Subiektywny spis królów Polski
Notka z podróży do Leszna: Królowie Polski, w których wypada pamiętać więcej niż tylko imię, czyli mój subiektywny spis.
- różni tacy przez Mieszkiem, ponoć wygumowani w oświeceniu więc mało wiadomo
- Mieszko I, Bolesław Chrobry, Mieszko II, ... a potem dużo, dużo mniejszych bo rozbicie dzielnicowe …
- Władysław Łokietek 1260-1333
- Kazimierz Wielki 1310-1370
- 1364 ufundował Akademię Krakowską
- skodyfikował prawo -> statut wiślicko–piotrkowski
- ostatni z piastów, nie pozostawił następcy, więc korona przeszła na siostrzeńca, Ludwika Węgierskiego, którego córką była Jadwiga Andegaweńska, która ...
- Władysław II Jagiełło 1386-1434
- pierwsza żona, królowa Jadwiga Andegaweńska, królowa Polski w latach 1384-1399, poprosiła o przetłumaczenie Psałterza -> Psałterz Floriański
- że w 1410 Grunwald to wiadomo
- ciekawy jest stosunek Jagiełły do husytów, oraz obecność polskich wysłanników na Sobór w Konstancji, gdzie spalono Husa 1415
- ostatnia żona - królowa Zofia 1422-1461, zażyczyła sobie po polsku całą Biblię i kawałek dostała -> Biblia królowej Zofii
- obrońca wolności, między innymi na Soborze w Konstancji (1415) i ochronie uciekających do Polski husytów.
- potem wielu z Jagiellonów, trudno spamiętać: Władysław Warneńczyk (zginął w bitwie pod Warną: 1444) jest znany.
- Kazimierz IV Jagiellończyk jest łącznikiem: syn Jagiełły i ojciec Zygmunta Starego
- Zygmunt Stary 1507-1548
- ciekawa postać, choć lutrów w Gdańsku wycinał, a i reformacji się przeciwstawiał
- miał fajną żonę - królowa Bona wprowadziła w Polsce zwyczaj jedzenia włoszczyzny: kapusta, marchewka i inne takie
- Zygmunt August 1548-1572
- koronowany już w 1530, jeszcze za życia Zygmunta Starego
- 1555 - sejm w Piotrkowie i próba stworzenia kościoła narodowego
- Konfederacja Sandomierska 1570 - porozumienie polskich reformatorów
- Już po śmierci króla, w trakcie bezkrólewia podpisano w 1573 Konfederację Warszawską - o wolności wyznania
- Henryk Walezy 1573-1574 - importowana z Francji pomyłka, na szczęście uciekł
- ToDo: zbadać rolę Anny Jagiellonki
- Stefan Batory 1575-1586 - wojownik z Siedmiogrodu, troszkę porządku zaprowadził
- ToDo: zbadać rolę Anny Jagiellonki
- Zygmuny III Waza 1587-1632
- był synem Jana III Wazy (syna Gustawa I Wazy - taki szwedzki odpowiednik Zygmunta Starego) i Katarzyny Jagiellońskiej (córki Zygmunta Starego i królowej Bony)
- był katolikiem, uczniem jezuitów - i to był problem, bo widać jak Rzym wcinał się w Polską politykę;
- w potajemnych rokowaniach chciał za kasę sprzedać koronę królewską - nie był więc królem godnym królestwa;
- w Polsce nie było Wojny Trzydziestoletniej 1618-1648, choć troszkę król wspierał katolików wysyłając lisowczyków na Węgry;
- sprowokował wojnę ze Szwedami - Potop w latach 1655-1660
- Władysław IV Waza 1632-1648
- jemu dedykowana jest Biblia Gdańska z 1632 roku, ale czy ją przeczytał nie wiem;
- ToDo: Zbadać rolę francuskiej żony, która potem była też żoną Jana Kazimierza
- Jan II Kazimierz 1648-1668
- złożył śluby lwowskie oddające Polskę pod władzę demonów
- W Lesznie mieszkał wtedy Jan Amos Komeński (1628-1656) i sprzeciwiał się królowi w trakcie wojny ze Szwecją (potopu) 1655-1660
- ToDo: Zbadać rolę francuskiej żony, zdrowy po Władysławie (np. po co miała Marysienkę, którą zadziałała na Jana III)
- Po potopie kolejne wojny: Turcja & Tatarzy, Rosja ...
