Dzięki temu obrazowi możemy zobaczyć, jak w XIV wieku wyglądała papieska tiara (tiara to potrójna korona). Przy okazji silna sugestia, że papież to schodkami do góry, do nieba idzie co moim zdaniem wcale takie pewne nie jest.
Oryginalna notka pochodzi z września 2004. Tu jest wersja lekka, do wydrukowania.
Hans Memling "Sąd Ostateczny", 1471 roku, foto © Ryszard Petrajtis
Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto słucha słowa mego i wierzy w Tego, który Mnie posłał, ma życie wieczne i nie idzie na sąd (BG: nie będzie potępiony), lecz ze śmierci przeszedł do życia. (J5:24)
| Schemat zaprezentowany na obrazie. | Wypowiedź Pana Jezusa z J5:24 |
 |
 |
Zaprawdę, zaprawdę mówię wam:
Kto słucha mojego słowa
i wierzy Temu, który mnie posłał,
ma życie wieczne
i nie idzie na sąd,
ale przeszedł ze śmierci do życia.
(J 5:24 tpnt)
Niektórzy twierdzą, że w niebie będzie nudno. Na pewno nie, skoro będą tam grać takie kapele. Ale jeżeli ten wycinek z obrazu Meemlinga nie przekonuje amuzycznych to niech wiedzą, że pobyt w niebie nie będzie trwał wiecznie - Pan Bóg uczynił dla ludzi ziemię, i po zniszczeniu tej ziemi (bo będzie zniszczona) pojawi się Nowa Ziemia z jednoczesnym zachowaniem możliwości przejścia do Nieba na anielski koncert (nie wiem tylko czy dla wszystkich będą karnety).
Muzyka sfer?
Pan Bóg stworzył Ewę wyciągając ją z boku Adama, więc od tego momentu Adam jest jakby niekompletny, pełnię osiąga poprzez złączenie się z kobietą.
O tym, że Bóg stworzył czytamy w Gen 1
Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę. (28) Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad ptactwem podniebnym, nad rybami morskimi i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi. (Rdz 1:27-28 BT5)
A jak to zrobił czytamy w rozdziale 2.
(18) Potem Pan Bóg rzekł: Nie jest dobrze, żeby mężczyzna był sam; uczynię mu zatem odpowiednią dla niego pomoc. (19) Ulepiwszy z gleby wszelkie zwierzęta lądowe i wszelkie ptaki podniebne, Pan Bóg przyprowadził je do mężczyzny, aby przekonać się, jak on je nazwie. Każde jednak zwierzę, które określił mężczyzna, otrzymało nazwę „istota żywa”. (20) I tak mężczyzna dał nazwy wszelkiemu bydłu, ptakom podniebnym i wszelkiemu zwierzęciu dzikiemu, ale nie znalazła się pomoc odpowiednia dla mężczyzny. (21) Wtedy to Pan sprawił, że mężczyzna pogrążył się w głębokim śnie, i gdy spał, wyjął jedno z jego żeber, a miejsce to zapełnił ciałem. (22) Po czym Pan Bóg z żebra, które wyjął z mężczyzny, zbudował niewiastę. A gdy ją przyprowadził do mężczyzny, (23) mężczyzna powiedział: Ta dopiero jest kością z moich kości i ciałem z mego ciała! Ta będzie się zwała niewiastą, bo ta z mężczyzny została wzięta. (Rdz 2:18-23 BT5)
A tak ładnie zobrazował to Memling, gdzieś pod koniec XV wieku.
#1. Wczoraj wieczorem paliła się katedra w Paryżu i dlatego dziś piszę tą notkę.
#2. O budowlach sakralnych warto wiedzieć to:
W trakcie rozmowy Jezusa z Samarytanką, gdy Jezus delikatnie dotknął problemu jej grzechu ta zgrabnie uciekła w dyskusję o religii:
Powiedziała mu: Panie, widzę, że jesteś prorokiem. (20) Nasi ojcowie na tej górze czcili Boga, a wy mówicie, że w Jerozolimie jest miejsce, gdzie należy go czcić.
