Słowo kluczowe: herbert


4 maja 2023 (czwartek), 15:33:33

Kuszenie Barucha

Spotkałem dziś Grzesia N. a potem, gdy dołączyła do niego jego żona puściła mi wiersz Herberta, z tomiku Pan Cogito. Ładny, nie znałem. Już znam.

Pan Cogito opowiada o kuszeniu Spinozy

Zbigniew Herbert

Baruch Spinoza z Amsterdamu
zapragnął dosięgnąć Boga

szlifując na strychu
soczewki
przebił nagle zasłonę
i stanął twarzą w twarz

mówił długo
(a gdy tak mówił
rozszerzał się umysł jego
i dusza jego)
zadawał pytania
na temat natury człowieka

– Bóg gładził roztargniony brodę
pytał o pierwszą przyczynę

– Bóg patrzył w nieskończoność
pytał o przyczynę ostateczną

– Bóg łamał palce
chrząkał

kiedy Spinoza zamilkł
rzecze Bóg

– mówisz ładnie Baruch
lubię twoją geometryczną łacinę
a także jasną składnię
symetrię wywodów

pomówmy jednak
o Rzeczach Naprawdę
Wielkich

– popatrz na twoje ręce
pokaleczone i drżące

– niszczysz oczy
w ciemnościach

– odżywiasz się źle
odziewasz nędznie

– kup nowy dom
wybacz weneckim lustrom
że powtarzają powierzchnię

– wybacz kwiatom we włosach
pijackiej piosence

– dbaj o dochody
jak twój kolega Kartezjusz

– bądź przebiegły
jak Erazm

– poświęć traktat
Ludwikowi XIV
i tak go nie przeczyta

– uciszaj
racjonalną furię
upadną od niej trony
i sczernieją gwiazdy

– pomyśl
o kobiecie
która da ci dziecko

– widzisz Baruch
mówimy o Rzeczach Wielkich

– chcę być kochany
przez nieuczonych i gwałtownych
są to jedyni
którzy naprawdę mnie łakną

teraz zasłona opada
Spinoza zostaje sam

nie widzi złotego obłoku
światła na wysokościach

widzi ciemność

słyszy skrzypienie schodów
kroki schodzące w dół

Notka biograficzna (ku pamięci)

  • Baruch Spinoza (1632-1677), urodził się Amsterdamie, filozof, poczęci żyd z Portugalii, z zawodu rzemieślnik optyczny. Zajmował się metafizyką, filozofią umysłu, filozofią religii, etyką i filozofią polityki - jednym słowem racjonalista.
  • Kartezjusz to René Descartes (1596-1650) - filozof francuski, ale też matematyk. Jedno pokolenie wcześniej przed Spinozą.
  • Bach umiera w 1650 roku, żyje już wtedy Haydn a za 6 lat urodzi się Mozart. XVI-wieczna reformacja poprzez barok przechodzi w oświecenie końca wieku XVIII, aby rozpalić francuską rewolucje, które zaczęła zniszczenie.

 

 


Kategorie: _blog, wiersz


Słowa kluczowe: kuszenie barucha, pan cogito, herbert, spinoza


Komentarze: (0)

Skomentuj notkę
28 września 2018 (piątek), 13:06:06

Herbert, i nieniszczący test na lewaka

Wszelkiej maści lewakom, zarówno z PO jak i z PiS dedykuje dziś wiersz Herberta pt. Damastes (właśnie puścili w radio, gdy jechałem autostradą A4). Dedykuję - bo wiersz jest mocny, a zbliżają się wybory i w mediach zaczyna się.

Aha - jeszcze test na lewaka. Zachęcam aby sobie go zrobić. Uwaga:

Jeżeli (#1) wiem jak i po co powinni żyć inni ludzie, i jednocześnie (#2) podejmuję jakiekolwiek działania, których efektem może być przymuszenie ich do takiego życia - jestem lewakiem.

Dobrze, aby każdy sobie taki test zrobił. Damastes był lewakiem - chciał aby ludzie żyli w równości.

