jak lew ryczy; a gdy zawołał, przemówiło siedem gromów swoimi głosami. (4)I gdy siedem gromów przemówiło swoimi głosami, zamierzałem pisać; ale usłyszałem głos z nieba, mówiący do mnie: Zapieczętuj to, co mówiło siedem gromów i nie zapisuj tego. |
|
(5) A anioł, którego zobaczyłem stojącego na morzu i na ziemi, podniósł swoją rękę ku niebu, (6) I przysiągł na żyjącego na wieki wieków, który stworzył niebo i to, co jest w nim, i ziemię i to, co jest na niej, i morze i to, co jest w nim, że czasu już nie będzie. (7) Ale w dniach głosu siódmego anioła, gdy będzie miał trąbić, dokona się tajemnica Boga, jak ogłosił to jako dobrą nowinę swoim sługom, prorokom. |
|
(8) A głos, który słyszałem z nieba, ponownie mówił ze mną i powiedział: Idź, weź mały zwój, który jest otwarty w ręce anioła stojącego na morzu i na ziemi. |
|
(9) I poszedłem do anioła, i powiedziałem mu: Daj mi mały zwój. I powiedział mi: Weź i go zjedz, a będzie gorzki w twoich wnętrznościach, ale w twoich ustach będzie słodki jak miód. |
Ez 3:1-3n |
(10) I wziąłem mały zwój z ręki anioła, i go zjadłem, i był w moich ustach słodki jak miód; ale gdy go zjadłem, stał się gorzki w moich wnętrznościach. |
|
(11) I powiedział mi: Trzeba ci ponownie prorokować nad ludami i narodami, i językami, i wieloma królami. |
Jan musi jeszcze dalej prorokować. |
Akcja w świątyni i pewnie też w Jerozolimie (11: -)
|
(Ap 11:1) I dano mi trzcinę podobną do laski; a anioł stał, mówiąc: Wstań i zmierz świątynię Boga, ołtarz i tych, którzy w niej oddają pokłon. (2) A wyłącz zewnętrzny dziedziniec, który jest przed świątynią, i nie mierz go, dany jest bowiem poganom; i będą deptać święte miasto przez czterdzieści dwa miesiące. |
#świątynia Boga
#ołtarz
poganie deptają miasto święte przez 42 miesiące
|
Dwóch świadków (11:3-)
|
(3) I dam dwom moim świadkom, i będą prorokować tysiąc dwieście sześćdziesiąt dni odziani we włosienice. |
42 * 7 = 1260 |
(4) Oni – to dwa drzewa oliwne i dwa świeczniki, które stoją przed Bogiem (TR: θεου, NA: kyriou) ziemi. (5) I jeśli ktoś zechce im szkodzić, ogień wychodzi z ich ust i strawia ich nieprzyjaciół; a jeśli ktoś zechce im szkodzić, w ten sposób musi on zostać zabity. (6) Oni mają władzę zamknąć niebo, aby nie padał deszcz w dniach ich prorokowania; i mają władzę nad wodami, aby je obrócić w krew, i uderzyć ziemię wszelką klęską, ilekroć by chcieli. |
|
(7) A gdy dopełnią składać swoje świadectwo, dzikie zwierzę (θηριον thērion) wychodzące z otchłani (αβυσσου abyssou - otchłani ) stoczy z nimi bitwę, zwycięży ich i ich zabije. (8) I zwłoki ich będą leżeć na placu wielkiego miasta, które duchowo nazywane jest Sodomą i Egiptem, gdzie i nasz Pan został ukrzyżowany. |
#bestia z otchłani, #dzikie zwierze wychodzące z otchłani -> por Ap 13:11 (tam dzikie zwierze wychodzi z ziemi - chyba coś innego, bo to wychodzi z otchłani)
Czy Jerozolima? będzie duchowo się zwać Sodomą i Egiptem? Tak!
|
(9) A ludzie z różnych ludów i plemion, i z języków, i z narodów patrzeć będą na zwłoki przez trzy i pół dnia; a ich zwłok nie dopuszczą złożyć w grobach. (10) A mieszkańcy ziemi będą radować się nad nimi i będą się weselić; i będą posyłać dary jedni drugim, dlatego że ci dwaj prorocy dręczyli mieszkańców ziemi. |
|
(11) A po trzech i pół dnia duch życia od Boga wstąpił w nich, i stanęli na swoich nogach, a wielki strach padł na tych, którzy ich oglądali. (12) I usłyszeli potężny głos z nieba, mówiący im: Wstąpcie tu; i wstąpili do nieba w obłoku, i patrzyli na nich ich nieprzyjaciele. |
dwóch świadków wstępuje do nieba w obłoku |
(13) A w tej godzinie nastało wielkie trzęsienie ziemi. I upadła dziesiąta część miasta, i zginęło podczas trzęsienia ziemi siedem tysięcy osób spośród ludzi; a pozostali przestraszyli się i oddali chwałę Bogu nieba. |
po trzęsieniu ziemi ludzie przestraszy się i oddali chwale Bogu. Dziwne - nawrócenie w Jerozolimie?
|
(14) Drugie biada przeszło; oto trzecie biada przychodzi szybko. |
#trzecie biada - biada #3 |
(15) I zatrąbił siódmy anioł, i rozległy się potężne głosy na niebie, mówiące: |
#trąba #7 - początek królestwa |
Królestwa tego świata stały się królestwem Pana naszego i Jego Pomazańca, i królować będzie na wieki wieków. |
Początek objawionego Królestwa Bożego - Mesjasz króluje. |
(16) I dwudziestu czterech starszych, którzy siedzą przed Bogiem na swoich tronach, upadło na swoje oblicza i oddało pokłon Bogu, (17) mówiąc: |
|
Dziękujemy Tobie, Panie, Boże Wszechmogący, który jesteś i byłeś, i który przychodzisz, że wziąłeś swoją wielką moc i zacząłeś królować, (18) a narody uniosły się gniewem, i nadszedł Twój gniew oraz czas sądzenia umarłych, aby dać nagrodę Twoim sługom, prorokom i świętym oraz bojącym się Twojego imienia, małym i wielkim, i zniszczyć tych, którzy niszczą ziemię. |
Mamy relację starszych siedzący w niebie:
- narody uniosły się gniewem - czy to jest bitwa?
- sąd umarłych
- Królowanie dla jednych:
- Zniszczenie dla drugich:
|
(19) I została otwarta świątynia Boga w niebie, i ukazała się skrzynia Jego przymierza w Jego świątyni; |
#świątynia w niebie
#skrzynia przymierza
|
i nastały błyskawice, głosy, gromy, trzęsienie ziemi i wielki grad. |
na ziemi jakieś nieprzyjemne rzeczy |