- Jak Korybut Wiśniowiecki 1669-1673 - okropna walka stronnictw politycznych;
- Jan III Sobieski 1674-1696
- odsiecz cesarza pod Wiedniem
- August II Mocny 1697-1733 z Saksonii
- królował z przerwą na Stanisława Leszczyńskiego 1704–1709 - Szwedzi próbują w Polsce mieć swojego króla
- w tym czasie w Lipsku Bach komponuje kantaty
- Stanisława Leszczyńskiego 1733–1736
- August III Sas 1733-1763
- Stanisław August Poniatowski 1764-1795
- zaprzedany carycy Katarzynie, pewnie rozmawiał z nią po niemiecku
Minimum, co wiedzieć wypada
- Piastowie: Mieszko, Bolesław, Władysław i dużo innej drobnicy
- Kazimierz Wielki - XIV wiek - w Polsce zaczyna być porządny porządek
- Władysław Jagiełło - XV wiek - miły koniec średniowiecza, w Polsce jest fajnie
- Zygmunt Stary i dwa inne Zygmunty - XVI wiek, odrodzenie, renesans, reformacja
- Stefan i Jany, Stanisławy, Augusty więc dramat i upadek państwa w XVII i XVIII wieku
Notki o notatce:
- A Leszno to szokujące miasto. Tak jak Płock - daje do myślenia, tylko Płock o XIII wieku, Gniezno o X i XI a Leszno to wiek XVII i XVIII. Taką fajną wycieczkę z historią sobie zrobiłem. A przyjechałem w sierpniu 2016 roku do Leszna bo grała tu Orkiestra Historyczna {Oh!} i było miło ich posłuchać.
- Podobną notatką jest Subiektywny przegląd papieży
Kategorie: notatka, historia, urlop, notatka historyczna, _blog, notatka / historia, historia / notatka
Słowa kluczowe: królowie polski, zygmunt stary, batory, sobieski, leszczyński, august mocny, zygmunt august
Komentarze: (3)
Kazimierz Wielki, September 26, 2016 21:39 Skomentuj komentarz
Kazimierz Wielki zapisał się do Jagiellonów?
anonim, December 26, 2016 17:09 Skomentuj komentarz
Coś mi się pokićkało. Poprawiam.
wojtek, September 7, 2017 20:12 Skomentuj komentarz
- Gal Anomim pisał swoją kronikę w latach 1012 do 1016, a więc za Bolesława Krzywoustego.
- Wincenty Kadłubek pisał swoją do 1205
-- Kadłubek dobrze znał kronikę Gala
-- król Bolesław Chrobry pewnie czytał lub słuchał kronikę Gala bo dał swojemu synowi imię Lester, a imię te jest zapisane w kronice Gala jako przodek Mieszka.
-- Kadłubek prawdopodobnie znał oryginał Gala
- Żywot św. Stanisława, i Żywot Większy św. Stanisława - kroniki Wincentego z Kielc (albo Kielcz)
-- w tej kronice jest wyraźne nawiązanie do kroniki Gala
-- 1380 - kronika książąt Polskich - książę Ludwig z Brzegu ją sfinansował - tam też są nawiązania do kroniki Gala
- Kodeks Zamojski - zawiera kronikę Gala Anomina, ale zawiera też Żywot Aleksandra Mecedończyka.
-- kodeks spisany był już z kopi, bo wygląda, że Kadłubek miał starszy.
- Kodeks Sędziwoja z Czechla - w tym kodeksie są wszystkie kodeksy historyczne. Z I połowy XIV wieku. Sędziwoj był doradcą Jagiellończyka.
- Kodeks .... w Bawarii jest - z 1401 zawiera wypisy (wszystkie wstępy) z Gala Anonima
- Kodeks Szamotulskiego z Trzemeszna, z 1470 roku, zawiera inną niż w Kodeksie Zamojskich wersja Gala Anomima. W teksie kopista dodał daty roczne pewnie posługując się jakimiś rocznikami. Są też przeróbki dopisujące lepszy stan wiedzy - są wstawki hagiograficzne o bp. (już) św. Stanisławie.
- Kronika Długosza jest przy tym już dość monumentalna. Długosz znał kronikę Gala z kodeksu Zamojskich.
- Potem, przez długo już mało kto się zajmował czytaniem Gala.
- 1550 Historia Polski Marcina Kromera, napisana dla obcokrajowców, 30 ksiąg! Kromer na marginesie Kodeksu Zamojskich napisał, że "to jest utwór jakiegoś Gala" - więc on nadał imię Galowi Anonimowi.
(Notka na podstawie: Wykład dr. hab. Pawła Żmudzkiego wygłoszony podczas pokazu rękopisu „Kroniki polskiej” Galla Anonima)