Damastes z przydomkiem Prokrustes mówi

Zbigniew Herbert

Moje ruchome imperium między Atenami i Megarą

władałem puszczą wąwozem przepaścią sam bez rady starców głupich insygniów z prostą maczugą w dłoni odziany tylko w cień wilka i grozę budzący dźwięk słowa Damastes

brak mi było poddanych to znaczy miałem ich na krótko nie dożywali świtu jest jednak oszczerstwem nazwanie mnie zbójcą jak głoszą fałszerze historii

w istocie byłem uczonym reformatorem społecznym moją prawdziwą pasją była antropometria

wymyśliłem łoże na miarę doskonałego człowieka

przyrównywałem złapanych podróżnych do owego łoża trudno było uniknąć – przyznaję – rozciągania członków obcinania kończyn

pacjenci umierali ale im więcej ginęło tym bardziej byłem pewny że badania moje są słuszne cel był wzniosły postęp wymaga ofiar

pragnąłem znieść różnicę między tym co wysokie a niskie ludzkości obrzydliwie różnorodnej pragnąłem dać jeden kształt nie ustawałem w wysiłkach aby zrównać ludzi

pozbawił mnie życia Tezeusz morderca niewinnego Minotaura ten który zgłębiał labirynt z babskim kłębkiem włóczki pełen forteli oszust bez zasad i wizji przyszłości

mam niepłonną nadzieję że inni podejmą mój trud
i dzieło tak szczytnie zaczęte doprowadzą do końca

 

Kategorie: _blog, poezja, wiersz


Słowa kluczowe: wiersz, herbert, lewactwo, Damastes, Prokrustes, Προκρουστης


Komentarze: (0)

Skomentuj notkę
6 lipca 2018 (piątek), 13:21:21

Zbigniew Herbert, Próba rozwiazania mitologii

Jadąc na OdwykCamp w radio usłyszałem, więc odnotowuję:

Próba rozwiazania mitologii

Zbigniew Herbert

Bogowie zebrali się w baraku na przedmieściu.
Zeus mówił jak zwykle długo i nudnie.
Wniosek końcowy: organizację trzeba rozwiązać, dosć bezsensownej konspiracji, należy wejść w to racjonalne społeczeństwo i jakos przeżyć.
Atena chlipała w kącie.

Uczciwie - trzeba to podkreslić - podzielono ostatnie dochody.
Posejdon był nastawiony optymistycznie. Głośno ryczał, że da sobie radę.
Najgorzej czuli się opiekunowie uregulowanych strumieni i wyciętych lasów.
Po cichu wszyscy liczyli na sny, ale nikt o tym nie chciał mówić.
Żadnych wniosków nie było.
Hermes wstrzymał się od głosowania.
Atena chlipała w kącie.

Wracali do miasta póznym wieczorem, z fałszywymi dokumentami w kieszeni i garscia miedziaków.
Kiedy przechodzili przez most, Hermes skoczył do rzeki.
Widzieli jak tonał, ale nikt go nie ratował.
Zdania były podzielone; czy był to zły, czy, przeciwnie, dobry znak.
W każdym razie był to punkt wyjscia do czegos nowego, niejasnego.

Usłyszałem tu jakieś cienie przemówień Gomułki, rozwiązania AK, likwidacji Polskiego Państwa Podziemnego, konspiracji WiNu i tych kolejnych. Usłyszałem więc wyszukałem, przeczytałem i tu publikuję. Wiersz pochodzi z przed 1964 roku, wtedy wydany w małym nakładzie, choć na poważnie znalazł się w tomie "Napis" wydanym w kraju, w 1969 roku.


Przy okazji mała Zabawa w Słowa. Z Wiki przepisuję definicję:

Proza poetycka – rodzaj prozy, która obejmuje utwory o charakterze refleksyjnym, liryczno-opisowym. Utwory te są bogate w metafory, wyszukane słownictwo oraz są wyraźnie zrytmizowane nacechowane powtórzeniami, paralelizmami.

Atena chlipała w kącie...


Kategorie: _blog, poezja


Słowa kluczowe: herbert, mitologia, lata 60-te, Proza poetycka


Komentarze: (0)

Skomentuj notkę

Disclaimers :-) bo w stopce coś wyglądającego mądrze można napisać. Wszystkie powyższe notatki są moim © wymysłem i jako takie związane są ze mną. Ale są też materiały obce, które tu przechowuję lub cytuje ze względu na ich dobrą jakość, na inspiracje, bądź ilustracje prezentowanego lub omawianego tematu. Jeżeli coś narusza czyjeś prawa - proszę o sygnał abym mógł czym prędzej naprawić błąd i naruszeń zaniechać.