(21) Jezus powiedział do niej: Kobieto, wierz mi, że nadchodzi godzina, gdy ani na tej górze, ani w Jerozolimie nie będziecie czcić Ojca. (22) Wy czcicie to, czego nie znacie, a my czcimy to, co znamy, ponieważ zbawienie pochodzi od Żydów. (23) Ale nadchodzi godzina, i teraz jest, gdy prawdziwi czciciele będą czcić Ojca w duchu i w prawdzie. Bo i Ojciec szuka takich, którzy będą go czcić. (J4:19-23 ubg)
Wnioski: mamy już dni, w których nie czci się Boga ani na tym miejscu, ani nawet w Jerozolimie, która była przez Boga upatrzonym do tego miejscem, gdyż to Świątynia Jerozolimska była jedyną budowlą zbudowaną zgodnie z zaleceniami Boga aby sprawować tam Jego kult. Wszystkie inne budowle religijne to wymysły ludzi na temat czczenia Boga, a więc budowle obarczone dużym potencjałem błędu.
Świątynia Jerozolimska podobała się Bogu, ale do czasu, gdyż na kilka dni przed tym jak Jezus złożył Bogu ofiarę z siebie powiedział:
(1) A Jezus wyszedł ze świątyni i oddalił się. I podeszli do niego jego uczniowie, aby pokazać mu zabudowania świątynne. (2) Lecz Jezus powiedział do nich: Czyż nie widzicie tego wszystkiego? Zaprawdę powiadam wam, nie zostanie tu kamień na kamieniu, który by nie został zwalony. (Mt 24:1-2 ubg)
No i w 70 roku stało się - zburzono Świątynię Jerozolimską, budowlę, która trwała prawie 1000 lat! Stało się tak dlatego, że przestała być potrzebna, a ludzie, zamiast zrobić z niej muzeum nadal jej używali tak jakby ofiara Jezusa nie została przyjęta.
#3. Memling wejście do nieba oddał jako wejście do katedry:
I nawet pięknie oddał sklepienie, takie typowe dla gotyckich katedr (późne średniowiecze).
#4. Inne Wycinanki z Memlinga są tu http://wojtek.pp.org.pl/temat/lista/wycinanki%20z%20memlinga
Ważne uzupełnienie:
1 List do Koryntian 3:16-17
316 Czyż nie wiecie, żeście świątynią Boga i że Duch Boży mieszka w was?
17 Jeżeli ktoś zniszczy świątynię Boga, tego zniszczy Bóg. Świątynia Boga jest świętą, a wy nią jesteście.
Otwieram niniejszym nową serię notek, pt. "Wycinanki z Memlinga".
Kolejne wersje robi się poprzez wycięcie czegoś, i Nową Notkę (a nie kolejną wersję notki!)
Tu obraz w rozdzielczości 300dpi (szerokość 1222 px) ale do wycinania jest większy, jak się kliknie na tego:
Byłem w Gdańsku, w Kościele Mariackim, w którym wisiał pięknie odnowiony, bardzo ważny obraz.
Hans Memling "Sąd Ostateczny", 1471 r.
olej, tempera, deska, wymiary: część środkowa 221x160,5cm skrzydła 223,5x72,3cm; foto © Ryszard Petrajtis
Obraz robi wrażenie. Właśnie po to został namalowany i takie było zamierzenie zarówno fundatora jak i twórcy dzieła. Nie można zapominać, że obraz jest wytworem pewnej epoki, ale też należy pamiętać, że obraz ten (i inne jemu podobne) wywarł wielki wpływ na myślenie ludzi, nie tylko w swojej epoce ale i w epokach następnych. Wywar on też wpływ na myślenie moje. Niestety.
Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto słucha słowa mego i wierzy w Tego, który Mnie posłał, ma życie wieczne i nie idzie na sąd, lecz ze śmierci przeszedł do życia.
(Ewangelia wg Świętego Jan 5:24, przekład za Biblią Tysiąclecia)
Abstrahując od średniowiecznych wizji nieba i piekła, spróbowałem określić stany ludzi znajdujących się na obrazie, oraz możliwe grafy przejść pomiędzy nimi. Oto co mi wyszło. Do opisu nie używam języka średniowiecznej sztuki, ale próbuję to oddać za pomocą grafów opisujących algorytmy albo procesy.
Proste? Tak. Przekonany jestem, że taką "czegoś tam po śmierci" wizję ma większość osób, z którymi na co dzień się spotykam niezależnie od tego, czy deklarują się jako wierzący czy też niewierzący i cokolwiek miało by to deklarowanie się oznaczać.
Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam:
Kto słucha słowa mego i wierzy w Tego, który Mnie posłał,
ma życie wieczne
i nie idzie na sąd, lecz ze śmierci przeszedł do życia.
Ewidentnie Jezus wyróżnia tu pewnych ludzi, określając ich jako tych, którzy "słuchają słowa jego i wierzą w Tego, który go posłał". Wiara w Boga i posłuszeństwo Mesjaszowi to dwie cechy, które wyróżniają ludzi o których mówi Jezus i o których jest w dalszej części wersetu.
ma życie wieczne - wypowiedzenie tego do kogoś, kto żyje na ziemi jest o tyle kłopotliwe, że może być zrozumiane jako "nie umrzesz, i będziesz na tej ziemi żył wiecznie bo masz już taki potencjał życia", albo (co jest bardziej zgodne z obserwacją współczesnych ludzi) "umrzesz (bo wszyscy przez śmierć przechodzą) ale mimo to będziesz żył, bo masz życie wieczne".
... nie idzie na sąd - kłopotliwość polega na tym, że obraz sądu po śmierci jest bardzo zakorzeniony w naszej kulturze, nie tylko wśród ludzi wierzących (a kto to taki wierzący?). Przypadek Jacka Kuronia wskazuje, że nawet niewierzący (a kto to taki?) mają nadzieję że gdzieś tam ich czyny będą osądzone, oceniony i jakiś wyrok względem nich zapadnie.
A tu nie! Jezus mówi: "nie idzie na sąd" co znaczy tylko tyle, że sąd będzie, ale ludzie określeni jako wierzący i posłuszni na niego nie będą posłani.
... ze śmierci przeszedł ... - kłopotliwość tego stwierdzenia polega na jego formie dokonanej. Nie jest tu napisane "przejdzie gdy już umrze" ale "przeszedł" tak jakby to przejście było efektem wiary (albo zawierzenia) a nie śmierci. Ciekawe jest to stwierdzenie.
... ze śmierci przeszedł ... - ciekawe jest też określenie stanu w jakim znajdował się człowiek przez tym dokonanym przejściem. Trwał w śmierci? Przecież żyje ale był w stanie śmierci? Dziwne to jakieś, bo przecież aby wierzyć należy żyć. A może Jezus (po raz kolejny, bo nie jest to jedyna tego typu ewangeliczna wypowiedź) określa stan naszego życia na ziemi śmiercią? Niby żyjemy, ale co to za życie gdy nie widzi się wprost Boga, źródła życia?
Próbując stworzyć analogiczny diagram stanów i przejść zgodny z cytowanym wersetem Jana mam nielada kłopot. Bo co zrobić z życiem w stanie śmierci (ze śmierci przeszedł), albo co zrobić z faktem, że 100% ludzi umiera a więc przechodzi przez ten dziwny proces oddzielający to życie od..., no właśnie, od czego?
Coś jednak mi się udało. Udało mi się oddać to, że niektórzy mają życie wieczne już za życia przed śmiercią. Udało mi się oddać moment testu, moment uwierzenia i pójścia w posłuszeństwie za Jezusem, który to moment zmienia stan żyjącej w śmierci osoby dając jej życie wieczne za życia. Nie wiem co zrobić z gałęzią negatywną testu ale też wiem, że przejście przez śmierć z pominięciem pozytywnej ścieżki testu niewątpliwie prowadzi na sąd, o wynikach którego nic powiedzieć w tej chwili nie potrafię.
Nie jest więc źle - diagram nie wyszedł tak czytelny jak poprzedni, wydaje się jednak być zgodny ze słowami Jezusa a nie ze średniowieczną wizją.
Normalna drogą człowieka jest to, że po śmierci będzie sądzony. Dziwi mnie to, że niektórzy nie boją się tego sądu.
Wiara i posłuszeństwo powodują, że człowiek z tej normalnej drogi wypada i sądzony nie będzie. To bardzo dobra wiadomość.
Wiara i posłuszeństwo powodują, że człowiek ma życie wieczne i ma je już tu, na ziemi, po zawierzeniu a przed własną śmiercią.
Stan w którym znajduje się człowiek przed zawierzeniem nazwany jest przez Jezusa śmiercią.
Memling, na własne potrzeby rozwiązał trudny teologicznie problem liczby apostołów obecnych w niebie malując ich 13 a nie 12. No cóż - jest to jakieś wyjście :-)
